انتخاباتی تحت کنترل احمدی نژاد

لوس آنجلس تایمز
لوس آنجلس تایمز

» نامزدی محمد خاتمی از چشم لوس آنجلس تایمز‏

vezartkeshvar878.jpg

برزو درآگاهی و رامین مستقیم

محمد خاتمی رئیس جمهوری اسبق ایران روز یکشنبه اعلام کرد، در کاندیداتوری انتخابات ریاست ‏جمهوری ماه ژوئن شرکت خواهد کرد، انتخاباتی که یک همه پرسی دربارۀ عملکرد دولت محافظه کار ‏احمدی نژاد بشمار می رود. ‏

پس از ماهها شایعه پراکنی دربارۀ کاندیداتوری احتمالی خاتمی، اقدام او قطعا ً باعث حضور رأی دهندگان ‏در رقابتی خواهد شد که به اعتقاد اکثر تحلیلگران، در لحظه ای حیاتی برای جمهوری اسلامی و روابط ‏این کشور با دنیای خارج اتفاق می افتد.‏

خاتمی، 65 ساله، در مراسم افتتاحیۀ وب سایت موتلفان سیاسی خود مجمع روحانیون مبارز به خبرنگاران ‏گفت، “من به جرأت کاندیداتوری خود را در انتخابات اعلام می کنم. از ابتدا هیچگونه تردیدی نداشتم.“‏

نظام سیاسی ایران ترکیبی از عناصر روحانیت و جمهوری دموکرات است. این کشور هر سال ً انتخابات ‏ریاست جمهوری و پارلمانی برگزار می کند، اما صلاحیت همۀ کاندیداها توسط شورای نگهبان مورد ‏بررسی قرار می گیرد و قدرت نهایی در زمینۀ مسائل نظامی و امنیتی در اختیار آیت الله خامنه ای است.‏

اما این رئیس جمهور است که وزرای کشور، اطلاعات و امور خارجه را تعیین می کند و می تواند به ‏شدت بر سیاست های داخلی و بین المللی ایران تأثیرگذار باشد. نطق ضداسرائیلی احمدی نژاد او را با ‏غرب در انداخته است. دولت اوباما نشان داده که مایل است با ایران دربارۀ مسائل شک برانگیز در ‏خصوص برنامۀ هسته ای این کشور گفتگو کند. اما احتمالا ً دولت اوباما ترجیح می دهد پس از انتخابات ‏‏12 ژوئن با فردی که کمتر در موضع مخالف قرار داشته باشد، مذاکره کند.‏

درخواست های خاتمی دربارۀ “گفتگوی تمدن ها” و تلاش های او برای عادی سازی روابط ایران با ‏غرب، در خارج از کشور مورد تأیید قرار گرفته است. او دو بار با تکیه بر افزایش آزادی های اجتماعی ‏و اتخاذ سیاست های میانه رو که نظر رأی دهندگان جوان و همچنین زنان را جلب کرد، بعنوان رئیس ‏جمهور انتخاب شد.‏

رکود اقتصادی و درگیری های سیاسی، دورۀ ریاست جمهوری او را که از سال 1997 تا 2005 طول ‏کشید، تحت الشعاع قرار دادند. علاوه بر این، منتقدان، خاتمی را فردی بسیار ضعیف و یا تحت فشار ‏شرایط سیاسی موجود می دانستند که نمی توانست تغییرات اساسی بوجود آورد.‏

با این وجود، به رغم بهای بی سابقۀ نفت در طول دورۀ ریاست جمهوری احمدی نژاد، وضعیت اقتصادی ‏ایران حتی بدتر هم شده است. بیکاری و تورم نیز در قیاس با دورۀ خاتمی بدتر شده است. کریم سجادپور ‏تحلیلگر مسائل ایران در مؤسسۀ صلح بین المللی کارنگی می گوید، “اگر انتخابات کاملا ً آزاد و منصفانه ‏باشد، خاتمی شانس بسیار بالایی خواهد داشت. وقتی رأی دهندگان ایرانی به پای صندوق های رأی می ‏روند، موضوع اقتصاد آزارشان می دهد.“‏

بسیاری از طرفداران خاتمی از اینکه او نتوانست وعده های خود را دربارۀ اعمال تغییرات محسوس ‏محقق کند و زیر فشارهای افراطیون مذهبی تاب نیاورد، سرخورده شدند. خاتمی روز یکشنبه کاندیداتوری ‏خود را کم اهمیت جلوه داد. او بجای ایراد یک سخنرانی نویدبخش و اعلام طرح های ابتکاری جدید ‏سیاسی گفت، تصور می کند کاندیداتوری او رأی دهندگان را، صرفنظر از پیروز انتخابات، به شرکت در ‏این رقابت ترغیب خواهد کرد.‏

خاتمی خاطر نشان کرد، “امیدوارم حضور من و سایرین بتواند باعث حضور گسترده مردم در انتخابات ‏شود و نتیجه هر چه که باشد، نعمت است.” خاتمی به غیر از ضعف های سیاسی خود، در راه رسیدن به ‏ریاست جمهوری با موانع احتمالی دیگری روبروست. کاندیداتوری او باید به تأیید شورای نگهبان برسد. ‏این شورا در انتخابات مجلس 2004، دهها تن از کاندیداهای اصلاح طلب را از شرکت در کاندیداتوری ‏منع کرد.‏

خاتمی همچنین با چشم انداز رقابت در برابر دیگر کاندیدای اصلاح طلب، مهدی کروبی، روبروست. ‏خاتمی و کروبی می توانند باعث دودستگی آرای میانه روها شوند. علاوه بر این، خاتمی و طرفدارانش ‏ابراز نگرانی کرده اند که زد و بندهای انتخاباتی باعث تقلب در انتخابات بر ضد او شوند. وزارت کشور ‏که بر انتخابات نظارت دارد، به شدت تحت کنترل احمدی نژاد است. ‏

منبع: لوس آنجلس تایمز، 9 فوریه‏