همزمان با افزایش تعداد کشتهشدگان ایرانی حادثه منا به ۱۶۹ تن، رهبر جمهوریاسلامی بار دیگر خواستار پذیرش مسئولیت و عذرخواهی دولت عربستان سعودی شد؛ دولتی که وزیر امورخارجهاش حاضر به ملاقات با محمدجواد ظریف برای گفتوگو در این زمینه نشده است.
آنگونه که سایت رسمی آیتالله خامنهای نوشته، او در ابتدای درس خارج فقه خود گفته مسئولیت این اتفاق “بر دوش حکام عربستان” است و آنها باید با پذیرش این مسئولیت از “فرافکنی” و “دائم این [و آن] را متّهم کردن” و “تعریف از خودشان” پرهیزکنند.
او چند روز پیش نیز ضمن اعلام سه روز عزای عمومی، از “مدیریت غلط و اقدامهای ناشایسته” مسئولان اجرایی حج ودولت عربستان انتقاد کرده بود.
البته این تنها رهبر جمهوریاسلامی نبود که چنین درباره عربستان سعودی سخن گفت. حسن روحانی هم در گفتوگویی با سیانان درباره اتفاق منا چنین اظهارنظر کرد: “ظاهرا عربستان همه فکر و ذکرش را برای حمله و کشتار مردم یمن گذاشته و توجهی به امنیت داخلی خودش ندارد؛ اما ایران حقوق زائرانش را پیگیری میکند و عربستان باید از نظر حقوقی و سیاسی پاسخگو باشد”.
در تحولی دیگر علی جنتی خبر داده است که عادل الجبیر، وزیر امورخارجه عربستان سعودی، درخواست ملاقات محمدجواد ظریف برای گفتوگو پیرامون حادثه منا را نپذیرفته است. وزیر امورخارجه عربستان سعودی مسئولان جمهوریاسلامی را به سواستفاده سیاسی از این حادثه متهم کرده است. به گفته وزیر ارشاد، ظریف در نیویورک مسایل مربوط به حادثه منا را پیگیری میکند.
اما به نظر میرسد این “پیگیریها” اصولگرایان را راضی نمیکند. برخی گروههای اصولگرا از ظریف و روحانی به دلیل پایان ندادن به سفر نیویورک و عدم بازگشت به ایران انتقاد کردهاند. از جمله حسین شریعتمداری، نماینده آیتالله خامنهای در موسسه کیهان، به فارس گفته: “ادامه سفر ایشان علاوه بر آن که در عرف دیپلماتیک اقدامی سئوال برانگیز و غیرقابل توجیه تلقی میشود، اهانت به مردم و بیاعتنایی به جانباختگان فاجعه منا و خانواده های آنان نیز هست”. به گفته شریعتمداری “این بیاعتنایی زمانی دردناکتر میشود که حتی آقای ظریف وزیر امورخارجه نیز که همراه رئیسجمهور در سفر نیویورک به سر میبرد، به ایران بازنگشت در حالی که به دلیل کشته و مجروح شدن صدها حاجی ایرانی در کشور سعودی به طور طبیعی ایجاب میکرد وزیر امور خارجه کشور برای پیگیری مسائل به کشور بازگردد”.
همزمان دیروز تجمعی نیز مقابل سفارت عربستان در تهران - که با تدابیر امنیتی حفاظت میشود -ـ برگزار شد. نیروی انتظامی اجازه نداد که معترضان به ساختمان سفارت نزدیک شوند.
در اتفاقی که پنجشنبه هفته گذشته در منا و طی برگزاری مراسم حج رخ داد، صدها زائر از کشورهای مختلف کشته و زخمی شدند. براساس آمار اعلام شده در میان قربانیان ۱۶۹ نفر ایرانی بودهاند. همچنین ۴۸ تن در بیمارستان بستری شدهاند و از سرنوشت ۳۰۷ نفر نیز اطلاعی در دست نیست؛ افرادی که به گفته وزیر ارشاد “احتمالا ۷۰ تا ۸۹۰ درصدشان جان باختهاند”.