وحید ثابتیان
تنها چند روز پس ازآنکه مقامات آمریکا ازتمایل واشنگتن برای گفت وگو با ایران سخن گفتند، کاندولیزارایس وزیرامورخارجه آمریکا، درگفت وگویی با تلویزیون العربیه گفت که رییس جمهوری آمریکا درحالی راه حل دیپلماتیک را برای خروج ازبن بست برنامه هسته ای ایران را دنبال می کند که همچنان گزینه نظامی را نیز روی میزنگه داشته. رایس تاکید کرده که برای هرگفت وگویی با تهران باید ابتدا غنی سازی اورانیوم متوقف شود. این پیش شرطی است که عملا ماه ها گفت وگوی طرف های اروپایی وایران را بی حاصل کرده است. مقامات ایرانی تصریح کرده اند که هیچگاه غنی سازی اورانیوم را متوقف نکرده اند وهمزمان برتلاش خود برای وسعت بخشیدن به میزان غنی سازی افزوده اند.
این درحالی است که منوچهر متکی روز دوشنبه که درسوئد به سرمی برد، پس ازدیداربا همتای خود و دریک کنفرانس خبری گفته که اگر همه چیزبه صورت مثبت به پیش برود، امکان دیدار وی با کاندولیزارایس درآینده ای نزدیک درخصوص مسائل عراق وجود دارد.
همزمان با سخنان رایس، دیک چنی معاون ریاست جمهوری امریکا روزسه شنبه برای یک سفریک هفته ای عازم خاورمیانه شد. چنی دراین سفرتلاش می کند تا با استفاده ازآنچه “رهبران میانه روعرب” نامیده شده است برای یافتن راه هایی به منظور برقراری ثبات درعراق تلاش کند وهمچنین راهی بیابد تا در دوره پس ازجنگ، قدرت بیشتری برای سنی هایی که از قدرت به دورمانده اند فراهم شود. کشوراولی که او به آن سفرکرده امارات متحده عربی است ودرادامه عربستان سعودی، مصرواردن نیزکشورهایی خواهند بود که وی ازآنها دیدن خواهد کرد. او همچنین به بازدید از یکی از ناوهای هواپیمابر آمریکا در خلیج فارس نیزخواهد پرداخت. برخی تحلیلگران به “یواس ای تودی” گفته اند که سفرچنی به منطقه درراستای واضح کردن پیام هایی است که درسفررایس با رهبران خاورمیانه درمیان گذاشته شده است.
گزینه نظامی را رها نمی کنیم
رایس تصریح کرده است که نه تنها رییس جمهوری آمریکا گزینه حمله نظامی را رها نخواهد کرد بلکه او هم ازوی نخواهد خواست چنین کاری را انجام دهد. مهلت دو ماهه ایران برای پاسخگویی به درخواست های قعطنامه تحریم دوم اواخر ماه جاری میلادی به پایان می رسد و در صورت عدم تعلیق غنی سازی اورانیوم، عملا قعطنامه سوم که تحریم های بیشتری را به همراه خواهد آورد، درانتظار تهران خواهد بود.
رایس گفته است که بوش به گزینه دیپلماتیک متعهد است: “اگر دنیا همچنان قدرتمند باقی بماند، هنوز شانسی برای موفقیت گزینه دیپلماتیک وجود دارد.” ازدسامبر گذشته تا کنون دوقطعنامه برعلیه ایران صادرشده است و قعطنامه دشوارتری پیش روی تهران خواهد بود. رایس گفته است که دو گزینه پیش روی ایران است: “ انزوا یا گفت وگو.”
خبرگزاری رویتربه نقل ازتحلیل گران نوشته است که اقداماتی که آمریکا انجام داده است ازجمله تحریم های مرتبط با تسلیحات ومسائل مالی، به تجارت و سرمایه گذاری خارجی درایران صدمه زده است که علی رغم بهره برداری ازثروت نفت، عملا با مسائلی همچون بیکاری وتورم دست وپنجه نرم می کند. مقامات ایرانی بارها اینکه به تعلیق اورانیوم دست بزنند را رد کرده اند. محمود احمدی نژاد همچنین گفته است که صدور قطعنامه ها تاثیری درارائه ایران برای ادامه برنامه هسته ای ندارد. ایران ماه گذشته اعلام کرد که به چرخه تهیه سوخت هسته ای درمقیاس صنعتی دست پیدا کرده است و درمسیر نصب 3000 دستگاه سانتریفوژ درتاسیسات هسته ای نطنز گام برمی دارد. طبق آخرین اطلاعات منتشر شده نزدیک به 1300 دستگاه سانتریفوژ درتاسیسات نطنز راه اندازی شده است، اگرچه معلوم نیست چه مقدار ازسانتریفوژ های نصب شده درعمل مورد استفاده قرارمی گیرد.
کاندولیزا رایس تصریح کرده است که سیاست واشنگتن درقبال ایران که پس از روی کارآمدن روحانیون ضد آمریکایی به دنبال انقلاب اسلامی اتخاذ شده است می تواند تغییر کند:” جامعه بین المللی درخواست خود را ازطریق سازمان ملل مطرح ساخته است، ایران باید غنی سازی اورانیوم را متوقف کند، بعد ازآن درسیاست آمریکا تغییر حاصل خواهد شد. سیاستی که برای 27 سال ادامه داشته ودرآن زمان است که من می توانم با آنها درمورد هرموضوعی صحبت کنم. “