در حالی که ناآرامی ها در سوریه به سال سوم خود نزدیک می شود، دیروز دبیر شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی خواستار گفت و گوهای ملی میان همه گروه های مخالف در سوریه شد و همزمان سفیر تهران در بیروت نیز از ضرورت حل سیاسی بحران سوریه و تعامل جمهوری اسلامی با عربستان خبر داد. علی لاریجانی اما بار دیگر از حمایت همه جانبه جمهوری اسلامی از بشار اسد خبر داده و از حمله جنگنده های اسرائیلی به خاک سوریه انتقاد کرده است.
“دژ مستحکم”؛ این توصیفی است که سعید جلیلی در کنفرانس مطبوعاتی اش به کار برد تا از اهمیت نظام سوریه برای جمهوری اسلامی در برابر تهدیدات اسرائیل سخن بگوید.
دبیر شورای امنیت ملی که برای دیدار با رهبران سوریه به دمشق سفر کرده، در اظهارات خود “راه حل” سوری را برای خروج از بحران سوریه پیشنهاد کرده و خواستار “گفت و گو های ملی” در این کشور شده است.
روز شنبه نیز علی اکبر صالحی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی که برای شرکت در کنفرانس سالانه امنیتی به مونیخ سفر کرده است، در رویکردی تازه در سیاست جمهوری اسلامی در قبال سوریه با معاذ خطیب، رهبر ائتلاف ملی سوریه، اصلی ترین گروه مخالف سوریه دیدار و ازتمایل وی برای گفتگو با دولت بشار اسد حمایت کرد.
سازش در سوریه
همزمان روز گذشته خبرگزاری فارس به نقل از غضنفر رکن آبادی سفیر جمهوری اسلامی در بیروت از احتمال “سازش” در اوضاع سوریه در جریان کنفرانس امنیتی مونیخ سخن گفت و با اشاره به بی فایده بودن درگیری های نظامی، از ضرورت حل سیاسی بحران در سوریه خبر داد.
تکاپوی جمهوری اسلامی برای یافتن راه حل سیاسی در سوریه در شرایطی شروع شده که در ۲۳ ماه گذشته به طور پنهانی و آشکارا از دولت بشار اسد در سرکوب مخالفان حمایت کرده است. تاکنون بر اساس آمار سازمان ملل دست کم ۶۰ هزار نفر درجریان جنگ داخلی سوریه کشته شده اند . فرماندهان سپاه بارها گفته اند که از سوریه حمایت “فیزیکی” کرده اند.
تهران از آغاز انقلاب سال ۵۷ روابط گرمی با حافظ اسد و فرزند او بشار اسد داشته است و دمشق را متحد استراتژیک خود در خاورمیانه و جهان می داند. با این حال ناظران می گویند با وخیم شدن اوضاع سوریه و احتمال رفتن بشار اسد، حالا تهران می کوشد تا با دیگر گروه های سیاسی در سوریه نیز تعامل داشته باشد تا در دوران پسا اسد همچنان نفوذ خود در این کشور را حفظ کند.
از آغاز امسال که خونریزی ها در جبهه درگیر در سوریه اوج گرفته، رابطه جمهوری اسلامی با ترکیه، عربستان و قطر تیره شده است. جمهوری اسلامی می گوید این کشورها نباید از مخالفان مسلح در سوریه حمایت کنند.
با این حال رکن آبادی دیروز از “همگرایی” تهران و ریاض بر سر پرونده سوریه سخن گفت و متذکر شد: “ تماس ها با عربستان ادامه دارد و نشست‌های مستمری در این بین انجام می‌شود.”
در حالیکه فرماندهان ارشد سپاه در چند ماه گذشته دولت های عربی خلیج فارس به رهبری عربستان سعودی را “مرتجع” خوانده اند حالا سفیر جمهوری اسلامی در لبنان گفته است موضع عربستان برای یافتن راه حل مسالمت امیز به حل بحران سوریه کمک خواهد کرد.
