فرناز فصیحی
همایش های تبلیغاتی در آستانۀ انتخابات روز جمعه در ایران، کشور را به فضائی از مناظرات سیاسی و افشاگری های علنی وارد کرده است. از آن گذشته، امکانی بوجود آورده تا ببینیم ایران آزادتر، چگونه ایرانی است.
درکشوری که نظام هیچگاه منازعات درونی را به صحن علنی نمی کشاند، نامزدها مناظرات خود را به صحنۀ نمایش تبدیل کرده اند.
نامزدها از طیف های سیاسی مختلف، به رو کردن دست یکدیگر مشغول شده اند و در هنگام پخش زندۀ تلویزیونی و در قالب مقاله های خبری در روزنامه ها و وب سایت ها، همسران و ثروت اطرافیان یکدیگر را هدف گرفته اند. ایرانی های رأی دهنده نیز در این گیرو دار، از خود بیخود شده و صاحب قدرتی شده اند.
زنان و مردان جوان از پوشش های آزادتری استفاده می کنند: شلوار جین تنگ مردان و زنان پوشیده در روسری اما شل تر از همیشه. آنها پوسترهای تبلیغاتی را به اهتزاز درمی آورند و از نیمه شب تا صبحدم در خیابان ها به رقص مشغول اند. فعالان حقوق زنان که عموماً تحت ارعاب و پیگرد هستند، کتابچه های حاوی درخواست های خود از رئیس جمهور جدید را پخش می کنند.
ایرانی ها برای انتخاب رئیس جمهور چهار سال آینده خود، روز جمعه به پای صندوق های رأی خواهند رفت. محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور فعلی با سه رقیب روبروست: محسن رضائی محافظه کار از یک سو، و میر حسین موسوی و مهدی کروبی اصلاح طلب از سوی دیگر.
آقای موسوی، نخست وزیر سابق، در بحبوحۀ نارضایتی های عمومی، بر جایگاه بهتری تکیه زده است. نظرسنجی ها نشان می دهد وی در مناطق شهری و در میان رأی دهندگان جوان، طبقه متوسط و بالا پیشتاز است. آقای احمدی نژاد در میان رأی دهندگان غیر شهری و فقیران از محبوبیت برخوردار است. ممکن است این دو نفر به دور دوم انتخابات برسند.
به نظر می رسد سیاست های ایران در مورد مسائلی نظیر بن بست هسته ای با غرب و روابط با آمریکا، صرفنظر از فرد برنده این انتخابات دچار تغییر چندانی نشود، اما مسیری که به سوی آینده طی می شود، تغییر خواهد کرد. تحلیلگران می گویند صحنۀ بی سابقۀ انتخابات، از پیچیدگی فضای ایران حکایت دارد: علیرغم چندین دهه اجرای قوانین خشک و انزوا، و دوره چهار ساله ای از یک دولت محافظه کار، خواست عمیق برای استقرار دموکراسی چهره تابانده است.
حمیدرضا جلائی پور، جامع شناس دانشگاه علامه طباطبائی تهران می گوید: “همایش های انتخاباتی امسال ثابت کرد جامعه ایران بسیار جلوتر از دولت اش است.”
آقای احمدی نژاد با آنچه “افشاگری های بی پروا” خوانده است و شامل ایراد اتهام به رقیبان و برخی از روحانیون بلندپایۀ کشور به فساد و نیز بهره گرفتن فرزندان و افراد مرتبط با آنها از طریق کلاهبرداری و اختلاس می شود، کشور را در شوک فرو برده است.
آقایان کروبی و موسوی نیز درحالیکه رئیس جمهور و حلقه اطراف وی را “متعصبان دچار توهم” خوانده اند که اقتصاد و موضع بین المللی کشور را به ویرانی کشانده اند، دست به مقابله به مثل زده اند.
آقای موسوی در جریان مناظره تلویزیونی زنده یکشنبه شب با آقای کروبی با اشاره به احمدی نژاد گفت: “ما در مقابل کسی هستیم که می گوید سفید، سیاه است و چهار ضربدر چهار می شود پنج. او رو به دوربین می کند و با اعتماد به نفس، دروغ می گوید. هیچ چیز بدتر از این نیست که یک دولت به مردم خودش دروغ بگوید.”
حامیان آقای موسوی رنگ همایش وی، سبز، را به تن می کنند. زنان و مردان جوان با موسیقی پاپ و زیر زمینی ایران به رقص مشغول می شوند.
یکی از جوانان خطاب به گروهی از مردان جوان موتور سوار که تصویر احمدی نژاد را بدست دارند و پرچم های خود را تکان می دهد، فریاد می زند: “احمدی خداحافظ، احمدی خداحافظ”.
موتورسوارها هم پاسخ می دهند: “احمدی نژاد، دوستت داریم.”
شیدا جواهری 25 ساله که به گردهمائی طرفداران موسوی در کرج پیوسته و پرچم های سبز و پوسترهای او را به حرکت در آورده، می گوید: “از نا امنی و تنش به تنگ آمده ایم. ما هم مثل مردم آمریکا خواهان تغییر هستیم.”
معلمی هم در ساعت 2 صبح در خیابان های تهران حرکت می کند و بوغ ماشین اش را در طرفداری از آقای احمدی نژاد به صدا درمی آورد. او و همسرش، هر دو شاهد 30 درصد افزایش حقوق در سال گذشته بودند.
آقای معلم گفت: “او به فقیران کمک می کند و با مقامات مفسد می جنگد. ما چه چیز بیشتری باید بخواهیم؟”
منبع: وال استریت ژورنال- 8 ژوئن
online.wsj.com/article/SB124442253092992803.html
