یاسمین منطقی
در حالی که مقامات دولتی با مسدود کردن در آمد مطبوعات منتقد از طریق آگهی، این روزنامه ها و نشریات را در آستانه ورشکستگی قرار داده اند، معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد اعلام کرد که 13 میلیارد تومان از یارانه 30 میلیارد تومانی مطبوعات در سال 87 کاسته شده است. همزمان مدیر مسئول روزنامه جام جم و از مدیران رسانه ای جناح حاکم دیروز فاش کرد که بخشی از تصمیم گیری هیات نظارت بر مطبوعات برای توقیف ده ها روزنامه و هفته نامه و ماهنامه طی دو سال اخیر، بدون تشکیل جلسات رسمی و به صورت “تلفنی” انجام شده است.
توقیف در جلسات تلفنی
بیژن مقدم مدیر مسئول روزنامه جام جم روز گذشته با اشاره به اینکه “باید ساز‌و‌کاری در هیئت نظارت بر مطبوعات وجود داشته باشد که برای تصمیم‌گیری درباره یک نشریه اکثریت اعضا دور هم بنشینند و پرونده آن نشریه را مطرح کنند و سپس نظرات موافق و مخالف گرفته شده و در آخر نظر نهایی درباره نشریه اعلام شود” تاکید کرد: “اینکه اعضای هیئت نظارت بر مطبوعات بخواهند در ارتباط با سرنوشت نشریه‌ای تلفنی تصمیم‌گیری کنند بدون اینکه جلسه‌ای در این ارتباط داشته باشند روش غلطی است.“
وی همچنین خواستار شفاف شدن عملکرد و تصمیم گیری های هیات نظارت بر مطبوعات شد و به خبرگزاری فارس گفت: “وقتی هیئت نظارت بر مطبوعات اطلاع‌رسانی مناسبی در رابطه با اقدامات خود داشته باشد دیگر شاهد نخواهیم بود که اخبار این هیئت بعد از چند روز از سوی منابع غیر‌رسمی به شکل ناقص یا تحریف شده منعکس شود و بعد از پیگیری نیز متوجه شویم که هیئت نظارت بر مطبوعات اصلاً جلسه‌ای نداشته است.“
هیات نظارت بر مطبوعات که دبیر خانه آن در وزارت ارشاد اسلامی استقرار دارد، شورایی است که نمایندگانی از قوه قضائیه، مجلس و چند وزارتخانه دولتی از جمله ارشاد در آن عضویت دارند، و از مطبوعات و جامعه روزنامه نگاران کشور تنها یک نفر به عنوان نماینده مدیران مسئول نشریات در آن عضو است.
مدیر مسئول روزنامه جام جم به صراحت از نقش آفرینی وزارت ارشاد در تصمیم گیری تلفنی برای توقیف مطبوعات نام نبرده اما از آن جا که رئیس هیات نظارت بر مطبوعات، وزیر ارشاد یا نماینده اوست و امور اداری و هماهنگی و برگزاری جلسات آن بر عهده وزارت ارشاد قرار دارد، مسئولیت تصمیم گیری تلفنی برای توقیف مطبوعات به جای برگزاری جلسات رسمی متوجه وزارت ارشاد است.
علیرضا ملکیان از نویسندگان کیهان و معاون مطبوعاتی فعلی وزارت ارشاد چندی قبل در جریان توقیف 3 روزه خبرگزاری فارس تصمیم گیری تلفنی برای توقیف نشریات و خبرگزاری ها را تائید کرده بود.
وی در سمت دبیر هیات نظارت بر مطبوعات به خبرگزاری مهر گفته بود: “وقتی خبر به صورت لحظه روی خروجی می آید، بلافاصله اثر خودش را می گذارد و اگر ما بخواهیم صبر کنیم و برای اعضای هیئت نظارت دعوتنامه بفرستیم و تشکیل جلسه بدهیم، خبر دیگر کار خودش را کرده است؛ به همین خاطر ما تلفنی نظر اعضای هیئت نظارت را گرفتیم و به محض اینکه به اکثریت نظرها رسیدیم، نظر را به مدیرعامل خبرگزاری فارس ابلاغ کردیم.“
هیات نظارت بر مطبوعات در دو سال گذشته دستکم 6 روزنامه و 61 نشریه هفتگی یا ماهنامه را توقیف کرده است. از جمله نشریاتی که قربانی تصمیم گیری های هیات نظارت بر مطبوعات شده اند می توان از روزنامه های شرق، هم میهن و ماهانامه زنان (با سابقه انتشار 16 سال) ، و مجله دنیاط تصویر (با سابقه انتشار 17 سال) را نام برد.
حذف 13 میلیارد از یارانه مطبوعات
افشای توقیف غیرقانونی نشریات در جلسات منتقد در شرایطی صورت می گیرد که معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد اسلامی، روز اول مهر در گفتگویی با خبرگزاری موج از کاهش 13 میلیاد تومانی یارانه مطبوعات خبر داد.
علیرضا ملکیان گفت”کاهش 13 میلیاردتومانی یارانه مطبوعاتی باعث شده که از تخصیص میزان یارانه به مطبوعات کاسته شود، به این معنا که [ناچاریم] این کاهش را در نشریات موجود سرشکن کنیم.“
وی همچنین گفت که وزارت ارشاد از این پس یارانه مطبوعات را با در نظر گرفتن “شاخص های کمی و کیفی” به مطبوعات پرداخت خواهد کرد و در مورد خبرگزاری ها نیز به صراحت اعلام کرد که وزارت ارشاد در مورد پرداخت یارانه به “محتوای اخبار و گزارش های تولیدی خبرگزاری ها توجه ویژه ای” دارد.
محمد حسین صفار هرندی وزیر ارشاد سه شنبه 10 شهریور یارانه مطبوعات در سال 87 را 30 میلیارد تومان اعلام کرده بود. یارانه مطبوعات در سال 86 نیز بنابر قانون بودجه مصوب مجلس 61 میلیارد تومان بود.
وزارت ارشاد در ماه های گذشته بارها در مورد نحوه پرداخت یارانه های قانونی به مطبوعات مورد سوال قرار گرفته، اما تاکنون به درخواست ها برای انتشار گزارشی از چگونگی پرداخت این یارانه به مطبوعات دولتی و غیر دولتی خودداری کرده است.