آلیستر لیئون
ایران نسبتا می تواند از نتیجۀ حملۀ ویرانگر اسرائیل به نوار غزه راضی باشد. متحد ایران، حماس، به خون نشست، اما تسلیم نشد. البته تهران، که پس از جنگ اسرائیل با حزب الله لبنان در سال 2006 چریک های شیعۀ حزب الله را مجددا مسلح کرد و صدها میلیون دلار به منظور بازسازی برای آنها فرستاد، مشکل تر خواهد توانست زرادخانۀ حماس را دوباره پر کند یا هزینۀ بازسازی نوار غزه را فراهم نماید.
مرزهای شهر ساحلی نوار غزه با اسرائیل و مصر همچنان بسته اند. هر دو کشور با ایران و رهبران اسلام گرای غزه به شدت مخالفند. اما به گفتۀ تحلیلگران، ایرانیان همواره از نتیجۀ سرمایه گذاری نسبتا محدودی که بر روی غزه انجام داده اند، خرسندند.
معین ربانی سردبیر مجلۀ میدل ایست ریپورت می گوید، “در روزهای پایانی دولت بوش، ما شاهد چه چیز بودیم؟ جز تقویت موضع گیری ایران در قبال اسرائیل، یکبار هم سایت های هسته ای ایران توسط اسرائیل یا آمریکا بمباران نشد. پس اگر ساکن تهران هستید، برای چه باید شکایت داشته باشید؟”
اکنون با تلاش غزه برای رفتن بسوی بازسازی، اسرائیل مصمم است از هرگونه دستاور سیاسی حماس پس از جنگ جلوگیری کند. این در حالی است که غرب نیز می خواهد از هزینۀ کمک رسانی به غزه برای احیای نقش محمود عباس رئیس تشکیلات خودگران فلسطین بهره برداری کند.
حماس روز پنجشنبه وعده داد 4000 یورو در اختیار خانواده هایی که در جنگ غزه آسیب دیده اند، قرار خواهد داد، این وعده یادآور اقدام حزب الله در جنگ 2006 است که با واگذاری وجه نقد به قربانیان جنگ به هزینۀ دولت لبنان، شهرت خود را افزایش داد.
ایران به رغم اختلافات دینی خود با برادران سنی حماس، روابط خود را با این گروه در سال های اخیر افزایش داده است، که از آن جمله می توان به آموزش مبارزان حماس و ارسال وجه نقد به این گروه از طریق تونل های زیرگذر مرز نوار غزه با مصر اشاره کرد. به گفتۀ منابع اسرائیلی و منابع حماس، دهها تن از مبارزان حماس قبل از حملۀ 22 روزۀ اسرائیل به نوار غزه در ایران آموزش دیده بودند. حماس و دیگر گروههای فلسطینی بیشتر موشک های ساخت داخل به اسرائیل پرتاب کرده اند، اما مقامات اسرائیلی معتقدند که ایران نیز موشک های دوربرد کاتیوشا یا گراد در اختیار حماس گذاشته است.
یک مقام اطلاعاتی اسرائیل هفتۀ گذشته خاطر نشان کرد، موشک های گراد حماس در چین ساخته می شوند، سپس توسط ایران خریداری و از طریق دریای سرخ یا سودان بداخل صحرای سینا قاچاق می شوند. اسرائیلی ها مدعی اند که سلاح های ایران از طریق کانال سوئز نیز به بندر مدیترانۀ مصر، جایی که این تسلیحات مجددا ً توسط قایق های کوچک ماهیگیری بارگیری می شوند، قاچاق می شوند.
یک دیپلمات غربی در تهران می گوید، میزان واگذاری سلاح های ایران به حماس معلوم نیست، اما “درک من این است که اکثر موشک های پرتاب شده از غزه ساخت خود غزه هستند.” او می گوید، برخلاف روابط عمیق تهران با حزب الله، ایران و حماس “کفو” یکدیگر نیستند. این دیپلمات در حالیکه جنبش جهاد اسلامی فلسطین را رفیق گرمابه و گلستان ایران می داند، می افزاید، “ایران و حماس هیچگونه شباهت ایدئولوژیک با یکدیگر ندارند و اتحاد آنها صرفا مصلحتی است.”
ربانی نیز می گوید، ایران در صورت پیروزی مسلم اسرائیل در جنگ غزه و یا مغایرت نتیجۀ سیاسی این جنگ با خواستۀ تهران و متحدانش، تنها از درگیری غزه سرخورده می شد نه بیشتر. آلاستر کروک مذاکره کنندۀ اسبق اتحادیه اروپا در خاورمیانه می گوید، “به رغم کشتار 1300 فلسطینی و بر جای ماندن ویرانی در نوار غزه، اسرائیل نتوانسته است برخلاف ادعای رهبران خود، به پیروزی قاطع نظامی دست پیدا کند. تصور می کنم ایران از نتیجۀ سیاسی و یا حتی نظامی این درگیری ناراضی نیست.”
منبع: رویترز، 23 ژانویه، 2009