اختلاس سه میلیارد دلاری همه چیز را در جمهوری اسلامی تحت الشعاع قرار داده و درگیری راستگرایان با آنچه “جریان انحرافی” نامیده میشود شکلی جدیدتر و جدیتر پیدا کرده است. میگویند حدود دو میلیارد دلار از این پول از کشور خارج شده و بعضی هم لیست کارهایی را که میشد با این سه میلیارد دلار انجام داد منتشر کردهاند؛ از نجات دریاچه ارومیه گرفته تا ایجاد 100 هزار شغل پایدار و 6 بار بازسازی کل صنعت نساجی. با این حال به نظر میرسد هیچ کدام از اینها به اندازه از بین رفتن “اعتماد عمومی” مقامات جمهوری اسلامی را نگران نکرده است.
این در حالیست که محمود احمدی نژاد علی رغم حجم بالای اختلاس اخیر هم چنان دولت خود را “پاکترین دولت تاریخ” میداند. اما این دیگر فقط نظر اوست. طی چند روز گذشته محافظه کاران زیادی خواستار استعفای مقامات بانکی و اقتصادی دولت محمود احمدی نژاد شدهاند؛ آن هم تنها به یک دلیل: بازگرداندن اعتماد عمومی از دست رفته.
زمانی برای افشاگری
وابستگان جناح راست در حالی نسبت به “بی اعتمادی عمومی” به دولت احمدی نژاد ابراز نگرانی می کنند که او خود اولین کسی بود که از بدو ورود به ساختمان ریاست جمهوری بلندترین و تندترین شعارها را در مورد افشاگری مفاسد اقتصادی سر داد. آنقدر بلند که هیچ مقام و سیاستمدار اصولگرایی را تاب آن نبود که با آن همراهی نکند. رئیس دولت هر روز مفسدان اقتصادی را تهدید میکرد و رهبر جمهوری اسلامی هم او را تشویق.
احمدی نژاد لیست بلند بالایی را تهیه کرده بود که در خیلی جاها وعده میداد “یک روز” آن را منتشر میکند. اما شش سال است که آن “یک روز” نرسیده. تا آنجا که حتی وقتی عباس پالیزدار بعد از سخنرانیهای افشاگرانه معروفش در زندان ماند و فهمید در راه افشای فساد اقتصادی تنهاست، در گفتگو با یک روزنامه به صراحت گفت که عزم دولت احمدی نژاد برای مبارزه با فساد جدی نبود.
احمدی نژاد در جریان انتخابات ریاست جمهوری برگ برنده خود را در افشای مفاسد اقتصادی با داغ کردن بازار “بگم بگمها” دید. بعد از اعلام نتیجه انتخابات هم مشخص شد گوش نظام به هشدارهای سه کاندیدای دیگر درباره نا کارآمدی احمدی نژاد و فسادی که او علی رغم ادعایش به آن دامن زده چندان بدهکار نیست.
حالا میر حسین موسوی و مهدی کروبی به خاطر پافشاری شان بر وجود فساد گسترده در دولت و نظام جمهوری اسلامی ماه هاست که در حصر خانگی به سر میبرند و بزرگترین اختلاس تاریخ ایران از بین نزدیکان محمود احمدی نژاد که روزی با عنوان “دزد گیر 88” به نبرد انتخاباتی رفته بود سر بر آورده است.
برخورد کنید تا اعتماد عمومی برگردد
جناح حاکم هیچگاه چون امروز تا این حد نگران “اعتماد عمومی” مردم نبوده؛ حتی آن زمان که شهروندان ایرانی در اتفاقات پس از انتخابات سال 88 یکی پس از دیگری کشته و مجروح میشدند یا در زندانها و بازداشتگاههای ایران مورد تجاوز قرار میگرفتند. آن زمان نه تنها اصولگرایان حرفی از کمرنگ شدن “اعتماد عمومی” نمیزدند که حتی معترضین انتخاباتی را فتنه گر نامیده و برای نشان دادن موافقت خود با برخوردهای خشن با آنها هر کاری میکردند.
حالا اما ماجرا آنقدر فرق کرده که حتی احمد توکلی که خود روزگاری در انتخابات ریاست جمهوری سال 80 علمدار میدان نبرد راستگرایان با اصلاح طلبان بود خطاب به رسانههای اصلاح طلب گفته: “با بازگرداندن اعتماد ملت به سیستم، ان‌شاءالله برنده دور بعدی انتخابات باشید.“ او همچنین خطاب به این رسانهها توصیه کرده: “همه شما به فساد، آدم‌های نالایق و انتصابات وابسته و غیرشایسته حمله کنید، صرف‌نظر از اینکه اصولگرا یا غیراصولگرا باشد.”
علی لاریجانی هم در جلسه دو روز پیش مجلس که با هدف بررسی ابعاد اختلاس و شنیدن گزارش نمایندگان دولت برگزار می شد گفت: “هدف اختلاس، ضربه‌زدن به اقتصاد و اعتماد عمومی بود.”
