بیش از بیست اثر نقاشی میرحسین موسوی، از رهبران جنبش سبز در شرایطی که در حصر خانگی به سر میبرد، برای اولین بار در آکادمی هنر برلین در آستانه یازدهمین دور انتخابات ریاست جمهوری ایران به نمایش گذاشته شد. این نمایشگاه با عنوان اندیشه آزادی ( Meditation der Freiheit) روز ششم ژوئن، ۱۶ خردادماه به دعوت آکادمی هنر برلین و با حضور چهره های سیاسی و فرهنگی ایرانی و آلمادنی آغاز به کار کرد.
بازدید عموم از این نمایشگاه که ۲۸ تابلوی نقاشی میرحسین موسوی در آن به نمایش گذاشته شده تا روز ۲۳ ژوئن ادامه دارد. تمامی این آثار به گفته اردشیر امیر ارجمند، مشاور حقوقی میرحسین موسوی، مربوط به پیش از حصر آقای موسوی هستند.
کلاوس اشتیک، (Klaus Staeck)رئیس آکادمی هنرهای برلین در مصاحبه با روز تصریح کرد که شخصیت همزمان سیاستمدار و هنرمند آقای میرحسین موسوی انگیزه استقبال از برگزاری این نمایشگاه بوده است.
آقای اشتیک گفت: “زمانی که از ما برای برگزاری این نمایشگاه درخواست شد، از نظر مکان در مضیقه بودیم. چون معمولا با برنامهریزی قبلی طولانی اقدام به برگزاری نمایشگاه میکنیم. اما به نظرمان این نمایشگاه از آن جهت که مربوط به یک سیاستمدار و هنرمند بود، حالت ایده آلی داشت و برگزاری آن ضرروری بود.”
آقای کلاوس اشتیک افزود: “با توجه به زمینه سیاسی آثار آقای موسوی تصمیم گرفته شد که ارائه آثار وی همزمان با گفتگو در مورد جنبش سبز باشد. به گفته وی استقبال از نمایشگاه و این گفتگو، نشان از علمکرد درست آنها بوده است.”
موسوی میان سیاست و هنر
علاوه بر شیرین عبادی، حقوقدان و برنده جایزه نوبل، مرتضی کاظمیان، روزنامه نگار و فعال ملی مذهبی، نایکا فروتن، جامعهشناس که در بخش گفتگوی نمایشگاه حاضر بودند، چهره های فرهنگی و سیاسی دیگری نیز در مراسم افتتاحیه این نمایشگاه حضور داشتند. همچنین اردشیر امیرارجمند، سخنگوی شورای هماهنگی راه سبز امید نیز از طریق تلفن در این مراسم شرکت کرد.
این مراسم با با سخنرانی نایکا فروتن، جامعه شناس در مورد سوابق سیاسی و هنری میرحسین موسوی آغاز شد و با نمایش مستندی از میر حسین موسوی در مورد ویژگی کای فعالیت های هنری اش ادامه داشت.
میرحسین موسوی در این مستند که وی را در حال انجام فعالیت هنری در یک کارگاه هنری نشان میدهد به تاثیرات سنت خوش نویسی در کارهای خود اشاره کرد و گفت که آثارش تاحدودی از این سنت متاثر است.
کلاوس اشتیک، رئیس آکادمی هنر برلین، به عنوان میزبان این مراسم گفت که آثار زیادی با مضامین سیاسی و هنری از میرحسین موسوی برای نمایش در اختیارشان قرار گرفته است اما در انتخاب آثار عرضه شده بیشتر بر جنبههای هنری تاکید کرده اند.
آقای اشتیک گفت که یکی از اهداف آکادمی هنر برلین نمایش دادن جنبه های هنر و آزادی هنری است. او تصریح کرد که نهاد آنها با هنرمندان تحت تعقیب و فشار احساس همبستگی کرده و برای نمایش فعالیتهایشان زمینه سازی می کند.
کلاوس شتیک با اشاره به آثار میرحسین موسوی گفت ماهیت هنر با وجود رسالت سیاسی و اجتماعی اش الزما سیاسی نیست، اما در شرایط خاصی ممکن است هنر سیاسی شود.
