پشت ویترین

نویسنده
نسرین تبریزی

کتاب های روز

 

 

کند و کاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان

 گفتگو با پیشگامان انقلابی نو در تعلیم و تربیت

به کوشش: سعید ناجی

252ص، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1389، چاپ اول

این کتاب، شامل یازده گفتگو و بخش ضمایم است. در این گفتگوها، پیشگامان برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان، از کشورهای گوناگونی چون استرالیا، انگلستان، ایالات متحده، نروژ، دانمارک و روسیه شرکت کرده اند. عناوین بعضی از از این گفتگوها و شرکت کنندگان در آنها عبارتند از:«فلسفه برای کودکان و نوجوانان چیست؟/متیو لیپمن»، «پارادایم تاملی تعلیم و تربیت و کتاب های P4C»، «نسخه ای دانمارکی از فلسفه برای کودکان و نوجوانان/پر یسپرسن»، «بازی های فلسفی و آموزش مهارت های فکری/لریسا رتیونسکی»، «فلسفه ورزی کودکان در کانادا/مایکل سسویل» و… اولین و دومین گفتگو، با «متیو لیپمن»، بنیانگذار برنامه فلسفه برای کودکان و نوجوانان انجام شده است. او در این گفتگوها به اهداف، تاریخچه، رویکردها، مبانی و روش های این برنامه می پردازد.

 


گردشگری جنگ در جهان

نویسنده: شهریار خاطری

155ص، تهران: 156ص، انتشارات سوره مهر، 1389، چاپ اول

موضوع این کتاب، بررسی گردشگری در کشورهایی است که در گذشته ای نه چندان دور، درگیر جنگ بوده اند. امروزه تورهای گردشگری در مناطق جنگی دنیا، علاوه برآن که فرصتی برای آشنایی با بخشی از تاریخ و فرهنگ این مناطق، در دوره ای دشوار و سرشار از مصیبت به شمار می رود، به عنوان کلاسی برای آموزش و ترویج فرهنگ صلح و نشان دادن پیامدهای ویرانگر جنگ و خشونت، به نسل های بعدی، مورد بهره برداری قرار می گیرد. برای انجام پژوهش حاضر، کشورهای فرانسه، بلژیک، ترکیه، روسیه، ژاپن، چین و یوگسلاوی سابق، مورد توجه و بررسی قرار گرفته است.

 


فرهنگ عروسک ها

 و نمایش های عروسکی آیینی و سنتی ایران

 نویسنده: پوپک عظیم پور

690ص، تهران: انتشارات نمایش، 1389، چاپ اول

این کتاب که رنگی و مصور است، به پیکرک ها، بازیچه ها، صورتک ها، اصطلاحات نمایش عروسکی، عروسک ها، نمایش های عروسکی و مجریان نمایش های عروسکی در ایران می پردازد. عناوین فصول ششگانه کتاب عبارت انداز:«نمایش های آیینی و سنتی: آیین های پیش بهاری، باران خواهی و آفتاب خواهی»، «نمایش های سنتی: شب بازی، روزبازی، سایه بازی، بازی نمایش عروسکی»، «پیکرک های نمادین»، «عروسک – بازیچه های اقوام»، «اصطلاحات» و«نمایشگران». در فصل «نمایش های آیینی و سنتی»، موضوعاتی چون نسبت آیین های عروسکی با باورهای مردم، انجام آیین در زمان یا مکانی معین در سال و تکرار آن در سال های بعد، منشاء جمعی تکوین آیین های عروسکی و نسبت آیین های عروسکی با نیازهای عینی و ذهنی در زندگی مردم، مورد بررسی قرار می گیرد. موضوع فصل دوم، نمایش های عروسکی سنتی است. این نمایش ها، معرف بخشی از سنت های نمایشی مدون هستند که توسط نمایشگران حرفه ای و اغلب در شهرهای کوچک و بزرگ به اجرا در می آیند. فصل سوم به بازخوانی ارتباط میان عروسک ها و پیکرک ها می پردازد. در فصل چهارم، عروسک- بازیچه های اقوام ایرانی معرفی شده اند. فصل پنجم به مجموعه ای از اصطلاحات رایج در کلیه نمایش های عروسکی، پیکرک ها، زبان و مکان نمایش، موقعیت یا القاب اشخاص و… اختصاص دارد. در فصل ششم، مجریان و نمایشگران نمایش های سنتی در ایران معرفی شده اند. 

 

 

سیاست نامه ذکاء الملک

مقاله ها، نامه ها و سخنرانی های سیاسی محمد علی فروغی

به اهتمام: ایرج افشار، هرمز همایون پور

356ص، تهران: انتشارات کتاب روشن، 1389، چاپ اول

این کتاب، مجموعه ای از مقاله ها، نامه ها و سخنرانی های سیاسی«محمد علی فروغی»، معروف به«ذکاء الملک»، و روشنگر نقش و دیدگاه های سیاسی و دیپلماتیک این دولتمرد و ادیب برجسته است. مطالب و نوشته های این مجموعه که نشان دهنده جایگاه و تاثیر«فروغی» در حوزه سیاست در دوران معاصر ایران است، در نه بخش با این عناوین گردآوری شده است:«نوشته هایی از روزگار تدریس و نظامت مدرسه علوم سیاسی»، «یادگارهایی از عضویت در کنفرانس صلح پاریس»، «دوره وزارت امور خارجه: پس از کودتای 1299»، «ریاست وزراء (کفالت و ریاست)»، «دوره سفارت کبرای ایران در ترکیه»، «دوره نمایندگی ایران در جامعه ملل و ریاست جامعه ملل»، «دوره وزارت امور خارجه»، «دوره نخست وزیری(پس از شهریور 1320»، «مباحث فرهنگی و سیاست های مربوط به آن» و«حقوق و انتخابات». این مجموعه با دو سند تازه یاب با این عناوین به پایان می رسد:«پاسخ به دکتر محمد مصدق» و «وصیت به فرزندان خود». 

