آماده سازی فضای سیاسی برای توافق

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» "رابطه ایران و آمریکا کمر صهیونیزم را می شکند"

هم‌زمان با انتشار اخباری درباره امکان بهبود روابط میان ایران و آمریکا و ابراز امیدواری مقامات دو طرف٬ رسانه‌های نزدیک به حاکمیت از لحن تند پیشین خود پیرامون امکان مذاکره میان دو کشور کاسته و این رابطه را به ضرر اسراییل توصیف کرده‌اند.

منصور حقیقت‌پور٬ عضو هیات‌رییسه کمیسیون امنیت ملی مجلس٬ در گفت‌وگویی با باشگاه خبرنگاران جوان - وابسته به صدا و سیما - درباره رابطه احتمالی میان ایران و آمریکا٬ چنین سخن گفته است: “اصلاح رابطه ایران و آمریکا کمر رژیم صهیونیستی و مرتجعین منطقه را خواهد شکست… اگر امروز رژیم صهیونیستی در دل اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها جای دارد به خاطر ایران هراسی است اما هنگامی که ما دیپلماسی فعالی را در دنیا ارائه دهیم و این مسئله محرز شود که به دنبال حقوق واقعی خود بوده و در پی ماجراجویی نیستیم مطمئنا نه تنها رژیم صهیونیستی بلکه دیگر مرتجعین منطقه نیز از ناراحتی خواهند مرد”.  

ابراز امیدواری پیرامون امکان بهبود روابط میان ایران و آمریکا٬ پس از آن صورت می‌گیرد که آیت‌الله خامنه‌ای٬ رهبر جمهوری‌اسلامی٬ هفته گذشته گفته بود که با “نرمش قهرمانانه” در دیپلماسی مخالفتی ندارد. حسن روحانی نیز گفته بود برای حل برنامه‌ هسته‌ای دارای اختیار تام است.

از سوی دیگر محمد دهقان٬ عضو هیات‌رییسه مجلس٬ چنین درباره “نرمش قهرمانانه” سخن گفت: “می‌توانیم متناسب با زمان برای رسیدن به اهداف اصلی، تاکتیک‌های خود را تغییر دهیم؛ بعضی مواقع ممکن است که ما در جبهه جنگ برای رسیدن به هدف اقدام به هجوم سخت و شدید کنیم و یا ممکن است هروقت که لازم باشد، برای رسیدن به هدف، استراتژی و راهبرد خود را با تاکتیک‌های خاصی، تغییر دهیم. گاهی اوقات نیز لازم است در جبهه جنگ، مدتی جبهه را آرام کنیم و یا ممکن است زمانی تاکتیک ما این باشد که در جبهه نرمش نشان دهیم. یعنی حمله نکنیم و آرامش را در جبهه حاکم کنیم.

وی خاطرنشان کرد: حمله و نرمش نظام اسلامی در جبهه جنگ، در راستای رسیدن به استراتژی اصلی یعنی حمایت از مستضعفان عالم در برابر ظالمین است… در وضعیت فعلی نیز به همین شکل است و ما به هیچ وجه از اصول ثابت خود عقب‌نشینی نخواهیم کرد البته گاهی ممکن است نرمشی در برابر دشمن نشان دهیم اما هیچ‌گاه فراموش نمی‌کنیم که او دشمن است و هیچ‌گاه دشمنان خود را از یاد نخواهیم برد، ولی در عین حال اگر لازم باشد، موقتاً حمله هم نمی‌کنیم لذا چه زمانی که حمله می‌کنیم و یا زمانی که در جبهه آرامش ایجاد می‌کنیم، هر دو رفتار ما، “قهرمانانه” است”.

هم‌زمان روزنامه کیهان٬ که مدیرمسوول آن توسط رهبر جمهوری‌اسلامی انتخاب می‌شود٬ در سرمقاله خود پیرامون تاکتیک “نرمش قهرمانانه” چنین نوشت: “نرمش قهرمانانه٬ یک میدان سیاسی است و در اینجا بده‌بستان موضوعیت پیدا می‌کند… تردیدی نیست که صاحب بازی نرمش قهرمانانه حتما باید فضایی از داد و ستد را به وجود آورد… در نرمش قهرمانانه، حریف زیرک و هوشمند با هزینه‌ای به مراتب کمتر از درگیری قهرمانانه موضع خود را به کرسی می‌نشاند و به تعبیر امروزی آن منافع ملی خود را با هزینه کمتر به حریف می‌قبولاند. بازیگر الگوی نرمش قهرمانانه در حوزه تاکتیک و در اهداف کوتاه مدت امتیاز می‌دهد تا موقعیت استراتژیک خود را ارتقا بخشیده و یا لااقل مستحکم گرداند. ظاهر این بازی با باطن آن تفاوت اصولی دارد بعضی در جمعبندی نهایی نام آن را بازی برد- برد می‌گذارند چرا که به هر حال هر کدام یک برد ولو تاکتیکی دارند ولی واقعیت این است که این یک بازی برد- باخت است که صاحب نرمش قهرمانانه در طرف برد آن و حریف در طرف باخت آن قرار گرفته است”.