اردشیر امیر ارجمند در سخنان تلفنی خود با توضیح در مورد تابلوهای هنری میرحسین موسوی به چگونگی خروج آن از ایران پرداخت و تاکید کرد که تمامی این آثار قبل از حصر آقای موسوی خلق شده اند.
امیر ارجمند با اشاره به سوابق فعالیتهای سیاسی و فرهنگی میر حسین موسوی از کناره گیری هشت ساله وی از سیاست و روی آوری به هنر به عنوان عامل نزدیکی و محبوبیت این آقای موسوی نزد مردم یاد کرد.
میرحسین موسوی دانش آموخته رشته مهندسی معماری و شهرسازی، با مدرک کارشناسی ارشد، از دانشگاه ملی (شهید بهشتی کنونی) است. از آغاز دهه چهل شمسی به نقاشی روی آورده در دهه های گذاشته آثار وی در نمایشگاه های فردی و جمعی متعددی به معرض دید گذاشته شده اند. میرحسین موسوی بیش از ۱۱ سال ریاست فرهنگستان هنر ایران را به عهده داشت.
او که پنجمین و آخرین نخست وزیر جمهوری اسلامی بود پس از حدود هشت سال کناره گیری از سیاست بار دیگر با دیگر با به عرصه مبارزات سیاسی و انتخاباتی گذاشت. مهدی کروبی، میر حسین موسوی به همراه همسرش زهرا رهنورد پس از رویدادهای انتخابات سال ۸۸ و اعتراضات پس از آن در حصر خانگی به سر می برد.
اردشیر امیر ارجمند در مورد در تشریح شخصیت سیاسی و فرهنگی این رهبر در حبس جنبش سبز گفت “میر حسین موسوی به یک معنا: یک هنرمند سیاسی بوده و یک سیاستورز هنرمند. در همه اینسالها، چه در دوران دانشجویی و چه در سالهایی که مسئولیتهای سنگینی مانند نخستوزیری را بر عهده داشته، علاقه به هنر و سیاست را از دست نداده است. گاهی اوقات سویه سیاسی بر سویه هنری زندگیاش غلبه داشته و گاهی هم برعکس، سویه هنری بر سویه سیاسی مسلط بوده است.”
جای خالی زهرا رهنورد
مرتضی کاظمیان، روزنامه نگار و فعال ملی مذهبی هم گفت که این نمایشگاه از آن رو که توضیحی است در مورد یک جنبش، سرکوب و حبس رهبران آن، برای “حامیان دمکراسی” حائز اهمیت است.
به گفته این روزنامه نگار پاسخ مردم ایران به این سوال که میرحسین موسوی بیشتر هنرمند است تا سیاستمدار متفاوت است، اما او عقیده دارد موسوی چهره هنرمندی بود که تحت تاثیر فعالیتهای سیاسی قرار گرفت.
شیرین عبادی، برنده ایرانی جایزه صلح نوبل و میهمان ویژه این نمایشگاه هم در سخنان خود با تاکید بر فعالیت های زهرا رهنورد، همراه در حصر میر حسین موسوی، با اشاره به جای خالی وی در این نمایشگاه، ابراز امیدواری کرد که شرایطی فراهم شود آثار وی نیز به نمایش گذاشته شوند. او گفت: “آزادی مطبوعات و آزادی هنر یکی از مبانی اصلی حقوق بشر است.”
زهرا رهنورد مجسمه ساز، نقاش، سیاستمدار و رئیس سابق داشنگاه الزهرا در حال حاضر در حبس به سبر می برد.
خانم عبادی گفت: “زهرا رهنورد هنرمند مجسمه ساز، نقاش و همراه مهندس موسوی بوده است. به نظر من نقش تعیین کننده زیادی در زندگی همسرش داشته است. یکی از این نقش ها این بود که تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ داوطلبین ریاست جمهوری به تنهایی در صحنه رقابت های انتخاباتی حاضر می شدند. خانم رهنورد اولین کسی بود که دست همسرش را گرفت و با او به میان مردم آمد.”