بابک زنجانی پیچیده بود یا وزیران

نویسنده
جلال یعقوبی

» درباره سوابق بسیجی اقتصادی

حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در گفت و گو با خبرگزاری رسمی مجلس خبر داد: “رستم قاسمی وزیر سابق نفت در نامه ای به کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس اعلام کرد که در جریان جزییات معامله نفت از سوی بابک زنجانی نبوده است.” او گفت: “من بابک زنجانی را از نزدیک ندیدم اما آنهایی که دیدند می گویند او یک اعجوبه ای است که توانسته در مدت زمان کم اموال زیادی را تصاحب کند.”

این نماینده مجلس اضافه کرد: “ممکن است در شرایط خاص و تحریم و جنگ شرایطی پیش بیاید که دولتها برای حل مشکل مردم بخواهند یک سری افرادی را به کار بگیرند که این اقدام می تواند پر ریسک باشد. در حال بررسی این پرونده هستیم اما هنوز صحبتهای طرفین را نشنیدیم تا به جمع بندی برسیم،‌ باید افرادی که در آن زمان مسولیت داشتند و نفت و امکانات دیگر را در اختیار بابک زنجانی گذاشتند را باید دعوت کنیم تا متوجه بشویم هر کس چقدر مقصر است.”

اظهار بی اطلاعی سردار رستم قاسمی، عضو ارشد سپاه پاسداران و وزیر سابق نفت از جزئیات معامله های نفتی بابک زنجانی، بلافاصله پاسخ خود را گرفت.

امیرعباس سلطانی، عضو کمیته پیگیری پرونده «بابک زنجانی» در گفتگو با روزنامه شرق فاش کرد: “زنجانی پیش‌تر 15پرونده باز تخلف در محاکم داشته و همه او را نه به‌عنوان یک‌تاجر که به‌عنوان یک‌بدهکار و کلاهبردار می‏شناختند.” او گفت: “چطور آقای قاسمی چنین حرفی زده؟ شاید ایشان نامه تایید بابک زنجانی را فراموش کرده اما امضای شخص رستم قاسمی در کنار وزیر وقت اقتصاد و دارایی، وزیر صنعت و معدن، معاونت راهبردی ریاست‌جمهوری و رییس بانک‌مرکزی مستند شده و نسخه اصلی این نامه نیز موجود است، چطور وزیر نفت کسی را تایید می‌کند و از جزییات معامله وزارتخانه مبتوعش با او بی‌خبر است.” سلطانی تاکید کرد: “به‌جای پیچیده‌ساختن شخصیت زنجانی باید دلایل ارایه مجوز به او از مسوولان وقت مورد بررسی قرار گیرد. زنجانی همین حالا هم عده‌ای را سر کار گذاشته اما پرسش اصلی امروز ما این است که چه‌کسی به این مرد اجازه ورود به موضوع فروش نفت را داده، آیا هیچ تاجر شناخته‌شده نفتی در کشور وجود نداشت؟ آیا در حوزه نفت قحط‌الرجال افتاده بود؟”

اظهارات امیرعباس سلطانی درباره پرونده های قضایی قدیمی بابک زنجانی، بخش جدیدی از ماجرای پیچیده فساد در پرونده او را آشکار کرده است. اینکه فردی که پانزده پرونده قضایی داشته، اجازه پیدا می کند که مسئولیت میلیاردها دلار درآمد ملی را بر عهده بگیرد، چیزی فراتر از یک توطئه کوچک شخصی خواهد بود.

زمانی احمد توکلی، نماینده راستگرای مجلس گفته بود: “ما به مرحله فساد سیستماتیک رسیده‌ایم، فساد سیستماتیک به مرحله‌ای از فساد اطلاق می‌شود که نهادهای مسئول مبارزه با فساد خودشان به درجاتی از فساد مبتلا هستند. مثل قوه قضائیه، نیروی انتظامی، مجلس، بازرسی کل کشور، به عبارتی پاکِ پاک نیستند.”

هفته گذشته، اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهور نیز طی سخنانی اعلام کرد: “فساد در کشور سیستماتیک شده است. ای کاش فقط بابک زنجانی وجود داشت اما فساد به سطوح مدیریت عالی کشیده شده است.” او اضافه کرد: “در ۱۲ مرداد بودجه‌ای از دولت قبل به مبلغ ۱۶ میلیاردتومان به یک دانشگاه غیرانتفاعی که برخی از اعضای هیات دولت قبل در آن عضو هستند تصویب شد اما سیاست ما این است که این پول‌های غیرقانونی بازگردانده شود. اگر خاتمی ۱۶ میلیون تومان به جایی برده بود حیثیت او را به باد برده بودند. ما را ه مقابله با فساد را ادامه می‌دهیم.”

