نتایج یک طرح ملی درباره خشونت خانگی علیه زنان، در دولت احمدی‌نژاد تبدیل به خمیر شده و تنها یک نسخه از آن که در کتابخانه شخصی یکی از مدیران سابق دولتی بوده، باقی مانده است. این اسناد در 32 جلد از سوی مرکز امور زنان و در دولت سید محمد خاتمی تهیه و تدوین شده بود اما دولت بعدی، به دلایلی که فعلا مشخص نیست، تصمیم به نابودکردن این گزارش و تحلیل‌های منحصر به فرد گرفت.
مدیر دولت اصلاحات: هنوز بسیاری از مسائل ناگفته مانده
نخستین بار، شهیندخت مولاوردی، معاون رییس‌جمهوری در امور زنان و خانواده اعلام کرد که ۳۲ جلد کتاب نتایج حاصل از طرح ملی بررسی اشکال خشونت خانگی علیه زنان، “گم شده” و “هم اکنون ما هیچ نسخه‌ای از این ۳۲ جلد گزارش را نمی‌توانیم در مرکز وزارت کشور و یا معاونت امور زنان پیدا کنیم.”
او که در همایش “جهانی عاری از خشونت علیه زنان” سخنرانی می‌کرد، توضیح داد: “ در دولت اصلاحات کمیته ملی امحای خشونت علیه زنان در مرکز مشارکت زنان تشکیل شد و پس از جلسات متعدد به ضرورت انجام یک بررسی و پژوهش کلی در کشور در این حوزه رسیدند. پروژه ملی بررسی اشکال خشونت خانگی از آن روز در ۲۸ استان کشور توسط وزارت کشور و دانشگاه های سراسر ایران انجام شد که ۳۲ جلد کتاب نتیجه این طرح است.”
به گفته مولاوردی، ۲۸ جلد از کتاب‌ها مربوط به گزارش‌های مراکز استانی بود و سه جلد هم به خشونت خانگی از دیدگاه زنان ـ-به عنوان قربانی-ـ می‌پرداخت. یک جلد دیگر هم گزارش وضعیت خشونت خانگی از دیدگاه مردان ـ-به عنوان عاملان خشونت-ـ بود.
اما اسناد و گزارش‌های دیگری هم مفقود شده‌اند که به روایت معاون رییس‌جمهوری، بررسی خشونت خانگی در پنج استان و شهرستان کشور شامل سیستان و بلوچستان، کردستان، بوشهر، گلستان و اسلام‌شهر بوده است.
این مقام ارشد دولتی سپس عنوان کرد که آمار دقیقی از خشونت علیه زنان وجود ندارد و این موارد یا معمولا گزارش نمی شود یا عزم و ارادهای برای اینکه در آمار گنجانیده شود، وجود ندارد. او در عین حال از آمارهایی سخن گفت که بر اساس آنها، از هر ۳ زن، یک نفر در مقطعی از زندگی تحت خشونت فیزیکی، جسمی، روانی و یا جنسی قرار می‌گیرد که به شکل مواردی مانند خشونت خانگی، آزار در محل کار، تهدید در فضای مجازی، تجاوز و… بروز پیدا می‌کند.
مولاوردی امیدوار بود تا نسخه‌ای از طرح ملی تهیه شده پیدا شود، چرا که به اعتقاد او با وجود این ۳۲ جلد کتاب، “ نیازی به پژوهش مجدد و صرف وقت و هزینه و تعریف طرح مجدد وجود ندارد”.
پس از آن بود که مشاور امور زنان وزارت کشور در دوره اصلاحات و از مجریان این طرح در توییتر خود خبر داد با وجود اقدام نامتعارف دولت احمدی‌نژاد، امکان دسترسی به این ۳۲ جلد کتاب همچنان وجود دارد.
اشرف بروجردی به ایلنا گفت: “این پژوهش سال ۸۵ در دولت آقای احمدی‌نژاد و در زمان حضور زهره طبیب‌زاده نوری -نماینده کنونی مجلس- در مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، به خمیر تبدیل شد. همچنین نسخه‌های موجود در وزارت کشور نیز از بین برده شد.”
