سهیم کردن شهروندان در مجازات اعدام

کاوه قریشی
کاوه قریشی

» 50 نفر در کمتر از یک ماه به دارآویخته شدند

رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی و سازمان‌های مدافع حقوق بشر از اعدام دست کم 11 شهروند ایرانی در شهرهای مختلف خبر دادند. پنج مورد از این اعدام ها در ملاء عام صورت گرفته که در میان آنها یک شهروند عادی در حال کشیدن چهارپایه اعدام دیده می‌شود که رسانه‌های حکومتی او را ۲۳ ساله و شاکی(اولیای دم) یکی از پرونده‌ها معرفی کرده‌اند.

محمود امیری مقدم، سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران، در مصاحبه با روز ضمن “غیراخلاقی” خواندن این اقدام، در مورد وادار کردن شهروندان عادی به حوزه مجازات‌های “غیر انسانی” هشدار داد.

 

سوء استفاده‌ غیر اخلاقی

در تازه‌ترین موارد اجرای احکام اعدام در ایران، مهدی فرجی متهم به قتل پنج زن، بامداد روز پنج شنبه، 5 خرداد، در ملا عام در شهر قزوین  به دار آویخته شد.

 مهدی فرجی به پنج بار قصاص نفس، دوسال حبس و ۷۲ ضربه شلاق محکوم شده بود.

به‌گزارش رسانه‌های رسمی  این اعدام با حضور دادستان و مدیرکل دادگستری استان قزوین و اولیای دم صورت گرفت.

سازمان حقوق بشرایران اما در همین ارتباط گزارش و عکس‌هایی را منتشر کرد که بر اساس آن مرد جوانی در اجرای حکم اعدام مهدی فرجی و کشیدن صندلی از زیر پای او شرکت داشته است.

محمود امیری مقدم، سخنگوی این سازمان حقوق بشری به روز می گوید: “برخی از منابع به ما اعلام کردند  چهارپایه اعدام این شخص توسط یک شهروند عادی کم سن و سال کشیده شده است.  در همین رابطه عکسی به دست ما رسید که نشان می دهد یک شخص جوان یا نوجوان عامل کشیدن چهارپایه است. اما از آنجا که سن و سال دقیق این شخص مشخص نبود، ما در بیانیه مطبوعاتی خود از وی به عنوان یک جوان یاد کردیم.”

سایت عبرت نیوز با انتشار تصاویر دیگری از اجرای این حکم، سن این فرد را 23 سال اعلام کرده و در توضیح یکی از عکس ها که در آن یک فرد کم سن و سال در حال کشیدن چهارپایه‌ی اعدام است، پرسیده: “حق ندارد قصاص تمام امیدش که مادر بوده بگیرد؟”

سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران می گوید: “از نظر ما اما مهمترین نکته این است که جمهوری اسلامی از شهروندان عادی برای اجرای مجازات‌های غیر انسانی استفاده می‌کند؛ امری که کاملا محکوم است و باید از سوی جامعه جهانی نیز محکوم شود. اینکه سن واقعی این شخص چقدر است از نظر کیفی فرق چندانی در تحلیل ما از ماهیت حکومت و استفاده آن از شهروندان عادی برای مشارکت در اعمال مجرمانه خود، ندارد.”

او به استفاده جمهوری اسلامی  از نوجوانان برای سرکوب اشاره می کند و می گوید: “ما می‌دانیم که جمهوری اسلامی پیشتر نوجوانان را به سازمان بسیج فراخوانده و از آنها جهت سرکوب مخالفان استفاده کرده بود. استفاده جمهوری اسلامی از نوجوانان در راستای سرکوب نکته تازه‌ای نیست، استفاده از یک شهروند عادی، از جوانی که خود  داغدیده است، برای پیشبرد سیاست رعب و وحشت  در جامعه، یک  سوءاستفاده‌ی غیراخلاقی  است.”

مروجان فرهنگ خشونت

همزمان با  اجرای این حکم، چهار نفر  دیگر در دو نقطه شهر شیراز، در ملاءعام اعدام شدند.

به گزارش ایرنا، حمید رنجبر اسلام لو و حمیدرضا باقری ده کره، در میدان کوزه گری شیراز به دار آویخته شدند.

براساس احکام صادره از دادگستری و طبق برگه‌هایی که توزیع شد، جرم‌ این دونفر، شرکت در سرقت‌های مسلحانه، آدم ربایی، سرقت به عنف و عادی، تخریب عمدی، شرب خمر، ایراد ضرب و جرح عمدی و رابطه نامشروع بوده است. در ادامه گزارش ایرنا آمده مسعود دهقان و مهدی علی پور به جرم تجاوز به عنف، به ناموس مردم در شهرک گلستان شیراز به دارآویخته شدند.

سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران با اشاره به اعدام این چهار نفر می گوید: “حکومت جمهوری اسلامی با اجرای مجازاتهای وحشیانه‌ای مثل  اعدام در ملاءعام، فرهنگ خشونت و بیرحمی را در جامعه ایران ترویج میدهد. این پنج زنی که در قزوین به قتل رسیده‌اند قربانیان همین فرهنگ هستند. رهبران جمهوری اسلامی مسئول مستقیم  رشد خشونت در جامعه ایران هستند.”