آنچه که مسئولان بلند پایه جمهوری اسلامی، فساد سیستماتیک می خوانند، می تواند بخشی از پیچیدگی ماجرای بابک زنجانی را آشکارتر کند. زنجانی در شهریور ماه گذشته، پیش از آن که دستگیر شود در گفتگویی با خبرگزاری ایسنا با اشاره به عضویتش در هیات مدیره یک بانک مالزیایی و اقداماتی که برای دور زدن تحریمها انجام داده است، اعلام کرد: “مرا تحریم کرد و دلیلش نیز این بود که بنده را مهره اصلی جمهوری اسلامی در دور زدن تحریم‌ها و فروش نفت می‌دانستند و عنوان می‌کردند کارهای اساسی انجام شده مانع از اجرای تحریم‌هاست.” او گفته بود: “آن روزها که من و مسئولان شرکت هنگ‌کنگی به همراه مسئولان نفتی کشور شبانه روز با هزاران نگرانی در آب‌های آزاد برای کشورمان تلاش می‌کردیم چرا کسی نبود تشکر کند اما حالا همه به دنبال مقصر و ایراد می‌گردند. اگر امثال ما و این مسئولان این کارها را نمی‌کردند همه آن پول‌ها را باید اسباب بازی چینی می خردند البته اگر بابت فروش نفت موفق می‌شدند که پولی برای اسباب بازی آوردن ایجاد شده باشد.” او معتقد بود: “به فرض اگر هم تبانی کرده باشم با کشورم تبانی کردم با مردمم و با همه مسئولانم برای نجات کشورم تبانی کرده‌ام.” و اینکه: “من راس این جنبش ضد تحریم هستم چرا که این کار را عملیاتی کردم و از جیب شخصی‌ام متضرر شدم و اگر این کمک را نمی‌کردم آمریکا و اروپا را مرا تحریم نمی‌کردند.” در همین گفتگو بود که او خود را “بسیجی اقتصادی‌” نامید.

بابک زنجانی صریحا از نقش خود و “مسئولان” و تبانی با مسئولان سخن گفته بود. بعدها و پس از دستگیری زنجانی گفته شد که او حامیان قدرتمندی دارد.

زمانی حسین دهدشتی، نماینده مجلس گفته بود: “پرونده بابک زنجانی تخلف بزرگی بوده است و قطعا زد و بندهایی در کار بود به طوری که افراد زیادی سهوا یا عمدا در آن دخیل هستند و پیگیری پرونده برای آن‌ها خوشایند نبوده و بیکار هم نمی‌نشینند. می‌خواهیم با قوه قضاییه هماهنگ شویم و فشار بیاوریم تا کار پیگیری پرونده بابک زنجانی مطمئن و منطقی پیش برود.”

بعدها گفته شد که بابک زنجانی در زندان تاکید کرده است که “با یک تیم کار می‌کند و اینکه او تنها ویترین این ماجرا است.”

اواسط مرداد ماه گذشته حتی اخباری از آزادی بابک زنجانی منتشر شد و گفته شد که در فرودگاه مهرآباد دیده شده است. خبرگزاری مهر با اشاره به این شایعه از قول دادستان تهران نوشته بود: “هیچ تغییری در وضعیت (ب. ز) ایجاد نشده و وی همچنان در زندان است.” با این وجود شایعات درباره وضعیت زنجانی همچنان ادامه داشت.

چندی پیش گفته شد که تاجری ایرانی حاضر به پرداخت بدهی های زنجانی شده است. خزانه دار اتاق بازرگانی تهران در این باره گفته بود: “بنا بر اظهارات این فرد، بابک زنجانی به دولت ایران در شرایط تحریم کمک زیادی کرده است و الان نباید او را تنها گذاشت.” او مدعی بود: “برای بررسی این موضوع قرار است هیاتی با حضور نمایندگان مقامات عالی به کشور امارات اعزام و با این فرد وارد مذاکره شود.”

با اینحال چندی بعد این داستان نیز تکذیب شد. امیرعباس سلطانی، نماینده مجلس، به خبرگزاری دولتی ایرنا گفته بود: “سه هفته پیش فردی ادعا کرد که می خواهد بدهی ها را پرداخت کند، اما مشخص شد که این یک بازی است که با هماهنگی شخص زنجانی انجام گرفته است. اینها به دنبال ایجاد حاشیه و منحرف و خارج کردن پرونده از مسیر اصلی خود بودند.” او اضافه کرده بود: “ بابک زنجانی احساس خطر نمی کند و به او سخت نمی گذرد، درباره رضا ضراب زنجانی و دوستانش یک تیم هستند. رضا ضراب در دادگاه گفته است که مدیر تحت فرمان زنجانی بوده و هیچ اختیاری نداشته است.”

مصطفی پورمحمدی وزیر دادگستری نیز چند روز پیش در یک برنامه تلوزیونی گفت: “سه قوه درباره مسئله بابک زنجانی خوب عمل می‌کنند اما وی همکاری لازم را ندارد. برخی از بیرون از کشور اظهار می‌کنند که حاضرند بدهی‌های این شخص را پرداخت کنند اما ما نمی‌توانیم اعتماد کنیم.”