علی رغم تحریم های اعمال شده علیه حکومت تهران، فعالیت های بازرگانی خارجی این کشور افزایش یافته. به گفته رییس اتاق بازرگانی، مبادلات تجاری ازطریق کشورهای ثالث انجام می شود که البته سودآور هم هست. محمد نهاوندیان در مصاحبه با دی تسایت به سؤالاتی دراین خصوص پاسخ داده است. این مصاحبه را می خوانید.
تحریم های شدید علیه ایران باعث شده تا تجارت بسیار محدود شود. آیا پیدا کردن مخاطب برای شما و هیأت تان در زمان سفر به آلمان سخت بود؟
خیر به هیچ وجه سخت نبود. من در نشستی شرکت کردم که بازرگانان و شرکت داران در آن حضوری چشمگیر داشتند. برای اقتصاد آلمان روشن است که چه فرصت هایی در بازار ایران با داشتن ۷۵ میلیون نفر جمعیت نهفته است. تاریخ روابط بازرگانی بین ایران و آلمان بسیار طولانی است و کالاهای آلمانی از اسم و رسم خوبی برخوردارند. بازرگانان هر دو کشور بسیار مایل به ایجاد روابط با یکدیگر هستند.
پس چه چیزی به لحاظ محدودیت سخت تر از قبل شده؟
علی رغم تحریم های اعمال شده، تجارت ایران در سال ۲۰۱۲ به ۱۰۶ میلیارد دلار رسید. تنها ترکیب شرکای بازرگانی ایران تغییر کرده است. به عنوان مثال، تجارت با چین طی ۱۰ سال گذشته ۱۵ برابر شده.
انجام مبادلات ساده بانکی با ایران به سختی امکان پذیر است. شرکت ها از چه راه هایی برای پرداخت کالاهای خریداری شده استفاده می کنند؟
اگر ازطریق شیوه های متعارف قابل انجام نباشد، همیشه شخص ثالثی این وظیفه را برعهده می گیرد. بسیاری از کشورها از تحریم های سازمان ملل پیروی می کنند که برخلاف تحریم های آمریکا و اتحادیه اروپا بانک ها در آنها لحاظ نشده اند. و در این کشورها می توان بدون درنظر گرفتن تحریم ها، برای امور بازرگانی مبادله مالی انجام داد. بی شک اینها هزینه دارد. همه چیز درنهایت گران تر می شود. متأسفانه این مردم ایران هستند که قیمت نهایی را پرداخت می کنند.
آیا به نظر شما تحریم ها تأثیری ندارند؟
تحریم ها بر اقتصاد فشار می آورند، ولی تأثیر سیاسی مورد نظر را نخواهند داشت. شما نمی توانید رفتار دولت ایران را تغییر دهید. بجای تهدید، بهتر است به همکاری های اقتصادی فکر کنیم تا درنهایت به یک راه حل دست یابیم.
ایجاد تغییر در امور بازرگانی سال هاست بدون موفقیت انجام شده. آیا ساده تر نیست که پیامدهای تحریم ها را به حساب آوریم و نسبت به خواسته های شورای امنیت درخصوص برنامه هسته ای پاسخگو باشیم؟
کشورهای اروپایی می توانند نقش سازنده تری دراین زمینه ایفا کنند تا اینکه صرفاً دنباله روی آمریکا باشند. مسأله اصلی اطمینان است. نمی توان ابتدا تهدید کرد و سپس منتظر مذاکرات سازنده بود. مردم ایران به شدت نسبت به تهدید حساس اند.
به نظر شما انجام مصالحه و سازش به چه صورت امکان پذیر است؟
داشتن یک رویکرد دوگانه برای مردم ایران قابل قبول نیست. آژانس اتمی و کشورهای غربی چشم خود را به روی دیگر اتفاقات منطقه که سلاح اتمی هم دراختیار دارد بسته اند.
منظور شما اسراییل است، ولی شما فراموش کردید که اسراییل، برخلاف ایران، امضاءکننده پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی نیست.
پس حرف شما بدین معنی است که می توان بدون امضاء کردن پیمان منع گسترش اتمی به تسلیحات هسته ای دست یافت. این پیام خطرناکی است و باعث می شود کشورها یا از پیمان خارج شوند یا آن را امضاء نکنند. ایران راه ساده را انتخاب کرده و بارها گفته است که به دنبال تسلیحات اتمی نیست. در فتوای رهبر انقلاب، استفاده از این گونه تسلیحات گناه محسوب می شود.
تحریم ها بر بخش خصوصی چه تأثیری داشته است؟
اقتصاد ایران به تحریم عادت کرده.
یعنی شما معتقدید که از ژوئن ۲۰۱۲ به بعد، که تحریم نفتی در دستور کار قرار گرفته، شرایط سخت تر نشده؟
در سال ۲۰۱۲ صادرات غیرنفتی ما ۲۴ درصد افزایش داشته است. کالاهای ایرانی کمتر گران شده اند، درحالی که کالاهای وارداتی بسیار گران شده اند. و اینها هر دو به نفع اقتصاد ایران بوده. محدودیت در واردات به مانند مانعی برای تجارت است، ولی صنایعی که از این حالت سود می برند، رشد چشمگیری را تجربه می کنند و بسیار ابداع گر می شوند.
پس اقتصاد ایران مدیون رویکردهای آمریکا و اروپاست که به طور رایگان باعث رشد آن شده اند؟
بله، برخی در ایران دقیقاً همین طور فکر می کنند. برای بعضی بخش های اقتصادی یا صنعتی، تحریم یک نکته مثبت محسوب می شود. ولی ایران برای نشان دادن پتانسیل واقعی خود به مبادلات آزاد نیاز دارد.
آیا تحریم ها به روند تأمین کالاها در ایران تأثیر گذاشته اند؟
تحریم های شدید آمریکا که از چند دهه قبل آغاز شده. ولی شما می توانید به هر مغازه ای در تهران بروید و کالاهای آمریکایی را پیدا کنید: آیفون، محصولات آی بی ام، قطعات کامپیوتری.
در ماه ژوئن دومین دوره ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد به پایان خواهد رسید. آیا شما این انتظار را دارید که در انتخابات بعدی راه حلی برای معضل اتمی یافت شود؟
مهم ترین مسأله برای رأی دهندگان اقتصاد و نرخ بالای بیکاری است. در وهله دوم آنها خواستار یک مدیریت با درایت در روابط بین المللی هستند. و در مورد یافتن راه حل هسته ای، بی شک یک دولت جدید شانس تازه ای خواهد داشت.
و اگر رییس جمهوری انتخاب شود که هولوکاست را تکذیب نکند، شاید شرایط بهتر شود…
چهره های جدید، شیوه کلام جدید، ایده های جدید. اینها می تواند راه را برای یافتن یک راه حل قابل قبول برای هر دو طرف هموار سازد.
منبع: دی تسایت، ۲۰ آوریل
