همزمان با سکوت دیپلمات ها در خصوص محتوا و نتایج مذاکرات یکشنبه و دوشنبه وزاری خارجه تهران و واشنگتن در مسقط – پایتخت عمان - حساب توئیتر آیت الله خامنه ای صبح دیروز صبح ۹ دلیل برای حمایت وی از مذاکرات ارائه کرد. از سوی دیگر روزنامه کیهان امضای توافق، بدون برداشته شدن تمام تحریم ها را آغاز یک روند فرسایشی خواند و ۲۰۰ نماینده پارلمان نیز خواستار برداشته شدن تمام تحریم های هسته ای و غیر هسته ای شدند.
مذاکرات حساس بر سر بحران هسته ای نظام در مسقط شب گذشته با کم ترین درز خبری پایان یافت. عصر دیروز هم پیش از آغاز دور چهارم و پایانی مذاکرات جواد ظریف و جان کری،وزرای خارجه جمهوری اسلامی و ایالات متحده تنها به جملاتی کوتاه و گنگ در خصوص این گفتگوها اکتفا کردند. ظریف گفت: “در نهایت پیشرفت خواهیم کرد.” و کری خاطرنشان کرد: “سخت در تلاش هستیم.”
از معدود رسانه هایی که دست به گمانه زنی در خصوص روند مذاکرات مسقط زده است می توان به روزنامه الحیات اشاره کرد. این نشریه چاپ بیروت به نقل از منابع آگاه خود نوشته مذاکرات این دو روزه با وجود اینکه بسیار فشرده، حساس و تعیین کننده است، تا به این لحظه (زمان نوشتن این گزارش) چندان موفقیت آمیز نبوده است.
به گزارش دیپلماسی ایرانی، منابع مطلع به الحیات گفته اند که عقب گردی روشن در روند مذاکرات مشاهده می شود تا آن جا که ممکن است گفت وگوها به شکست بینجامد.
منابع موثق به الحیات گفته اند که روند مذاکرات در مسقط شاهد عقب گرد بوده به گونه ای که روند مذاکرات در هفته پیش بهتر بوده است.
نخستین روز مذاکرات جان کری، وزیر امور خارجه امریکا با محمد جواد ظریف، و کاترین اشتون، نماینده اتحادیه اروپا در هتلی در مسقط، پایتخت کشور سلطنتی عمان برگزار شد و ساعت ها به طول انجامید. ظریف قبل از آغاز این جلسه به طور جداگانه با کاترین اشتون و همتای عمانی خود، یوسف بن علوی گفت وگو کرده بود.
منابع آگاه به الحیات گفته اند که به نتیجه رسیدن مذاکرات نیازمند اراده سیاسی از سوی دو طرف است، چرا که مسائل فنی آن از سوی کارشناسان دو طرف به خوبی انجام شده و به نتیجه رسیده است.
مذاکرات در مسقط مقدمه ای جدی بوده است برای آغاز آخرین دور مذاکرات اتمی میان دیپلمات های تهران و ۶ ابر قدرت جهان که قرار است از سه شنبه هفته آینده برای رسیدن به یک راه حل جامع برای پایان دادن به بحران هسته ای نظام آغاز شود و تا دوشنبه هفته پس از آن ( ۳ آذر ) ادامه پیدا کند. این تاریخ پایان ضرب الاجلی است که دو طرف در ماه تیر برای ادامه مذاکرات خود انتخاب کرده بودند.