حتی محمد نبی حبیبی، دبیر کل حزب موتلفه اسلامی نیز نتوانسته “سست شدن اعتماد عمومی” را انکار کند. او دیروز به خبرگزاری ایلنا گفت: “وقوع رویدادهایی از قبیل اختلاس 3 هزار میلیارد تومانی اخیر در کشور، باعث سستی اعتماد مردم به دستگاه‌هایی شده که اختلاس در آنها صورت گرفته است.” او البته به طور مستقیم به نقش دولت محمود احمدی نژاد در این اختلاس اشارهای نکرده است.
سایت جهان نیوز از رسانههای نزدیک به محافل اطلاعاتی و امنیتی اما در مطلبی که روز یکشنبه منتشر کرد پا را از این فراتر گذاشت. جهان نیوز اما درباره “بی اعتمادی عمومی” هشدار نداده بلکه بر آن مهر تایید زده و این سئوال را مطرح کرده بود که “چرا مردم به پروژه بگم بگمها بی اعتماد شدند؟”
جهان نیوز اعتراف کرده است که دیگر شعارهای مبارزه با فساد دولت برای مردم ایران “رنگی ندارد.” چرا که از یک سو “دولت با اعمال خط قرمزی موهوم حاضر نیست درباره فساد جریان انحرافی مستقر در دولت بگوید” و از سوی دیگر “در تمام مواردی که دولت دست به افشاگری زد بعدها مشخص شد که دستش خالی بوده و بی محابا وارد شده و باید عذرخواهی کند.” جهان نیوز اظهار تاسف کرده که “دزدگیر 88 دیگر کار نمی کند.”
سایت تابناک نزدیک به محسن رضایی از رقبای انتخاباتی محمود احمدی نژاد در سال 88 هم “نحوه حفظ و یا بازگشت اعتماد مردم” را مهمترین نکتهای دانسته که باید در قبال پرونده اختلاس اخیر مورد توجه قرار بگیرد. تابناک “عزل مدیران و مسوولان دولتی” و همچنین “اطلاع رسانی شفاف و بدون سر پوش گذاری” را از مهمترین راههای بازگشت این اعتماد توصیف کرده است.
احمد ناطق نوری نماینده مجلس نیز “برخورد جدی” را تنها راه بازگشت “اعتماد عمومی” دانسته و تاکید کرده است که “حالا این گروه هر کسی از بالا تا پایین مملکت، هر که باشد و در این اختلاس دخالت کرده باشد، باید با آن برخورد شود.” پیش از این سیدمحمدحسن ابوترابی‌فرد معاون علی لاریجانی گفته بود که “ استعفای مسئولان مرتبط با اختلاس بزرگ اعتماد عمومی را افزایش می‌دهد.”
اعتماد بی بازگشت
این همه در حالی است که ناظران سیاسی معتقدند اعتماد عمومی مردم نسبت به نظام جمهوری اسلامی بسیار پیش از این و در پی انتخابات شبهه بر انگیز ریاست جمهوری سال 88 از بین رفته است. مسالهای که عده زیادی از وابستگان جناح حاکم حاضر نیستند به آن اعتراف کنند. چنانچه حتی روزنامه کیهان از قول یکی از خوانندگانش مدعی شده “عوامل بزرگترین اختلاس تاریخ ایران، به عمد از خودشان به جا گذاشته‌اند تا لو بروند و اعتماد مردم به نظام مخدوش شود.”
اصولگرایان هم اکنون با این منطق در مقابل اختلاس اخیر قد علم کردهاند که فساد مالی تنها مربوط به بخشی از دولت است و ارتباطی به کل نظام و دیگر قوا و دستگاههای اجرایی ندارد. کیهان در این باره در یک خبر ویژه نوشته: “ اظهارات احمدی‌نژاد در اردبیل، شتابزده و عصبی بوده و جریان حامی وی می‌خواهد اتهام اختلاس را از دولت فراتر ببرد و همه ارکان نظام را در این ماجرا متهم کند.”
این بازوی رسانهای آیت الله خامنه ای همچنین محمود احمدی نژاد را متهم کرده که سفر وی به نیویورک با هدف “لاپوشانی افتضاح به بار آمده” و تحت‌الشعاع قرار دادن پرونده اختلاس سه هزار میلیاردی صورت می‌گیرد.
اصولگرایان در حالی علم مبارزه با اختلاس رخ داده در بانکهای دولتی ایران را برداشته و نسبت به روشن شدن ابعاد آن ابراز تمایل و بی صبری میکنند که تا کنون هیچ کدام از تخلفات مالی و اداری دولت در شش سال گذشته که به قول رئیس دیوان محاسبات کشور رکورد دار تخلف در سی سال اخیر است، به سر انجام نرساندهاند. هنوز نه سرنوشت 12 میلیارد دلار بودجه گم شده نفت بعد از گذشت یک سال مشخص است و نه کسی جوابگوی بدهیهای میلیاردی چندین ساله دولت است. قوه قضائیه ماه هاست وعده داده پرونده تخلفات دولت را خارج از نوبت رسیدگی کند، اما این وعده عاقبتی بهتر از وعده مبارزه با فساد احمدی نژاد پیدا نکرده است.
در چنین شرایطی چندان مشخص نیست که چه وقت و چگونه ابعاد پرونده اختلاس 3 میلیارد دلاری اخیر روشن میشود. اما سرنوشت “اعتماد عمومی” را که اصولگرایان نگران آن هستند میتوان حدس زد.
