یک هفته پس از مکالمه روحانی و اوباما که وعده شروع دورانی جدید در روابط بین دو کشور را نوید میداد، تندروهای انقلابی ایران در نماز جمعه امروز شعار مرگ بر آمریکا سر دادند و پرچمهای آمریکا و اسرائیل را آتش زدند.
اما امام جمعه این هفته قول داد از ماموریت “حمایت از عقلانیت” و “مشکلگشایی” آقای روحانی حمایت کنند. تحلیلگران میگویند تندروها در حال حاضر نفوذ کمی دارند. حلقه تندروها، سیاست جدید روحانی را در قبال آمریکا و غرب مورد انتقاد قرار دادهاند.
با اینکه روزنامهها، سیاستمداران محافظهکار و برخی از افسران سپاه از روحانی انتقاد کردهاند، اما حمایت گستردهای در بدو ورود او در فرودگاه مهرآباد صورت گرفت که در میان آنها اکبر ولایتی، نماینده رهبر ایران نیز حضور داشت که این مقیاس حمایت از او را نشان میدهد.
یک تحلیلگر سیاسی میگوید: “روحانی نسبت به مقامات پیشین خود پیشروی زیادی کرده است. تندروها تحت فشار هستند و میدانند جریان بر ضد آنهاست. این واکنشها طبیعی است و نشان میدهد که افراطیون دچار مشکل شده اند.”
رهبر ایران از نرمش قهرمانانه حرف زده است و از تمام قدرتهای داخلی خواسته تا از دولت روحانی حمایت کنند.
با اینکه این هفته شعار مرگ بر آمریکا بیشتر شنیده میشد اما آیتالله کاظم صدیقی، امام جمعه این هفته تهران گفت آمریکا و ایران باید دست به دست هم بدهند تا بر تحریمها فائق آیند و از اوباما خواست تا با روحانی همکاری کند تا راهحلهایی پیدا کنند تا شاید منطقه و جهان را از بحران نجات دهند.
محمد حسین صفار هرندی، عضو شورای مشاوران خامنهای نیز در این مراسم گفت آمریکا در سوریه به ایران نیاز دارد و ایران نیز صادقانه به آمریکا برای برداشته شدن تحریمها نیاز دارد.
پیش از این تندروها توانستند تلاشهای محمد خاتمی برای ارتباط نزدیک با غرب را بیاثر کنند. در هشت سال زمامداری احمدینژاد، ادبیات دولت او باعث شد تنش بین ایران و جامعه بینالمللی به نهایت خود برسد. احمدینژاد چند نامه به پرزیدنت بوش نوشت اما تمام آنها زیر سایه تنشهای برنامه هستهای ایران و جنگی پنهان قرار گرفت، که آمریکا و اسرائیل علیه ایران پیش گرفته بودند.
چندین دور مذاکرات بر سر برنامه هستهای ایران که ریاست گروه ایرانی را سعید جلیلی، رقیب انتخاباتی روحانی برعهده داشت به هیچ کجا نرسید. گفته میشود معترضانی که علیه روحانی در فرودگاه اقدام کرده بودند از اعضای ستاد انتخاباتی سعید جلیلی بودهاند.
روحانی وعده داده که ظرف مدت سه تا شش ماه مسئله هستهای ایران حل شود.
روحانی پس از بازگشت از نیویورک هشدار داده است که “ایران در حال پیشروی است اما ایرانیها باید بدانند که مسیر سیاست خارجی هموار نیست. ما راه سختی در پیش داریم و نمیتوانیم مشکلات هشت یا ده سال را در ده روز حل کنیم. در دنیای سیاست فراز و نشیبهای زیادی وجود دارد.”
سردار محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه از تلاشهای روحانی ستایش کرده است و گفته است که این سیاست ها در مسیر انقلاب پیش رفته است، اما افزود که مکالمه با اوباما باید به بعد از اقدامات عملی از جانب آمریکا موکول میشد.
اکبر هاشمی رفسنجانی اخیرا گفته است که حتی بنیانگذار جمهوری اسلامی، آیتالله خمینی نیز در مورد شعار مرگ بر آمریکا شک داشت. رفسنجانی این ادعای مناقشه برانگیز را چند سال پیش در خاطرات خود عنوان کرد. این هفته نماینده خامنهای در سپاه به این سخنان واکنش نشان داد و گفت اختلافهای ایران و آمریکا ریشهای و تاریخی است و تا ابد هم باقی خواهد ماند.
یک تحلیلگر سیاسی میگوید: “از شانزده سال پیش، از زمان انتخاب خاتمی، وقتی در مورد کاهش تنشها و تغییر نمادین ادبیات کشور بحث میشد تلاشهایی برای از میان برداشتن شعار مرگ بر آمریکا صورت میگرفت…. اگر من به جای روحانی بودم… همه کارها را یک جا نمیکردم. اتفاقات زیادی در حال رخ دادن است، برای همین باید مراقب باشند خامنهای را نترسانند که انگار همه چیز دارد از کنترل خارج میشود.”
منبع: کریستین ساینس مانیتور - 4 اکتبر 2013