در راس مهمترین تحولاتی که در ۴۸ ساعت مذاکرات ظریف، اشتون و کری در عمان رخ داد احتمالا متن توئیتی قرار دارد که دیروز توسط حساب رسمی توئیتر آیت الله خامنه ای ارسال شد. توئیتر رهبر جمهوری اسلامی در ساعت ۸:۲۶ صبح روز دوشنبه این پرسش را مطرح کرد که “چرا رهبر انقلاب از مذاکرات هسته ای حمایت می کند؟”
حساب توئیتر آیت الله خامنه ای خود با ترسیم جدولی ۹ دلیل برای این حمایت ارائه داده از جمله: “اتخاذ دیپلماسی ابتکاری در سیاست خارجی و معادلات بین المللی”، “تاکید بر سیاست قطعی ایران مبنی بر عدم استفاده از سلاح هسته ای”، “حمایت از تصمیمات مقامات اجرایی در عین عدم عبور از خطوط قرمز” برخی همزمانی ارسال چنین پستی از سوی توئیتر رسمی آیت الله خامنه ای با روز دوم مذاکرات سرنوشت ساز مسقط را نشانه ای از گرایش رهبر جمهوری اسلامی برای دستیابی به توافق نهایی با غرب می دانند.
سال گذشته نیز پیش از آغاز دور پایانی مذاکرات هسته ای در ژنو، ولی فقیه در جریان سخنرانی خود از تیم مذاکره کننده هسته ای قاطعانه حمایت کرد و ۲۰ روز بعد آن ها توانستند توافق موقت ژنو را با نمایندگان ابرقدرت های جهان امضا کنند. اما در تیرماه آیت الله خامنه ای در یک موضع گیری ناگهانی بر لزوم حفظ سانتریفیوژهای جمهوری اسلامی تاکید کرد و در نهایت دو طرف نتوانستند در موعد تعیین شده به توافق برسند و ناچار به تمدید مذاکرات شدند.
این احتمال وجود دارد که آیت الله خامنه ای این هفته یا هفته آینده در جریان یک سخنرانی مواضع خود را در خصوص آخرین دور مذاکرات هسته ای میان تهران و غرب اعلام کند، به باور ناظران آن سخنرانی می تواند تا حدود زیادی سرنوشت مذاکرات را رقم بزند.
همزمان روز گذشته عباس عراقچی، دست راست ظریف در تیم مذاکرات در مصاحبه‌ای با سایت رهبر جمهوری اسلامی بر “کلیدی بودن” مذاکرات مسقط تاکید و تصریح کرد: “اگر بعضی از گره‌های موجود در مسقط باز شود، می‌توان خوشبین بود.”
گفته می شود در حال حاضر رسیدن به اتفاق نظر تهران و واشنگتن بر سر چگونگی برداشته شدن تحریم ها علیه اقتصاد کشور دشوار ترین بخش مذاکرات است. تهران در یکی دو ماه اخیر تاکید ویژه ای کرده است که تمامی تحریم ها باید یکجا برداشته شود؛ موضوعی که ظاهرا در عمل غیر ممکن به نظر می رسد، اما ممکن است اصرار تهران بر این موضوع تاکتیکی باشد و در لحظه آخر به شرط دریافت امتیازات ویژه از آن عقب نشینی کند.
دیروز هم حسین شریعتمداری، مدیر مسئول کیهان و نماینده آیت الله خامنه ای در این موسسه، در سرمقاله این نشریه برلزوم برداشتن شدن تمام تحریم ها تاکید کرد و نوشت: “این نکته را نمی‌توان ناگفته رها کرد که اگر در توافق نهایی، “تحریم”ها یعنی موضوع اصلی مذاکرات کماکان به قوت خود باقی باشد، چه دستاورد قابل ملاحظه‌ای به عنوان نتیجه مذاکرات قابل ارائه است؟ جز آن که مطمئن باشیم آمریکا قابل اعتماد نیست و باید به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خود بازگردیم که در این صورت، تحریم‌ها به یک درگیری فرسایشی تبدیل می‌شود و این در حالی است که صدها نشانه از ناتوانی آمریکا و متحدانش برای ادامه این جنگ فرسایشی در دست است.”
از سوی دیگر روز شنبه ۲۰۰ نماینده مجلس که در اختیار اکثریت اصولگرایان میانه رو و تندرو است با امضای بیانیه ای تاکید کردند: “تحریم‌ها [ی موجود] اعم از هسته‌ای و غیر آن بلافاصله پس از انجام توافق که رئیس‌جمهور محترم نیز بارها بر آن تأکید کردند باید لغو شود.”
