مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه، خبر چند روز پیش روزنامه آمریکایی “وال‌استریت‌ژورنال” درباره ارسال نامه‌ای از سوی سیدعلی خامنه‌ای به باراک اوباما را “به شدت” تکذیب و آن را “یک بازی رسانه‌ای غیرحرفه‌ای” توصیف کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، افخم گفته: “نامه‌نگاری رئیس‌جمهوری آمریکا دارای سابقه بوده که در برخی موارد نیز به این نامه‌ها پاسخ داده شده است. [اما] هیچ‌گونه نامه جدیدی مطرح نمی‌باشد.”
تکذیبیه وزارت خارجه در حالی منتشر می‌شود که یکی از فرماندهان سپاه پاسداران چند روز پیش در گفتگویی با شبکه العالم وابسته به صدا و سیمای ایران ارسال این نامه را تایید کرده و گفته بود: “به این مکاتبات پاسخ داده شده و همانگونه که اشاره شده این پاسخ‌ها محترمانه و معقول و منطقی است، اما نکته مهمی که وجود دارد این است که آمریکایی‌ها بر خلاف برخی ادعاها و شعارهایی که می‌دهند، درعمل دچار مشکلاتی شده اند که رهایی از آن را در همکاری و تعامل با جمهوری اسلامی ایران می‌دانند.”
او اضافه کرده بود: “آنچه مقام‌های رسمی ایران تاکید کرده‌اند مذاکرات با آمریکا فقط در موضوع هسته‌ای است و لا غیر. اگرچه آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند سایر مسایل مانند برنامه موشکی یا همکاری برای مبارزه با داعش را مطرح کنند؛ اما جمهوری اسلامی ایران نپذیرفته است. آنها چون مشکلات فراوانی در منطقه دارند وعده می‌دهند که اگر ایران در منطقه برای برخی پرونده‌ها همکاری کند آنها نیز در پرونده هسته‌ای بیشتر همکاری می‌کنند که این یک دروغ بیش نیست.”
این سخنان در واقع اشاراتی به محتوای نامه های رد و بدل شده تلقی شده است.
چند روز پیش روزنامه وال‌استریت‌جورنال، به نقل از یک دیپلمات ایرانی که نامش فاش نشد، اعلام کرد خامنه‌ای در پاسخ به نامه اوباما طی هفته‌های گذشته نامه جدیدی نوشته است. گفته می‌شد که نامه خامنه‌ای به اوباما گرچه “محترمانه” بود اما در آن تعهدی برای همکاری پذیرفته نشده بود.
اولین بار، خبرگزاری مهر، با انتشار این خبر ادعا کرد که نامه‌نگاری مزبور مربوط به چند ماه قبل است. این خبرگزاری نوشته بود: “ پاسخ به نامه اوباما که تقاضای حمایت ایران از ائتلاف علیه داعش بود در همان زمان با ادبیات محترمانه اما صریح داده شده بود و امروز خبر آن توسط این روزنامه منتشر شده است. همچنین رهبرمعظم انقلاب قبل از ارسال این نامه و متعاقب اظهارنظرهای شفاهی مقامات امریکایی در گفتگو با مقامات ایرانی در خصوص حضور در ائتلاف علیه داعش، جزئیات درخواست مقامات امریکایی در این زمینه را افشا کرده و مبانی و دلایل مخالفت جمهوری اسلامی با حضور در این ائتلاف را نیز بیان کرده بودند.”
همزمان روزنامه کیهان در گزارشی با عنوان “بازی خبری آمریکا با پاسخ قاطع رهبری به اوباما” که تیتر نخست این روزنامه هم بود نوشت: “خبر وال استریت ژورنال با بهره‌گیری از یک شگرد ژورنالیستی به گونه‌ای تنظیم شده بود تا این تلقی را به ذهن مخاطب القا کند که گویی رهبر معظم انقلاب، مواضع قاطع هفته گذشته خویش نسبت به مذاکرات هسته‌ای را تغییر داده‌اند! و خطاب به اوباما (و یا در پاسخ نامه جدید اوباما)! نظری متفاوت با آنچه هفته قبل اعلام کرده بودند، را مطرح فرموده‌اند.”
کیهان اضافه کرده بود: “با توجه به این که ماجرای نامه اوباما به رهبر انقلاب و پاسخ قاطع ایشان به نامه مورد اشاره، چند ماه قبل به رسانه‌ها راه یافته و مضمون کلی پاسخ محترمانه و قاطع رهبر انقلاب به اوباما از سوی دبیر شورای عالی امنیت ملی به عنوان یک مقام رسمی نیز اعلام شده بود، این پرسش به میان می‌آید که آمریکایی‌ها از طرح دوباره موضوع، مخصوصاً به گونه‌ای که نامه اوباما و پاسخ حضرت آقا، جدید تلقی شود، چه انگیزه‌ای داشته‌اند؟! پاسخ این پرسش را باید در موضع قاطع اخیر رهبر معظم انقلاب درباره چالش هسته‌ای و مذاکرات پیش‌روی جستجو کرد. برخورد قاطعی که محاسبات قبلی آمریکا را در هم ریخت و برخی رسانه‌ها از آن با عنوان شلیک به پاشنه آشیل آمریکا یاد کردند.” نویسنده کیهان معتقد بود: “بازی خبری اخیر را فقط می‌توان واکنشی از سراستیصال تلقی کرد که آمریکا در مواجهه با تحقیر خود از سوی رهبر انقلاب به آن متوسل شده است.”
