تنها چند روز پس از انتقادات آیت الله ناصرمکارم شیرازی از عدم ارتباط اعضای سپاه پاسداران با مراجع تقلید و هشدار در این باره که “اگر سپاه از مرجعیت جدا شود ضرر می‌کند” بسیاری از مقامات ارشد این نهاد نظامی به اظهارات وی واکنش نشان دادند تا جایی که نماینده آیت الله خامنه ای این انتقادات را بر اساس “اطلاعات غلط” مکارم شیرازی دانسته و ضمن ادعای ارتباط “برخی عناصر مساله دار” با مراجع تقلید تصریح کرده که” باید ذهنیت‌های اشتباه را برطرف کنیم.”
حجت الاسلام علی سعیدی در یک نشست خبری گفت: “توصیه مقام معظم رهبری این بوده که ما همیشه با مراجع و حوزه‌ها ارتباط داشته باشیم. سپاه هیچگونه مرزبندی با مراجع حامی نظام ندارد و البته با مراجعی که در برابر نظام ایستاده‌اند حرف دارد. ما باید ذهنیت‌های اشتباه را برطرف کنیم.”
وی در ادامه تاکید کرد: “ما مرجعیت را پشتوانه نظام و پایه ولایت فقیه می‌دانیم و این مسائل ناشی از اطلاعات غلطی است که «برخی عناصر مسئله‌دار با مراجع» مطرح می‌کنند و ما حتما خدمت ایشان می‌رسیم و مسایل را رفع می‌کنیم.”
نماینده رهبر جمهوری اسلامی در سپاه همچنین افزود: “سپاه در حد زیادی ارتباط با مراجع را احساس می‌کرده و این ارتباط نیز برقرار شده است.میزان درخواست‌هایی که پاسداران برای ملاقات با آیت‌الله مکارم دارند، به قدری زیاد است که ما احساس مزاحمت برای ایشان می‌کنیم. میزان ملاقات پاسداران با مراجع قابل مقایسه با اقشار دیگر نیست.”
این اظهارات سعیدی اولین واکنش مقامات ارشد سپاه به انتقادات سه شنبه گذشته آیت الله ناصرمکارم شیرازی از مراجع تقلید همسو با حکومت است که سه شنبه گذشته در دیدار با جمعی از فرماندهان سپاه مطرح شده بود.
مکارم شیرازی در دیدار با فرمانده و مقامات سپاه علی ابن ابیطالب استان قم تاکید کرده بود که “سپاه همان گونه که با رهبر بزرگوار انقلاب ارتباط تنگاتنگ دارد با مرجعیت هم باید ارتباط داشته باشد. گاهی دیده می‌شود در برخی مواقع ارتباط بعضی‌ها نسبت به مرجعیت تضعیف می‌شود. مبادا طوری باشد که اینها یک طرف قرار گیرند و آنها طرف دیگر.”
وی همچنین تصریح کرده بود: “اگر سپاه از مرجعیت جدا شود ضرر می‌کند، چراکه تجربه نشان داده مردم مرجعیت را رها نمی‌کنند و اگر خدای نکرده در یک جا ولو نادر مقابله شد مرجعیت را ترجیج می‌دهند و برای خودشان مشکل ایجاد می‌شود.”
همزمان با واکنش نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه به اظهارات مکارم شیرازی دو تن دیگر از مقامات ارشد سپاه پاسداران نیز به تحلیل و توجیه انتقادات وی پرداخته و انعکاس گسترده اظهارات اخیر وی در رسانه های داخلی و خارجی را “تهاجم سنگین رسانه‌ای با هدف جوسازی و تخریب چهره سپاه” و در “راستای جنگ نرم” قلمداد کرده اند.
رضا گرمابدری یکی از اعضای اداره سیاسی سپاه پاسداران در سرمقاله هفته نامه صبح صادق در این مورد نوشت: “دشمنان کینه جو و فرصت طلب هم بدانند که مسئله مرجعیت و رابطه متقابل آن با مردم به مفهوم کلی و اجتماعی آن که سپاه هم بخشی از آن است، در ایران اسلامی آنقدر محکم و ناگسستنی است که با چنین دسیسه های پلیدی سست نخواهد شد.”
او با ابراز ناخشنودی از انعکاس گسترده انتقادات اخیر مکارم شیرازی از سپاه همچنین تاکید کرده است که “برخورد مزورانه برخی رسانه ها با سخنان این مرجع تقلید درباره سپاه، سند روشن و محکم کلام ایشان درباره سپاه است و نشان می دهد که آنها آنقدر از سپاه ناراحت و هراسان هستند که سخنان حقیقی یک مرجع تقلید را درباره سپاه برنمی تابند و تلاش می کنند با انتخاب تیترهای انحرافی ذهن مخاطب را نسبت به سپاهی که این مرجع آنگونه از آن تمجید می کند، مخدوش سازند.”
یدالله جوانی رییس سابق اداره سیاسی سپاه و مشاورکنونی نماینده آیت الله خامنه ای در این نهاد نظامی نیز طی مقاله ای در سایت جوان آنلاین، وابسته به سپاه پاسداران انعکاس گسترده رسانه ای انتقادات مکارم شیرازی را ادامه “پروژه سپاه هراسی و سپاه ستیزی دشمنان شکست خورده داخلی و خارجی در فتنه 88 ” خواند.