در همین حال روز پنج شنبه، ایرنا، خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی از اعدام دو نفر در ساری و 4 نفر دیگر در یاسوج خبر داد. ایرنا اتهامات این افراد حمل، نگهداری و خرید و فروش مواد مخدر اعلام شده است.

اما اینها تنها موارد اعدام‌های اعلام شده از سوی رسانه‌های جمهوری اسلامی در یک ماه گذشته نیست. کمپین بین المللی لغو مجازات اعدام در ایران، به استناد اخبار رسانه‌های مختلف  حکومتی از اعدام دست کم چهل نفر  در طول ماه گذشته خبر داده است.همچنین کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران  از ادامه اعدام‌های مخفیانه و دسته جمعی در زندان وکیل آباد مشهد خبر داده و اعلام کرده ده‌ها زندانی دیگر در چند نوبت در فروردین و اردیبهشت  1390 در این زندان اعدام شده‌اند.

بر اساس این گزارش اعدام‌ها به صورت هفتگی و دسته جمعی صورت گرفته است.

کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، نوشته است: “علیرغم محدودیت های اطلاع رسانی از داخل زندان و منابع دیگر امکان تعیین دقیق تعداد زندانیان اعدام شده را دشوار می نماید منابع یاد شده تعداد ۷۰ زندانی را مورد تایید قرار داده اند.”

هادی قائمی، سخنگوی این سازمان در مورد اعدام های دسته جمعی و اعلام نشده به روز گفته بود: “منبع اصلی هدایت اعدام‌های مخفیانه در ایران، غلام حسین محسنی اژه‌ای، دادستان کل کشور است و این نگرانی وجود دارد که یک بار دیگر سناریوی اعدام‌های مخفیانه دهه شصت در ایران تکرار شود.”

 

تلاش برای ادامه بقا

رشد فزاینده آمارهای رسمی اجرای احکام در ایران باعث نگرانی بسیاری از دولت‌ها و سازمان های مدافع حقوق بشر شده است.

سازمان عفو بین الملل، در تازه‌ترین گزارش خود، به افزایش اعدامها در ایران در کنار سایر موارد نقض حقوق بشر در کشور اشاره کرده است.

در این گزارش که روز پنج شنبه، 22 اردیبهشت، منتشر شد، با اشاره به اعلام‌های رسمی  مقامات جمهوری اسلامی، اجرای ۲۵۲ مورد اعدام در سال گذشته تایید شده است.

عفو بین الملل اما بر اساس “گزارشهای موثق دریافتی” می گوید 300 نفر دیگر در همین دوره زمانی اعدام شده‌اند.

پیشتر وزارت امور خارجه کشورهای بریتانیا و آمریکا در گزارش‌های سالانه خود با اعلام آمارهای مختلف نسبت به رشد فزاینده آمار اعدام در ایران هشدار داده بودند.

محمود امیری مقدم، سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران در مورد تازه‌ترین آمارهای اعدام در ایران می گوید: “آمارهای رسمی که جمهوری اسلامی در مورد اعدام‌ها اعلام می‌کند به شدت بالا رفته است. بر اساس این آمارها از 11 اردیبهشت ماه تا کنون بیش از 50  نفر اعدام شده‌اند. این آمار نسبتا بالاترین آمار اعدام در سراسر دنیا است.”

او می افزاید: “علاوه بر اینها در یک ماه گذشته ما گزارشهایی از اعدام‌های غیر رسمی و اعلام نشده در زندانهای ارومیه، رجایی شهر و قزل الحصار دریافت کرده ایم. بر اساس این گزارش‌ها اعدام‌های مخفیانه در زندان وکیل آباد مشهد نیز همچننان ادامه دارد. البته گزارش‌های تائید نشده‌ای هم در مورد اعدام‌های دسته جمعی در خوزستان دریافت شده است که تا این لحظه صحت آن برای ما قابل تائید نیست.”

به گفته این فعال حقوق بشر با وجود اینکه  بر اساس آمارهای رسمی رسانه‌های حکومتی، ایران صاحب بالاترین آمارهای اعدام در دنیاست این آمارها هنوز نشان دهنده تصویر واقعی اعدام در جمهوری اسلامی  نیست. او می‌گوید: “اعدام‌ها بسیار بیشتر از آمارهای اعلام شده است. البته نباید فراموش کنیم که موارد دیگری هم از اعدام‌های علنی در شهرهای کوچک انجام می‌گیرد که از سوی رسانه‌های رسمی پوشش داده نمی‌شود، اما بر شهروندان آن شهرها، خانواده‌های قربانیان و حتی سایر زندانیان تاثیر می‌گذارد.”

سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران در پایان می گوید: “هدف جمهوری اسلامی از اعدام‌ها تلاش برای ادامه بقا و استقرار قدرت و به تبع آن ایجاد رعب و وحشت بیشتر است.”