کوروش سلیمی
دو گروه از مدیران دولتی با برگزاری دو مراسم مختلف ، برنامه نمادین آغاز فروش “تندر 90” را اعلام داشته و در هر دو برنامه آن دیگری را تهدید کردند که اجازه نخواهند در کار فروش این خودروها دخالت کنند. در هر دو مراسم سندها و کلیدهائی به مشتریان تحویل داده شد و در مقابل وعده دادند که بزودی آن ها را صاحب اتومبیل کنند.
در برنامه اول که توسط پارس خودرو به مدیریت مهرداد بذرپاش مدیر سابق تشکیلات رایحه خوش خدمت برپا شد معاونان رییس جمهور حضور داشتند و به نوشته ایران، روزنامه خبرگزاری جمهوری اسلامی، هزار و دویست متقاضی هم خودروهای خود را دریافت داشتند. در مراسم دوم که توسط ایران خودرو برپا شد معاون وزارت صنایع در مقابل اعتراض هائی که به تاخیر تحویل خودرو می شد گفت به هیچ کس اجازه فروش خودسرانه نمی دهد.
در مقابل روزنامه ایران، کیهان مراسم برپا شده در ایران خودرو را اساس گرفته و بدون اشاره به مراسمی که روز قبل توسط مهرداد بذرپاش با حضور معاونان پارلمانی و تربیت بدنی رییس جمهور برپا شده بود نوشت تحویل خودروی تندر90 طی مراسمی با تحویل 10خودرو به مشتریان آغاز شد و 72هزار متقاضی که بهمن ماه سال 85 با پرداخت مبلغ 50میلیون ریال برای خرید تندر90 در دو شرکت ایران خودرو و سایپا ثبت نام کردند قرار شد به تدریج خودروهای خود را تحویل بگیرند.
خبر روزنامه ایران تعرضی هم به مدیران وزارت صنایع دارد و نوشته پیش تر مسئولان شرکت های خودروسازی و همچنین مفیدی رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع و معادن عرضه این خودرو را به نیمه دوم خردادماه سال جاری موکول کرده بودند اما مهرداد بذرپاش، مدیرعامل شرکت پارس خودرو در گفت وگو با رسانه ها اعلام آمادگی کرده بود تعداد هزار و ۲۰۰ دستگاه از این خودرو را بموقع به مشتریان تحویل دهد.
برگزاری دو مراسم تبلیغاتی در دو روز با یک هدف و برنامه برای اعلام آغاز فروش خودرو تندر90 که مدت هاست تحویل آن به تاخیر افتاده اختلافات درونی دولت را برملا کرده است. در حالی که مدیران منصوب خودروسازی توسط نهاد ریاست جمهوری و معاونان محمود احمدی نژاد حمایت می شوند، وزارت صنایع و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ساز دیگری می زنند. در جلسه دوم که در ایران خودرو برپا شد مقابله مدیران آشکار شده بود.
مراسم روز سه شنبه شرکت پارس خودرو در هتل استقلال، در حالی برگزار شد که از هفته قبل وزارت صنایع و سازمان گسترش برای مراسم ایران خودرو به عنوان آغاز فروش تندر90 تبلیغات و برنامه ریزی کرده بودند. در مراسم دوم معاون وزارت خانه علیه هر کس دیگری که بخواهد تندر90 را بفروشد خط و نشان کشید.
سابقه اختلاف
خبرها حاکی است مرکز ستادی وزارت صنایع، سازمان گسترش و نوسازی صنایع، و شرکت های خودروسازی، از مدت ها پیش هر کدام مسیر جداگانه خود را می روند، قراردادهای خود می بندند و وعده های خود می دهند. نمونه روشن آن اختلافاتی است که در ماجرای تبلیغاتی برکناری مدیران بانک پارسیان خود را نشان داد. در حالی که به نظر می رسید انگشت اتهام احمدی نژاد بیش تر متوجه مدیران شرکت دولتی ایران خودرو است که به ظاهر توسط دولت منصوب شده اند. حضور مفیدی و قلعه‌بانی در مراسم ایران خودرو سوالات متعددی را مطرح ساخت. مثلا این سئوال که چرا معاون وزارت صنایع و مدیر عامل سازمان گسترش صنایع و در مراسم روز قبل شرکت پارس‌خودرو حاضر نشده بودند. حتی احمد قلعه‌بانی مدیرعامل سایپا که شرکت پارس خودرو تحت نظارت او فعالیت می‌کند، حضور در مراسم ایران خودرو را ترجیح داده بود.
در مراسم ایران خودرو اولین باری که اختلافات برجسته شد وقتی بود که مهدی مفیدی، رییس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران که به نوشته روزنامه سرمایه ظاهرا تا پیش از برگزاری مراسم درخواست‌هایی برای تحویل خارج از نوبت تندر 90 از وی شده بود، اعلام داشت اجازه تحویل این خودرو خارج از ضوابط قرعه‌کشی به کسی داده نمی شود، که همه می دانستند منظور وی شرکت پارس خودرو است که مراسم غافلگیرانه روز قبل را برپا داشته بود. مفیدی گفت با افرادی که این کار را انجام دهند، شدیدا برخورد خواهیم کرد. وی از همه خریداران تندر90 به خاطر پریشانی ها و تاخیرها عذرخواهی کرد و از مدیران ایران خودرو و سایپا از آن ها حلالیت طلبید و گفت تمام خریداران تندر 90 خودروی خود را تا پایان امسال تحویل می‌گیرند.