به گفته او، اسناد و پژوهش‌های دیگری همچون گزارش عملکرد مرکز مشارکت امور زنان در دوره اصلاحات و تالیفات زهرا شجاعی، رییس وقت مرکز هم از بین رفته است.
بروجردی عنوان کرده که این اتفاق، یادآور کتاب سوزی‌های دوره عباسی است: “در حالی که پس از انقلاب اسلامی پژوهش و اسناد پهلوی از بین نرفت و از آنها به عنوان سابقه علمی استفاده‌ای بهینه شد، شاهد بودیم که در دوره احمدی‌نژاد این پژوهش به همراه دیگر کتبی که در مرکز مشارکت امور زنان وجود داشت تبدیل به خمیر شد. ما در تاریخ ایران چه در زمان حمله مغول و چه در دیگر زمان‌ها، کتاب سوزی کم نداشتیم. اگر بنا به بازگو کردن برخی موارد باشد، هنوز بسیاری از مسائل ناگفته مانده است، اما اکنون در دولتی با رویکردی اعتدالی قرار داریم که قصد انجام چنین کاری را ندارد.”
این مدیر دولت اصلاحات اضافه کرده است: “ در آن زمان متاسفانه این امکان وجود نداشت که بتوانیم این تحقیقات را به صورت دیجیتال نگهداری کنیم اما من در کتابخانه شخصی خودم یک نسخه از این پژوهش را نگه داشته‌ام.”
او همچنین عنوان کرده که متولیان طرح در دولت خاتمی برای “جلوگیری از سوء استفاده رسانه‌های بیگانه” پژوهش را “ بدون سر و صدا” انجام داده‌اند ولی “در دوره آقای احمدی‌نژاد تلقی نادرستی از ناهنجاری‌ها و پدیده‌های نامبارک فرهنگی وجود داشت که تصور می‌کردند، پنهان کردن این مشکلات می‌تواند دغدغه‌ها را حل کند و از طرفی چنین مسائلی اصلا اولویت نبود”.
زهرا شجاعی، رییس مرکز امور مشارکت زنان در دولت خاتمی هم در گفت‌وگو با ایسکانیوز، خمیر شدن این ۳۲ جلد کتاب را تایید کرده و گفته که این نتایج، “نیمه محرمانه” بوده است.
همزمان فاطمه راکعی، نماینده مجلس ششم خواستار محاکمه و مجازات کسانی شده که این کتاب‌ها را نابود کرده‌اند.
تصمیم‌گیری خواهر و همسر احمدی‌نژاد برای زنان
زهرا شجاعی، اولین و آخرین رییس “مرکز امور مشارکت زنان” دفتر ریاست‌جمهوری و مشاور سید محمد خاتمی در امور زنان بود. پس از پایان دولت اصلاحات و با روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد، این نهاد به “مرکز امور زنان و خانواده” تغییر نام داد و بر روی “نقش محوری زن در تحکیم مناسبات خانوادگی” متمرکز شد. در دولت‌های نهم و دهم به ترتیب نسرین سلطانخواه (۵ ماه)، زهره طبیب‌زاده نوری (۴ سال و ۶ ماه)، زهرا سجادی (۳ ماه) و مریم مجتهدزاده (از آذر ۸۸ تا پایان دولت احمدی‌نژاد) عهده‌دار ریاست این مرکز بودند.
زهرا شجاعی در مهر ماه سال ۹۱، در مصاحبه‌ای مدعی شد که خواهر و همسر احمدی‌نژاد در دوران ریاست جمهوری او، در پشت پرده تصمیم‌گیری‌های حوزه زنان حضور داشته‌اند. این مدیر دولت اصلاحات با انتقاد شدید از مرکز امور زنان و خانواده دولت احمدی‌نژاد عنوان کرده بود که مدیران دولتی نگرش درستی نسبت به زنان ندارند: “اساسا مسوولان این دولت، زن را یک موجود خانگی و تبعی و جنس دوم می‌دانند؛ یعنی هویت و حیات زن بسته به مرد است.”
شرح عکس: احمدی‌نژاد در مراسم تجلیل از بانوان برگزیده کشور به همراه همسرش و مریم مجتهدزاده
