همزمان با پایان مذاکرات هسته ای در پایتخت روسیه،که ناظران در آن نشانی از پیشرفت واقعی را ندیده اند، سرداران به انتقاد از مواضع گروه 1+5 پرداخته اند و مشاور نظامی رهبر جمهوری اسلامی نیز از لزوم ایجاد تاسیسات “زیر زمینی” برای محافظت در جنگ سخن گفته است. از سوی دیگر فرانسه و بریتانیا نسبت به از دست رفتن فرصت مسکو ابراز تاسف کرده و همچون یک مقام ارشد آمریکایی خواستار افزایش تحریم ها علیه تهران شده اند.
“کشورهای 1+5 طراحان اصلی جنایت علیه ملت ایران هستند”. این نظر رئیس سازمان بسیج مستضعفین جمهوری اسلامی است. خبرگزاری فارس چهارشنبه، یک روز پس از پایان مذاکره نماینده جمهوری اسلامی با کشورهای گروه 1+5 در پایتخت روسیه، متن کامل سخنرانی سردار نقدی در روز پاسدار را منتشر کرده است. وی در این سخنرانی نه تنها، ایالات متحده و سه کشور اروپایی طرف مذاکره با جمهوری اسلامی را حامی “شاه و ساواک” خوانده بلکه دو کشور چین و روسیه را که نظام همواره روی پشتیبانی دیپلماتیک آنها حساب کرده،مورد انتقاد قرار داده و گفته است: “چینی ها موشک های کرم ابریشم می دادند که صدام در خلیج فارس کشتی های نفت کش ما را بزند. شوروی ها تفنگ و تانک و نفربر و هواپیمای آخرین مدل و مدرن را به صدام می دادند.”
سردار نقدی به طور خلاصه این شش کشور را که ابرقدرت های جهان محسوب می شوند چنین توصیف کرده است: “1+5 همان قرارگاه کل استکبار در مقابل ملت آزادی خواه ایران است.”
فرض محال
این نظریات در شرایطی مطرح می شود که نمایندگان جمهوری اسلامی در سه ماه اخیر سه بار در استانبول، بغداد و مسکو با نمایندگان کشورهای 1+5 دیدار کرده اند و قرار است اواسط تیرماه هم بار دیگر در استانبول در سطحی پایین تر بر سر برنامه اتمی جمهوری اسلامی بحث کنند. غرب رویکرد اتمی هسته ای را مشکوک می داند و احتمال می دهد تهران از تکنولوژی هسته ای برای ساخت سلاح های اتمی بهره بگیرد. سردار نقدی دیروز در این ارتباط گفت: “بر فرض محال که ما چند بمب اتم داشته باشیم حالا وسیله پرتاب آن به خود آمریکا هم داشته باشیم، آنها که چند هزار تا دارند.”
سردار نقدی در نقد 1+5 به طور عام و چین و روسیه به طور خاص تنها نیست. جانشین فرمانده سپاه پاسداران نیز بدون اینکه از این دو کشور نام بیاورد به صورت تلویحی آن ها را “ریاکار” خواند و گفت: “رفتارهای ریاکارانه و سیاسی برخی قدرت ها که به ظاهر نشان میدهند کمی به ما متمایل هستند گول زننده است و واقعیت ندارد.”
گفتنی است بر خلاف ایالات متحده که همواره از وجود گزینه نظامی روی میز سخن گفته است، پکن و مسکو گفته اند بحران اتمی جمهوری اسلامی باید از راه دیپلماتیک حل و فصل شود. با این حال چندی پیش رئیس ستاد مشترک نیروی های مسلح روسیه به شدت از رویکرد اتمی جمهوری اسلامی انتقاد کرده و گفته بود: “مال تولید سلاح هسته ای توسط ایران وجود دارد که آن تهدیدی برای روسیه و اروپا محسوب می شود.”
ژنرال نیکلای ماکاروف، با استقبال از استقرار “سیستم دفاع ضد موشکی” ناتو در ترکیه هشدار داده بود: “اگر این سلاح در دست تندوها قرار گیرد، در آن زمان تهدید بین المللی می شود”.
یک بام و دو هوا
در ادامه واکنش ها به مذاکرات مسکو روز چهارشنبه حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی پارلمان جمهوری اسلامی نیز به سرداران پیوست و با نقد رویکرد دیپلماتیک 1+5 آن ها را به استفاده از تاکتیک یک بام و دو هوا متهم کرد.
حسینی بر این باور است که گروه کشورهای ابرقدرت تمایل چندانی برای رسیدن به “نقطه مشترک” ندارند. بر اساس ادعای این نماینده مجلس نهم “1+5 تلاش می‌کند با طولانی شدن مذاکرات زمان را به سود خود پیش ببرد تا تحریم‌های بیشتری علیه ایران انجام شود.”
ادامه فشار ها
در همین ارتباط وزیر امورخارجه فرانسه با ابراز تاسف از اینکه جمهوری اسلامی “گام مشخصی” در مسیر مذاکرات اتمی برنداشته گفته است از ابتدای ماه آتی میلادی تحریم های نفتی اتحادیه اروپا کامل خواهد شد. اتحادیه اروپا که با خرید حدود 20 درصد نفت صادراتی ایران، دومین مشتری جمهوری اسلامی پس از چین شناخته می شد، زمستان گذشته طرحی را تصویب کرد که بر اساس آن کشورهای حوزه یورو خرید نفت از جمهوری اسلامی را تحریم می کنند. در آن زمان گفته شد اگر جمهوری اسلامی تا ابتدای ماه ژوئیه به اعتماد سازی پیرامون برنامه اتمی اش دست نزند، این تحریم ها کلید خواهد خورد. حالا لوران فابیوس زمان شروع این تحریم ها را 11 تیرماه اعلام کرده است. جمهوری اسلامی که از سیاست های دولت نیکولا سارکوزی علیه تهران در پنج سال اخیر ناراضی بود تصور می کرد دولت سوسیالیست فرانسوا نولاند که اخیرا فاتح کاخ الیزه شد، سیاست های تحریمی نرم تری علیه تهران اتخاذ کند.