روزنامه وطن امروز نیز در موضعی مشابه، در سرمقاله خود با عنوان “ماجرای خبر سوخته وال‌استریت چیست؟” نوشته بود: “تاکنون اوباما چندبار نامه‌هایی را به رهبر معظم انقلاب نوشته و درباره مسائل منطقه‌ای و هسته‌ای به‌صورت مستقیم با ایشان مکاتبه کرده است. اگرچه رسانه‌های غربی از این نامه‌ها به‌عنوان نامه‌های محرمانه یاد می‌کنند، اما قبل از اینکه رسانه‌های غربی از این نامه‌ها و پاسخ‌شان مطلع شوند و آنها را محرمانه تلقی کنند، حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای در گفت‌وگو با مردم به محتوای آنها اشاره کرده‌اند. به همین دلیل نیز راه از مدت‌ها پیش برای فضاسازی و جوسازی‌های خبری رسانه‌های غربی بسته‌شده بود.”
البته برخلاف ادعای این روزنامه، آیت‌الله خامنه‌ای معمولا هر بار که موردی از مذاکرات محرمانه با طرف امریکایی افشا می‌شود، اشاراتی به آن می‌کند.
در آبان ماه سال ۱۳۹۱، برخی رسانه‌های منقد حکومت فاش کردند که جمهوری اسلامی بصورت مخفیانه در حال مذاکره با امریکا است. سایت کلمه در آن زمان نوشته بود: “گفته می‌شود که علی اکبر ولایتی مشاور رهبری در امور بین الملل به ایالات متحده سفر کرده و در تلاش برای برقراری باب مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا است. اما این سفر از دید افکار عمومی مخفی نگه داشته شده و رسانه‌های رسمی حتی اخبار اخیر رسانه های بین المللی درباره مذاکره مستقیم ایران و آمریکا و واکنش‌های دو طرف به آن را نیز چندان پوشش نداده اند. چرا حاکمیت درباره حضور مشاور رهبری در آمریکا و علت آن توضیحی به افکار عمومی نداده است؟ آنها در آمریکا چه می‌کنند؟”
در همان زمان، برخی نشریات غربی هم خبر از مذاکره مستقیم ایران و امریکا داده بودند.
خامنه‌ای چند ماه بعد “در گفتگو با مردم” هر گونه مذاکره را تکذیب کرد و گفت: “مذاکره به صورت یک تاکتیک، مذاکره برای مذاکره، مذاکره برای فروختن ژست ابرقدرتی بیشتر به دنیا، این مذاکره یک حرکت حیله‌گرانه است؛ این حرکت واقعی نیست. من دیپلمات نیستم، من انقلابی‌ام، حرف را صریح و صادقانه می‌گویم. دیپلمات یک کلمه‌ای را میگوید، معنای دیگری را اراده می‌کند. ما صریح و صادقانه حرف خودمان را می‌زنیم؛ ما قاطع و جازم حرف خودمان را می‌زنیم. مذاکره آن وقتی معنا پیدا می‌کند که طرف، حُسن نیت خود را نشان بدهد؛ وقتی طرف، حُسن نیت نشان نمی‌دهد، خودتان می‌گویید فشار و مذاکره؛ این دوتا با هم سازگار نیست.”
او در همان سخنرانی تاکید کرده بود: “آمریکا در سیاستهای خود در این منطقه، دچار شکست است. احتیاج دارند به اینکه یک برگ برنده‌ای را به قول خودهاشان رو کنند؛ این برگ برنده از نظر آنها عبارت است از اینکه: نظام جمهوری اسلامی انقلابی مردمی را، بکشانند پای میز مذاکره؛ به این احتیاج دارند.”
بعدها عبدالرضا داوری، از نزدیکان احمدی‌نژاد اعلام کرد: “پاییز ۹۱ در برخی رسانه‌ها خبر مذاکره آقای دکتر علی‌اکبر ولایتی با برخی مقامات امریکایی در عمان منتشر شد و البته این خبر از سوی آقای دکتر ولایتی تکذیب شد. همان ایام از آقای مهندس مشایی چند و چون موضوع را پرسیدم و ایشان هم به این جمله اکتفا کرد که : موضوع مذاکرات فرستادگان ایران و امریکا در عمان قابل تکذیب نیست، هرچند دولت نماینده‌ای در این مذاکرات نداشته است.”
خامنه‌ای در همان زمان که در حال مذاکره پنهانی با امریکا بود طی سخنانی دیگر گفته بود: “بحث مذاکره را پیش کشیدند، که ایران بیاید بنشینیم مذاکره کنیم. همین رفتار غیرمنطقی، در این دعوت به مذاکره هم وجود دارد. غرض آنها حل مشکلات و مسائل نیست - که من بعد توضیح خواهم داد - غرضشان یک کار تبلیغاتی است برای اینکه به ملت‌های مسلمان نشان دهند که ببینید این نظام جمهوری اسلامی بود با آن سرسختی، با آن ایستادگی، اما عاقبت مجبور شد بیاید باب مصالحه و گفتگو را با ما باز کند. وقتی ملت ایران اینجور است، شماها چه میگوئید دیگر؟”
