در اولین روز از آغاز رسمی مرحله دوم اجرای طرح هدفمندی یارانه ها که از آن به “جراحی پر درد” اقتصاد ایران یاد می شود، قیمت ۴ حامل سوخت افزایش یافت و سایت ثبت نام از متقاضیان دریافت یارانه ها نیز مجددا از کار افتاد.
از سوی دیگر اما، دولت و نهاد های تبلیغاتی رسمی همچون رادیو تلویزیون تبلیغات وسیعی برای انصراف مردم از ثبت نام آغاز کرده اند. از انصراف های نمادین ورزشکاران و فرمانداران و وزرا گذشته تا وعده خدمات بیمه ای و… به آنهایی که از ثبت نام منصرف شوند.
دولت مدعی شده که پیشنهاد های تشویقی متعددی برای آنها که از دریافت یارانه انصراف دهند در نظر خواهد گرفت. اما با این حال، اولین آمارهای منتشره از سوی سازمان هدفمندی حاکی از هجوم شهروندان برای دریافت یارانه نقدی است.
به گزارش مهر، بهمن برزگر معاون مطالعات و توسعه خدمات بیمه ای سازمان بیمه سلامت مدعی شده است: “افرادی که از دریافت یارانه انصراف دهند و فاقد بیمه باشند بطور رایگان از سوی این سازمان تحت پوشش بیمه قرار می گیرند. بر اساس برنامه ریزی های انجام شده افراد فاقد بیمه می توانند به دفاتر سازمان بیمه سلامت در سراسر کشور مراجعه و نسبت به بیمه خود اقدام نمایند. همچنین یکی دیگر از راههای ثبت نام برای تحت پوشش بیمه ایرانیان قرار گرفتن این است که به سایت سازمان بیمه سلامت مراجعه کنند که البته در آینده آدرسی با عنوان بیمه سلامت برای این کار راه اندازی می شود. هدف ما این است که افرادی که بیمه نیستند را رایگان تحت پوشش قرار دهیم که اعتبار حق بیمه آن نیز از محل هدفمندی یارانه ها تامین خواهد شد”.
برزگر با اشاره به اینکه ۷ تا ۱۰ میلیون نفر فاقد بیمه هستند، گفت: “افرادی که فاقد بیمه بوده و از ثبت نام مرحله دوم یارانه ها انصراف داده و فاقد بیمه هستند، به طور رایگان تحت پوشش سازمان بیمه سلامت قرار می گیرند و از خدمات آن بهره مند می شوند”.
سازمان هدفمندی یارانه ها هم با انتشار اطلاعیه ای، مردم را اینگونه به انصراف از ثبت نام تشویق کرده است: “جهت عملیاتی نمودن اهداف تعیین شده و پیش رو برای باز توزیع عادلانه و بهینه منابع حاصله از اصلاح قیمت کالاها و خدمات مشمول قانون هدفمند کردن یارانه ها و کمک به بهبود وضعیت اقتصادی افراد نیازمند جامعه به منظور ایجاد همبستگی ملی و در راستای برنامه های همراهی مردم با دولت و نهایتا تاثیر اجرای مرحله دوم هدفمند کردن یارانه ها بر اقتصاد و معیشت مردم به ویژه اقشار آسیب پذیر و گروه ها هدف و استفاده نیازمندان واقعی از یارانه های پرداختی، رئیس، معاونان، مشاوران، مدیران و جمعی از کارشناسان سازمان هدفمندسازی یارانه ها از دریافت یارانه نقدی مرحله دوم اجرای قانون هدفمند کردن یارانه ها انصراف دادند. از آن دسته از آحاد جامعه که توان امرار معاش خانوار خود را بدون نیاز به دریافت یارانه، دارا هستند درخواست می نماییم با حرکت خداپسندانه و خیرخواهانه خویش از دریافت آن صرفنظر نمایند. باشد که این عمل آنان مرضی خداوند قادر منان و بندگان وی قرار گیرد. توفیق، عزت و سربلندی دولت و ملت شریف ایران را از درگاه اقدس احدیت مسئلت دارم”.