جوانی در این مقاله بازتاب گسترده اظهارات هفته گذشته مکارم شیرازی را “تهاجم سنگین رسانه‌ای با هدف جوسازی و تخریب چهره سپاه” دانسته و مدعی شده است که در انعکاس این اظهارات از تاکتیک “عملیات روانی” استفاده شده و “برخی جملات آیت‌الله مکارم برجسته و از آن به صورت دلخواه بر‌داشت شده و مطالب اصلی و عمده در وصف، تمجید و تجلیل از سپاه پاسداران نادیده گرفته شده و از خبر‌ها حذف شده است.”
این مقام ارشد سپاه پاسداران در عین حال تلویحا هشدار مکارم شیرازی درباره عدم ارتباط اعضای سپاه با مراجع تقلید را رد و تاکید کرده که “سپاه بازوی توانمند ولایت فقیه و تحت امر فرماندهی معظم کل قوا حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای بوده و از آنجا که تأکید همیشگی رهبر معظم انقلاب اسلامی، حفظ حرمت، شأن و جایگاه مرجعیت و مراجع عظام در کشور بوده، سپاه نیز در عمل با ارتباط تنگاتنگ و مؤثر با مراجع برای تحقق این تدبیر ولی‌فقیه زمان کوشش کرده است.”
یدالله جوانی با ابراز ناخشنودی از بازتاب گسترده انتقادات مکارم شیرازی که آن را امری “غیرمنتظره” دانسته همچنین افزوده: “به کسانی که از این سخنان خوشحال شده و با آب و تاب به بازتاب آن پرداخته و از اختلاف بین سپاه و مراجع سخن گفته‌اند، باید گفت، شما نه سپاه را می‌شناسید و نه مرجعیت را و این قبیل عملیات روانی شما در راستای جنگ نرم ره به جایی نمی‌برد.”
اختلافی ریشه دار
واکنش ها به اظهارات آیت الله مکارم شیرازی و انعکاس گسترده رسانه ای آن در شرایطی مطرح شده که نمایندگان منصوب آیت الله خامنه ای در سپاه پاسداران و بسیج طی سه سال گذشته خود بارها در اظهارات مختلف آیت الله خامنه ای را جانشین “امام زمان” و “محور حقانیت” دانسته وخواستار “اطاعت” و “تبعیت کامل” از او شده اند؛ موضوعی که از نظر فقهی و شرعی مورد قبول بسیاری از مراجع تقلید شیعه نیست.
همچنین فرماندهان این نهاد نظامی که تحت نظر آیت الله خامنه ای و نمایندگان او اداره می شود در دوسال گذشته دست به اجرای طرح هایی برای تربیت روحانیون همسوتر با سپاه و رهبر کنونی جمهوری اسلامی زده اند که این مساله هم از چشم روحانیون برجسته و مراجع تقلید دور نمانده است.
در همین ارتباط در بهمن ماه سال گذشته نماینده آیت الله خامنه ای در سپاه پاسداران از تاسیس دوحوزه علمیه در تهران و قم برای تربیت روحانیون از میان فرزندان و وابستگان اعضای این نهاد نظامی خبرداد.
به نظر می رسد بخشی از انتقادات اخیر آیت الله مکارم شیرازی، به ویژه تاکید وی بر اینکه “اگر سپاه از مرجعیت جدا شود ضرر می‌کند” به این بخش از فعالیت های سپاه به عنوان یکی ازنهادهای زیرمجموعه آیت الله خامنه ای نیز اشاره داشته باشد.
برخی از دیگر روحانیون همسو با حکومت پیش از این نیز از عملکرد برخی مجموعه های تحت نظر خامنه ای و منصوبان وی در ارتباط با مراجع تقلید شعیه و حوزه های علمیه انتقادات کرده بودند؛انتقاداتی که کم ارتباط با تحرکات اخیر سپاه برای تاسیس حوزه علمیه و انتقادات اخیر مکارم شیرازی نیست.
دوسال پیش در اسفند 1389 آیت الله محمد یزدی که با حکم آیت الله خامنه ای ریاست شورای مدیریت حوزه علمیه قم را بر عهده دارد،طی اظهاراتی از “تشکیل کمیسیون محرمانه نظارت بر رساله های مراجع تقلید” خبر داده و اعلام کرده بود که “تاکنون جلوی تعداد قابل توجهی از رساله‌ها گرفته شده است”.
رئیس شورای مدیریت حوزه علمیه قم در آن زمان با اشاره به اینکه این کمیسیون محرمانه از 2 سال پیش فعال است، تاکید کرده بود: “در گذشته مسئله چاپ رساله از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیری می‌شد اما در حال حاضراین وزارتخانه برای صدور اجازه چاپ رساله ها،نظر کمیسیون محرمانه نظارت بر رساله‌ها را اخذ می‌کند.”
چندروز پس از اعلام این خبر، آیت الله مکارم شیرازی نسبت به این مساله واکنش نشان داد و اعلام کرد که “درست است که دولت و حکومت ما اسلامی و مقدس است، اما به هیچ عنوان نباید حوزه به دولت و حکومت وابسته باشد”.
آیت الله مکارم شیرازی خطاب به روحانیان تاکید کرد: “هوشیار باشیم، چرا که ممکن است «کسانی» بخواهند به طرق مختلف برای حوزه‌های علمیه و روحانیت وابستگی ایجاد کنند.”