همزمان به گزارش رادیو فردا یکی از مقامات ارشد آمریکایی نیز با بیان اینکه غرب “در دام مسیری که غیرسازنده باشد نخواهد افتاد”، تصریح کرده است: “تحریم‌ها افزایش خواهند یافت. ما به طرف ایرانی گفته‌ایم در صورتی که این عدم پیشرفت (در مذاکرات) ادامه پیدا کنند، فشارهای بیشتری در راه خواهد بود.”
اوایل این هفته نیز حدود نیمی از سناتورهای آمریکایی به باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده نامه نوشتند و از وی خواستند در صورتی که پیشرفتی در مذاکرات مسکو حاصل نشد، فشارها و تحریم ها بر جمهوری اسلامی را افزایش دهد. همچنین روز چهارشنبه وزیر خارجه بریتانیا با انتشار بیانیه ای، همچون همتای فرانسوی خود از عملکرد جمهوری اسلامی در مذاکرات اخیر ابراز تاسف کرد و گفت: “ایران برای مذاکره جدی بر سر نگرانی‌های جامعه بین‌المللی - به ویژه غنی‌سازی ۲۰ درصدر اورانیوم - آمادگی نداشته است.” ویلیام هیگ تصریح کرده است: “با همکاری متحدان خود فشار را بیشتر خواهیم کرد.”
ناامیدی لندن از مذاکرات مسکو به اندازه ای بوده که آن را “فرصتی از دست رفته” توصیف و خاطرنشان کرده است طرفین حتی قادر نبوده اند به توافقی بر سر دور بعدی مذاکرات دست پیدا کنند.
جالب اینجا است که خبرگزاری فارس ـ– نزدیک به سپاه ـ– نیز دیروز گزارشی مشابه با بیانیه ویلیام هیگ ارائه کرد و نوشت: “ماراتن مذاکرات مسکو نیز پایان یافت، درست با همان نتیجه‌ای که مذاکرات استانبول و بغداد پایان یافته بود، ادامه مذاکرات در آینده؛ با این تفاوت که در این دور، حتی مکان بعدی نیز مشخص نشده بود.”
سه شنبه شب کاترین اشتون با انتشار بیانیه ای تصریح کرد دیدار دوباره با سعید جلیلی تنها در صورتی انجام می شود که پیش از آن هیات های فنی اتمی 1+5 و معاونان مذاکره کنندگان توانسته باشند در گفتگوهای آتی استانبول موفقیتی کسب کنند.
کیهان: فردو برای “رو کم کنی” است
همزمان روز گذشته روزنامه کیهان در سرمقاله خود ادعا کرده که “توافق غرب با ایران بر مبنای قواعد حقوقی، دقیقا به معنای باخت آنهاست.” نویسنده مقاله غرب توافق کند می بازد افزوده است: “از نگاه طیف استکباری در غرب، توافق برد- برد با ایران در چالش هسته ای معنا ندارد و تفاهمی که حقوق ایران را به رسمیت بشناسد، عین شکست برای غرب است.”
محمد ایمانی در مقاله خود تاسیسات فردو را “برگ برنده” جمهوری اسلامی برای “رو کم کنی” در مذاکرات دانسته و نوشته است: “تهدید می کنند که تاسیسات شما را بی هیچ منطقی بمباران می کنیم، همان متخصصان برگ برنده تاسیسات زیرزمینی فردو را به عنوان یک رو کم کنی کم سابقه روی میز می گذارند تا آنجا که نخست وزیر و وزیر دفاع اسرائیل با دهانی کف آلود از خشم می گویند آنجا باید تعطیل شود، چون ما نمی توانیم بمباران کنیم!”
ناظران می گویند عدم حل و فصل بحران اتمی جمهوری اسلامی ممکن است بار دیگر احتمال حمله نظامی را افزایش دهد. روز دوشنبه شیمون پرز پس از پایان روز اول مذاکرات مسکو تصریح کردکه “اگر ایرانی ها به طور جدی متوجه شوند که حمله نظامی یک گزینه است، ما شاید به استفاده از آن احتیاج نداشته باشیم. اما اگر فکر می کنند این یک بلوف است، این ممکن است به یک جنگ ختم شود.”
نرسیدن به یک توافق اتمی از یک سو و مواضع اخیر اسرائیل از سوی دیگر باعث شد دیروز سردار یحیی صفوی ـ-فرمانده پیشین سپاه و مشاور نظامی کنونی آیت الله خامنه ای-ـ با حضور در همایش “جغرافیا و دفاع مقدس در آموزش عالی” در گفتگو با خبرنگاران احتمال جنگ را قوی بداند تا حدی که بگوید: “ما باید تاسیسات را زیر سطح زمین ایجاد کنیم تا در موقع جنگ از تاسیسات ما در مقابل خطرات جنگ محافظت شود.”
در حال حاضر تاسیسات اتمی فردو در دل کوهستان های قم بنا شده است؛ محلی که در آن اورانیوم تا حد 20 درصد غنی سازی می شود. 1+5 در مذاکرات بغداد و مسکو صراحتا از تهران خواسته است تا هرچه سریعتر این سایت هسته ای را تعطیل کند.