به گزارش مهر، مسعود کاووسی، مدیر روابط عمومی این سازمان هم می گوید: “افرادی که برای دریافت یارانه نقدی اقدام نکنند، به منزله انصراف آنها تلقی می شود و نباید هیچ دغدغه ای در این زمینه که از سایر تسهیلات و خدمات اجتماعی نیز محروم می شوند، داشته باشند. احتمال اینکه یکسری مزایایی هم به انصراف دهندگان تعلق گیرد، وجود دارد، به طوریکه شب گذشته معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مطرح کرد که مزایایی برای کارکنان این سازمان در نظر گرفته می شود. همچنین تسهیلاتی به افرادی که ثبت نام نمی کنند تعلق می گیرد. انصراف از دریافت یارانه نقدی اقدامی خیرخواهانه و داوطلبانه است و افرادی که احساس می کنند دارای تمکن مالی هستند و نیازی به دریافت آن ندارند بهتر است که برای پیشرفت، آبادانی و عمرانی کشور داوطلبانه انصراف دهند”.
ایرنا نیز در گزارش های متعدد و مصاحبه های تلفنی خود با فعالان اقتصادی، از آنها درباره “فواید ثبت نام نکردن برای دریافت یارانه” سئوال کرده و آنها نیز بهبود فضای کسب و کار، بهبود بودجه های عمرانی، افزایش خدمات درمانی و رفع بیکاری را به عنوان مزیت های عدم ثبت نام اعلام کرده اند.
این نحوه از تشویق ها، موجب شده تا برخی رسانه ها نیز طنزهایی درخصوص فواید انصراف از یارانه ها بنویسند.
همزمان با این تشویق ها، سایت ثبت نام هم از ظهر روز اول ثبت نام از کار افتاد به طوری که ایسنا در خبری نوشت: “همزمان با آغاز ثبت نام مرحله دوم هدفمندی سامانه رفاهی با اختلال مواجه شده و همین امر موجب متوقف شدن نام نویسی از متقاضیان دریافت یارانه‌ها شده است. طبق اعلام رسمی نام نویسی از نخستین گروه از سرپرستان خانواری که قصد دریافت یارانه نقدی داشتند از ساعت ۱۲ سه شنبه شب در سامانه رفاهی آغاز شد این مساله در حالی بود که تنها یک گروه از جمعیت کشور که شماره سمت راست ملی‌شان صفر بود حق ثبت نام در روز نخست را داشتند. اما طبق بررسی‌های به عمل آمده و مراجعه پیاپی مردم از شب گذشته و نخستین دقایق ثبت نام این سامانه با اختلالی مواجه شده که ثبت نام و تایید نهایی را غیر قابل امکان می‌کند و مراجعه کنندگان با این پیام «سامانه در حال بروز رسانی است بعدا مراجعه کنید» مواجه می‌شوند. در این رابطه مسوولان سازمان هدفمندی یارانه‌ها نیز از ارائه هر گونه پاسخ شفاف طفره می روند اما به صورت تلویحی ایجاد اختلال در سایت رفاهی را تایید می‌کنند. باید دید با توجه به محدودیت زمانی در نظر گرفته شده توسط دولت در نام نویسی خانوارهای مختلف افرادی که نتوانسته‌اند در طول ساعات گذشته ثبت نام کنند آیا امکان این را خواهند داشت که تا پایان ساعات روز بیستم فروردین نام نویسی خود را نهایی نمایند و یا اینکه دولت مجبور خواهد شد به دنبال این اختلال نام نویسی را تمدید کرده و روزهای بیشتری را به آن اختصاص دهد”.
نخستین آمارها از ثبت نام نیز با وجود از کار افتادن سامانه نام نویسی، از ثبت نام ۳۰ درصدی جامعه هدف حکایت دارد.
مهر می نویسد: “تا ساعت ۱۲ ظهرچهارشنبه از ۲ میلیون و یکصد هزار نفر جامعه هدف که رقم کد ملی آنها به عدد صفر ختم می شود تا کنون ۵۳۰ هزار نفر اقدام به ثبت نام در سامانه refahi. ir کرده اند. بر این اساس تا ساعت ۱۲ ۳۰ درصد جامعه هدف در این سامانه ثبت نام نموده اند. ثبت نام از متقاضیان دریافت یارانه نقدی تا ۹ روز دیگر ادامه خواهد داشت و افرادی که به هر دلیلی نتوانند در روزهای مورد نظر ثبت نام کنند می توانند پس از فرصت ۱۰ روزه، در سامانه رفاهی درخواست خود را ثبت کنند”.