استقبال مسکو، مخالفت آنکارا
امیدها برای گفتگو میان دولت اسد و مخالفان پس از آن زنده شد که معاذ الخطیب در صفحه فیس بوک خود نوشت در صورت آزادی ۱۶۰ هزار زندانی در سوریه آماده است با آن دسته از نمایندگان دولت اسد که دستشان به خون سوری ها آغشته نیست دیدار کند.
ایالات متحده و روسیه از موضع رهبر ائتلاف ملی سوریه استقبال کرده اند اما وزیر خارجه ترکیه گفته است که مذاکرات میان نظام سوریه و مخالفان به ایجاد راه‌حل برای پایان درگیری در سوریه منتهی نمی‌شود.
احمد داوود اغلو مذاکره با اسد را “مسیری اشتباه” توصیف کرده است.
لاریجانی: اسرائیل ماجراجویی می کند
از سوی دیگر دیروز علی لاریجانی در گفتگو با رئیس مجلس سوریه، حمله هوایی اسرائیل به این کشور را محکوم کرد. رئیس مجلس اصولگرایان گفته است: “این رفتارهای ماجراجویانه علیه سوریه توطئه‌ای است به منظور ایجاد فرصت برای رژیم صهیونیستی.”
اواخر هفته گذشته ارتش بشار اسد اعلام کرد که جنگنده های اسرائیلی با پرواز بر آسمان سوریه، یک مرکز تحقیقاتی نظامی در شمال غربی دمشق را مورد هدف قرار دادند. این اولین تهاجم رسمی اسرائیل به سوریه از زمان آغاز ناآرامی های داخلی در سوریه در اسفند سال ۸۹ بود که در آن دست کم دو نفر کشته و ۵ نفر مجروح شدند.
لاریجانی که اخیرا هر هفته راجع به مسائل سوریه موضع گیری می کند، حتی دوشنبه، یک روز پس از دعوای شدیدش با محمود احمدی نژاد در مجلس هم بحران سوریه را فراموش نکرد و بار دیگر از حمایت همه جانبه تهران از دمشق سخن گفت. او همچنین برای چندمین بار ابراز اطمینان کرد که “ملت سوریه سرانجام با ایستادگی و مقاومت خواهند توانست از شرایط دشوار کنونی با پیروزی خارج شوند.”
همزمان سعید جلیلی هم در اظهارات تازه خود با لحنی تهدید آمیز گفته است: “اسراییل از حمله اخیر به داخل خاک سوریه پشیمان خواهد شد.”
این در حالی است که وی در دیدار خود با بشار اسد تلویحا از وی خواسته بود واکنش “با درایتی” نسبت به تهاجم اسرائیل نشان دهد.
مقام سوری: پاسخ پس از پیروزی
در همین حال خبرگزاری فارس نزدیک به سپاه که روز یکشنبه درخواست فرمانده سپاه و جانشین وی از سوریه برای دادن پاسخ لازم به اسرائیل را منعکس کرده بود، دیروز به سراغ نزار موسی، استاندار طرطوس در سوریه رفت تا از قول وی بنویسد: “در فرصتی مناسب پاسخ می‌دهیم.”
با این حال به نظر نمی آید ارتش سوریه که درگیر جنگ داخلی است بخواهد با پاسخ به ارتش اسرائیل دردسر تازه ای برای خود فراهم کند. از این رو دادن موسی “پاسخ مناسب” را به بعد از “پیروزی” موکول کرده است. او بر این باور است که تهاجم اخیر اسرائیل “بخشی از توطئه های کشورهای استعمارگر علیه سوریه است که به کمک برخی کشورهای عربی صورت می‌گیرد اما ملت وطن دوست سوریه از این توطئه ها آگاه بوده و در کنار ارتش با نقشه های دشمن مقابله کرده و به زودی پیروزی را از آن خود خواهد کرد.”
