امید معماریان
info
صادق زیبا کلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در مصاحبه با روز به زوایای گفت وگوی سردارجعفری درخصوص افزایش احتمال حمله آمریکا به ایران پرداخته است. به باور زیبا کلام گفتن اینکه اگر از سوی آمریکا به ما حمله بشود با موشک های دوربردمان دمار از روزگار اسراییل وامریکا درخواهیم آورد دقیقا همان چیزی است که نئومحافظه کاران و اسراییل می خواهند که ایران مطرح کند تا سنگینی کفه ترازو به نفع آنان بیشتر وبیشتر شود. این گفت وگو را می خوانید.
سردار جعفری در مصاحبه ای با روزنامه جام جم از افزایش احتمال حمله آمریکا به ایران سخن گفته و به گزینه های ایران برای اقدامات تلافی جویانه اشاره کرده است. به نظر شما این تغییر استراتژی از سوی مقامات نظام برای درمیان گذاشتن خطرحمله نظامی به کشور که برخلاف گذشته است حاوی چه پیام هایی است وچه پیامدهایی دارد؟
من هنوز معتقدم که احتمال حمله نظامی آمریکا به ایران خیلی کم است و اینجور نیست که خیلی زیاد شده باشد. تنها نکته ای که شاید تغییری به وجود آورده باشد به مساله پیشنهادات جدید ۱+۵ برمی گرد که برای ایران آمده و این پیشنهادات به تعبیری یک نوع اولتیماتوم است. یعنی فی الواقع اگر ایران بسته پیشنهادی جدید را نپذیرد معنی اش این نخواهد بود که به ایران حمله نظامی خواهد شد بلکه معنی اش این است که ما به سمت وسوی قطعنامه بعدی خواهیم رفت که احتمالا شدادوغلاظ تر خواهدبود ومواردی که درتحریم گنجانده خواهد شدبیشتر خواهد بود.
آیا مسیری که ایران در آن قرارگرفته شبیه مسیری نیست که در سال ۲۰۰۲ عراق درآن قرارگرفته بود؟
ممکن است. اما باید توجه داشته باشیم که درآبان ماه انتخابات آمریکا است و اگر دموکرات ها یعنی آقای اوباما برنده این انتخابات بشوند به نظر می رسد ما شاهد تحولاتی در سیاست آمریکا درقبال ایران باشیم. بنابراین بحث اساسی از الان تا آبان است. تصور نمی کنم دراین فاصله حمله نظامی از سوی آمریکا علیه تاسیسات هسته ای ما صورت بگیرد.
تحلیل افرادی مثل سردارجعفری مبتنی برچه اصلی است؛ چرا که خود اعلام این موضوع نگرانی هایی را درمیان مردم ایجاد می کند؟
همین طوراست. شاید سردارجعفری شواهد وقرائنی دردسترس دارد که من آن گزارشات را در اختیار ندارم. شاید اگر آن گزارشات را من هم داشتم مثل سردار جعفری یک مقداری حمله نظامی آمریکا به ایران را جدی تر می گرفتم. اما من چون آن شواهد را ندارم و بر اساس آنچه می بینم قضاوت می کنم فکر نمی کنم امروز که ما درنیمه تیرماه ۸۷ هستیم احتمال حمله آمریکا به ایران طی یک سال گذشته افزایش پیدا کرده باشد.
طی هفته های گذشته بحث حمله به ایران خیلی در رسانه های امریکا مطرح بوده به نحوی که یکی از مشاوران آقای مک کین گفته بود که نوعی حمله علیه منافع آمریکا به نفع وی درانتخابات ریاست جمهوری خواهد بود. موضوعی که خیلی ها آن را به علاقه مندی محافظه کاران برای یک درگیری دیگر درخاورمیانه به منظور دراختیار گرفتن دوباره کاخ سفید تعبیر کردند. آیا این موضوع می تواند محرک جدی باشد؟
آنچه که مسلم است این است که تصویرایران اسلامی تصویر خیلی مطلوب ومثبتی درآمریکا نیست بخصوص ظرف سه سال گذشته که آقای احمدی نژاد رییس جمهور شدند صحبت های ایشان ونطق ها ومصاحبه هایشان به آن کدری وسیاهی که نسبت به ایران در غرب وبخصوص در آمریکا وجود دارد متاسفانه زیادتر شده است. اما اینکه صرف این مساله باعث شود که رهبری آمریکا به این جمع بندی برسد که به ایران حمله بشود خیلی بعید به نظر می رسد.
سردارجعفری از گزینه های تلافی جویانه ای که ایران می تواند از آنها استفاده کند سخن گفته است ازجمله بستن تنگه هرمز و یا هدف قراردادن اسراییل. چنین اظهاراتی چه پیامدها وتبعاتی دارد؟
گفتن اینکه اگر به ما حمله بشود از سوی آمریکا ما با اسراییل با موشک های دوربردمان دمار از روزگارشان درخواهیم آورد دقیقا همان چیزی است که نئومحافظه کاران و اسراییل می خواهند که ایران چنین مسائلی را مطرح کند که سنگینی کفه ترازو بیشتر وبیشتر بشود. اینکه حالا توان موشکی ما چقدر است ودر آن واحد چندین موشک بتوانیم به اسراییل شلیک کنیم و بعد اینکه تبعات این موضوع چه می شود یا حتی موضوع بستن تنگه هرمز، فکر می کنم منظور سردار جعفری ایران این است که اگر ایران به صورت محدود مورد حمله قراربگیرد این حق را برای خود قائل است که مقابله به مثل بکند که این مقابله به مثل می تواند بستن تنگه هرمز، حمله به اسراییل ویا پایگاههای نظامی آمریکا در قطر ودیگر مناطق خلیج فارس ویا حمله به نیروهای نظامی آمریکا در عراق باشد. همه اینها می تواند باشد اما این دیگربه معنای یک جنگ کامل است.
اگر گزینه تحلیل شما را قبول کنیم که از نظر سیاسی احتمال چنین حمله ای خیلی کم است، مصرف داخلی چنین صحبت هایی چیست؟ منحرف کردن اذهان از مشکلات اقتصادی؟ بستن فضای سیاسی؟
بخشی این است که توجه به مسائل دیگر جلب شود. همواره درکشورهایی مانند ایران وقتی مشکلات ومسائل داخلی زیاد می شوند اینجوراست که یک موضوع خارجی بیاید و اذهان را به خود متوجه کند.