کارن دی یانگ
به گفته یک مقام بلندپایه وزارت امور خارجه آمریکا، دولت ایران تصمیم گرفته است شبه نظامیان خشن شیعه عراق را که از آنها حمایت می کند، مهار کند. این اقدام باعث کاهش شدید حملات در طی چند ماه گذشته شده است.
دیوید ساترفیلد، مشاور ارشد وزیر امور خارجه آمریکا، در مصاحبه ای خاطر نشان کرده است، تصمیم ایران لزوما ً بدین معنا نیست که جریان واگذاری تسلیحات از سوی ایران متوقف شده است، بلکه کاهش استفاده از آنها در حملات “باید به تصمیمات سیاسی ایران نسبت داده شود.“
به گفته ریان کراکر سفیر آمریکا در بغداد، تصمیم ایران “شروع خوبی” برای دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا دربارۀ عراق است که قرار بود اواسط ماه دسامبر در بغداد برگزار شود. انتظار می رود دو طرف ”ظرف چند هفته آینده” با یکدیگر ملاقات کنند.
پنتاگون در توصیف نقش ایران در تحولات عراق محتاط تر عمل کرده و گفته حمایت از گروههای شبه نظامی توسط دولت شیعه ایران همچنان “یک مانع جدی در برابر پیشرفت است.” در همین حال رابرت گیتس معاون وزیر دفاع آمریکا گفته است: “ما مصممیم که ببینیم آیا ایران نقش سازنده تری را ایفا می کند. حملات کاهش یافته اند، آن چه اتفاق افتاده معلوم نیست که نتیجه اقدامات آمریکا و عراق است یا اینکه ایرانیان شروع به کاهش سطح حمایت خود کرده اند.“
یک مقام آمریکایی آشنا با گزارش های اطلاعاتی دربارۀ عراق خاطر نشان کرده است، این نتیجه گیری که تصمیم گیری سیاسی ایران در سطح بالا صورت گرفته است، “در کانون” ارزیابی های اطلاعاتی آمریکا قرار دارد. به گفته این مقام، ایران “بی شک دوست دارد بخشی از نفوذ خود را بر شبه نظامیان و سایر نقش آفرینان عراق حفظ کند. ایران همچنان به شدت درگیر امور سیاسی و اقتصادی عراق است.”
دولت بوش اعلام کرده است، ایران همواره یک شبکه گسترده اطلاعاتی در عراق دارد که متشکل از عوامل سیاسی و افرادی است که دخالت مستقیم در خشونت ها دارند. ایران بجای کاهش نفوذ خود در عراق، “تغییر سازندۀ تاکتیک خود” را انتخاب کرده است. ساترفیلد معتقد است، اقدام ایران از روی “نوع دوستی” نیست، بلکه به خاطر “به خطر افتادن منافع بلند مدت این کشور توسط همان گروههایی است که تحت حمایت ایران هستند.”
کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا نیز روز جمعه در یک کنفرانس خبری، فرصت انتقاد از ایران را نادیده گرفت و گفت، آمریکا همچنان “از بهبود روابط با ایران استقبال می کند. ما دشمنان دائمی نداریم.” این در حالی است که دولت آمریکا مدت های مدیدی است که چیزی جزء انگیزه های بدخواهانه به تهران نسبت نداده است.
اگرچه ارزیابی اخیر سازمان ملی اطلاعات آمریکا (نای) نشان می دهد که ایران از چهار سال قبل برنامه تسلیحات اتمی خود را متوقف کرده است، اما کاخ سفید تأکید می کند که به رغم انکارهای مکرر ایران، این برنامه واقعا ً وجود دارد. دولت آمریکا نمی تواند اعلام کند که یک تحول اساسی در رفتار ایران نسبت به اهداف این کشور در عراق صورت گرفته است، و یا اینکه قضاوت کند که موضع گیری جدید ایران دائمی است.
ساترفیلد می گوید، “ما مطمئن هستیم که تصمیم گیری های ایران که شامل استراتژی دنبال شده توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است، در سطوح عالی دولت ایران صورت گرفته اند.” کراکر نیز در یک مصاحبه تلفنی از بغداد در مورد تصمیم گیری ایران گفت، “ایران کشوری است که دارای یک حکومت و جامعه بسیار پیچیده است. من واقعا ً ادعایی نسبت به درک اقدامات، تصمیم گیری ها و انگیزه های ایران ندارم. با توجه به نفوذ ایران، به ویژه در میان گروه صدر و شبه نظامیان جیش المهدی، می توان گفت عملیات گروه المهدی که از چهار ماه قبل شروع شد، بدون اجازه ایران متوقف شدنی نبود.“
منبع: واشنگتن پست، 23 دسامبر