این سرمقاله در حالی در روزنامه کیهان منتشر می‌شود که حدود یک ماه پیش و پس از سفر سلطان قابوس٬ پادشاه عمان به ایران و انتشار شایعاتی پیرامون این‌که وی حامل پیامی از سوی آمریکا برای ایران است٬ این روزنامه در سرمقاله خود نوشته بود: “آیا اختلاف موجود روبنایی و حل‌شدنی است یا آنها با اصل موجودیت ما مشکل دارند؟ به نحو دیگری هم می‌شود سؤال را مطرح کرد و آن این که آیا آمریکایی‌ها مثلا با شخص رئیس جمهور منتخب قبلی ملت ایران مشکل داشتند و با منتخب جدید دشمنی نمی‌ورزند؟ یعنی مسئله‌ای شخصی در میان بود و در این دو ماهی که دکتر روحانی به جای دکتر احمدی‌نژاد انتخاب شده، دولت و مجلس آمریکا پالس‌های ویژه‌ای- نظیر اعمال تحریم‌های خصمانه جدید از سوی دولت و تصویب تحریم‌های تازه از سوی مجلس نمایندگان!- ارسال نکرده‌اند که چشم بر واقعیت‌ها می‌بندیم”.

هم‌زمان با این سخنان٬ خبرگزاری رویترز نوشته است که طی روزهای گذشته مسوولان آمریکایی و اسراییل با یکدیگر ملاقات داشته‌اند و در این ملاقات٬‌ مسوولان آمریکایی تلاش کرده‌اند که به اسراییل بقبولانند که سیاست آمریکا پیرامون برنامه هسته‌ای ایران٬ خطری برای اسراییل ندارد.

گفته می‌شود که باراک اوباما در نامه‌ای به حسن روحانی٬ خطاب به وی نوشته است که آمریکا “آماده است تا منازعه هسته‌ایش با ایران را خاتمه دهد مشروط به اینکه ایران نشان دهد به دنبال ساخت سلاح اتمی نیست”.

اوباما چند روز پیش٬ بدون اشاره به جزییات٬ خبر از آن داده بود که نامه‌هایی میان وی و حسن روحانی رد و بدل شده است. مرضیه افخم، سخنگوی وزارت امور خارجه٬ با تایید این موضوع گفته بود که نامه اوباما، مربوط به تبریک انتخاب آقای روحانی به عنوان رئیس‌جمهور بوده و حسن روحانی هم در پاسخ “ضمن تشکر، نکاتی را در حوزه های مختلف مورد نظر” مطرح کرده است.

اما سخنگوی کاخ سفید گفته است که باراک اوباما در نامه به حسن روحانی٬ گفته بود که “آمریکا آماده است تا منازعه هسته‌ایش با ایران را خاتمه دهد مشروط به اینکه ایران نشان دهد به دنبال ساخت سلاح اتمی نیست” و “نامه همچنین حامل این پیام بود که ایران باید فورا به مسائل مطرح (در برنامه هسته‌ایش) پاسخ دهد، چون همان‌طور که گفته‌ایم، دریچه فرصت حل و فصل دیپلماتیک آن باز است ولی این دریچه برای همیشه باز نخواهد بود”.

از سوی دیگر جاش ارنست، یکی از سخن‌گویان کاخ سفید٬ درباره برنامه هسته‌ای ایران گفته است: “ما تاکنون چند بار با مقام های ایران مذاکره کرده ایم و به مذاکرات براساس احترام متقابل ادامه می دهیم. در جریان این گفت وگو ها مقامات ایران فرصت خواهند داشت در عمل جدیت خود را نشان دهند… تحریم ها عرصه را بر ایران تنگ کرده، باعث انزوای بین المللی این کشور شده، به اقتصاد جمهوری اسلامی لطمه زده است و در نهایت این فشار ها آنها را وادار کرده است به میز مذاکره برگردند”.