این سخنان در زمانی بیان می شد که بسیاری حاضران از خبر استعفای وی از ریاست سازمان گسترش صنایع باخبر بودند و به همین جهت هم لحن وی را دفعات قبل تفاوت ها داشت و نرم تر بود.
معاون وزارت صنایع ضمن تاکید مجدد بر لزوم صادرات 20 درصد از خودروهای تندر 90 تولیدی در ایران گفت:“قرار بود این صادرات از اولین تولیدات آغاز شود ولی با توجه به پایین‌بودن میزان تولید، این صادرات در خرداد و تیرماه انجام نمی‌شود و این کار از مرداد ماه آغاز خواهد شد.” به گفته وی مشکلی در راه ارایه خدمات پس از فروش و تامین قطعات یدکی تندر 90 وجود ندارد: “ تنها در زمینه تامین حدود 40 قطعه مشکلاتی وجود دارد که البته نگرانی در این مورد نداریم.”
پاسخ به مشکلات
در حاشیه جلسه تبلیغاتی آغاز فروش تندر90 خبرنگاران و عده ای از حاضران که از خریداران بودند اصرار داشتند که دولت باید روشن کند که چرا در مهلت مقرر خودروها را تحویل نداده و چرا حالا زمان تحویل خودرو ها را اعلام نمی کند و به گفتن حرف های کلی بسنده کرده است. مفیدی در پاسخ گفت “تولید ممکن است در هر زمانی با مشکلاتی مواجه شود ولی نگرانی در مورد جریان کلی تولید تندر 90 وجود ندارد وپروسه‌ای که برای تولید خودرو با شرکت رنو طی کردیم روندی متفاوت با شرکت‌های دیگر داشت و به همین دلیل در برخی موارد با شرکت رنو تفاهم نداشتیم.”
معاون وزارت صنایع در سعی برای پنهان کردن مشکلات متعددی که در راه تولید و آماده شدن این اتومیبل با وعده های دولت جدید و دوباره کاری هایی که با تعویض مدیران صورت گرفت، پدیدار شده گفت، یک خط تولید خودرو، نمی‌تواند از روز اول براساس ظرفیت اسمی تولید داشته باشد و ممکن است پیش‌بینی‌های اولیه با واقعیت‌ها فاصله داشته باشد.
وی در حالی که زیر فشار شدید برای پاسخ گوئی به زمان تحویل خودروها قرار گرفته بود گفت در نیمه دوم هر ماه، قرعه کشی صورت خواهد گرفت و در صورتی‌که امکان تولید بیش‌تر وجود داشت قرعه‌کشی بعدی سریع‌تر انجام خواهد شد. او گفت ساخت داخلی خودروی تندر 90 تا دو سال آینده به حدود 80 درصد خواهد رسید.
در جلسه ایران خودرو که سایپا نیز در آن فعالیت داشت از تولید محصولات جدید با استفاده از پلت فرم تندر 90 هم سخن رفت. البدوی، قائم‌مقام مدیرعامل ایران‌خودرو در این مورد با بیان این‌که “خودروی 90X با انجام تغییرات مهندسی بر روی پلت فرم ال900 به صورت مخزن سی‌ان‌جی در کف و در مدل‌های پایه گاز سوز و دوگانه‌سوز تولید و به بازار عرضه خواهد شد”، گفت: “تولید ون نیز با استفاده از پلت فرم تندر 90 به منظور ارایهء در سیستم حمل و نقل عمومی و بازار خودروهای مصرفی خانوارهای پرجمعیت در ردهء قیمتی 13 تا 15 میلیون تومان صورت خواهد گرفت.”
اما در حالی که وی – در غیاب مدیرعامل جدید ایران خودرو که گفته می شود حکمش به نام واعظی اشیانی صادر شده و معلوم نیست وی مدیران فعلی را حفظ کند – از تولید 200 هزار دستگاه خودرو در پنج مدل سخن می گفت، قلعه‌بانی مدیرعامل شرکت سایپا هم از تولید 90 X با کلاسی بالاتر از تندر خبر داد و گفت سال آینده به بازار عرضه خواهد کرد.
همین حرف ها شب قبل در مراسم پارس خودرو هم گفته شده بود. بعضی ها که درهر دو مراسم حاضر بودند با تردید به این وعده ها گوش دادند و بیش از هر چیز به پریشانی کار دولت واقف آمدند. فرانسوی هایی که در هر دو مراسم دعوت داشتند اما شاید درباره علل تاخیر و مشکلات کار سخن های دیگری داشتند که ملاحظات تجاری به آن ها مجال بازگشای نمی داد.