 

 

فرهنگ اجتماعی عصر مولانا

نویسنده: محبوبه مباشری

763ص، تهران: انتشارات سروش، 1389، چاپ اول

دراین پژوهش که به صورت یک فرهنگ تالیف شده، بازتاب اوضاع و شرایط اجتماعی (اجتماعیات) در «غزلیات شمس تبریزی» یا «دیوان کبیر» نشان داده شده است. به عبارت دیگر، این فرهنگ، نگرشی تازه از ساحت اجتماعی به «غزلیات شمس تبریزی» است؛ نگرشی که می تواند در خدمت مطالعات جامعه شناسی ادبیات و نقد جامعه شناختی باشد. بخش های اول و دوم کتاب، به انعکاس اعتقادات، آداب و رسوم و سنت های اجتماعی در «غزلیات شمس تبریزی» اختصاص دارد. بخش سوم، به موضوعات گوناگونی چون «انواع پرندگان، حیوانات و اعتقادات در باب آنها»، «انواع درخت، گل، گیاه و شیوه استفاده از آنها»، «زر، سیم، اصطلاحات، انواع و وسایل»، «ابزار و وسایل جنگی»، «ابزار و وسایل خانه»، «ابزار و وسایل زراعت»، «ابزار و وسایل روشنایی» و«ابزار و وسایل شست و شوی» می پردازد. بخش های چهارم و پنجم، شامل دو موضوع زبان و ضرب المثل های رایج است. در بخش زبان، با لغاتی که «مولوی» با استفاده از پیشوندها و پسوندها ساخته، لغات تاریخی و متروک، لغات عامیانه، لغات ترکی و مغولی، لغات یونانی، افعال تاریخی و متروک و افعال برساخته«مولوی» در«غزلیات شمس تبریزی» آشنا می شویم. 

 

 

سفر دانه به گل

 سیر تحول جایگاه زن در نثر دوره قاجار

نویسنده: مریم عاملی رضایی

314ص، تهران: نشر تاریخ ایران، 1389، چاپ اول

در فرهنگ مکتوب ایران، نمونه های نثر زنان بسیار کمیاب است. در کل دوره تاریخ ادبیات ایران تا ابتدای عصر قاجار، جز چند رساله فقهی، نمونه دیگری از نثر زنان در دست نیست. از اوایل دوره قاجار، حضور زنان در حوزه های گوناگون اجتماعی و ادبی در ایران پررنگ تر شد. در کتاب حاضر، زمینه های شکل گیری حضور زن در انواع نثر، به همراه اولین نمونه های نثر زنان ایرانی، با در نظر گرفتن سیر تاریخی از ابتدای دوره قاجار تا عصر مشروطیت بررسی و تحلیل شده است. از نظر زمانی، این دوره، فاصله سال های 1210 تا 1340 ه. ق را در بر می گیرد. عناوین مباحث اصلی کتاب عبارت انداز: «جایگاه زن در نثر دوره اول قاجار: 1264 -1210 ه. ق»، «جایگاه زن در نثر دوره ناصری: 1313 -1264 ه. ق» و «جایگاه زن در نثر دوره مشروطه: 1340 -1313 ه. ق». کتاب با نمونه هایی از نثر زنان در دوره قاجار به پایان می رسد.

 

 

رگبار

 مجموعه داستان

نویسنده: میثم کیانی

101ص، تهران: نشر چشمه، 1389، چاپ اول

این کتاب که از یازده داستان کوتاه با محتوایی از فضای سیاه و روزمرگی زندگی شهری کنار هم گردآمده است، گاهی به وضوح تلخ و گاهی با زبان بی زبانی طنز، گویای عذاب های جسمی و توام با زخم های روحی است که تمام انسان های امروز چون راوی این داستان ها، بر تن و روح دارند. این یازده داستان، روایت حال انسان اثیری امروز و وامانده در دل شهر است.

 

 

خوابیدن در هوای آزاد

و چند داستان کوتاه دیگر

نویسنده: فرحناز شریفی

87ص، تهران: نشر نی، 1388، چاپ اول

این کتاب، مجموعه پانزده داستان کوتاه است. شخصیت اصلی اغلب این داستان ها، دختران و یا زنان جوانی هستند که از سویی درگیر تنهایی درون خود هستند و از سوی دیگر، با جامعه و افراد پیرامونشان درگیر می شوند. آنان برای برآورده کردن پیش پا افتاده ترین نیازهای زندگی اجتماعی شان، با مشکلاتی بزرگ روبرو می گردند. زبان در تمام داستان ها، به جز یکی از آنها با عنوان «اورژانسی»، ساختاری ساده و روان دارد. در داستان «اورژانسی» اما، آشفتگی های ذهنی شخصیت اصلی، با استفاده از زبان نشان داده شده است.

 

 

آثار پرویز تناولی

جلد دوم: سرامیک

مقدمه: مهدی سحابی

117ص، تهران: انتشارات بن گاه، 1389، چاپ اول

کتاب حاضر که مصور و رنگی است، جلد دوم از مجموعه«آثار پرویز تناولی» است و به معرفی آثار سرامیک این مجسمه ساز و پیکره تراش برجسته معاصر ایران اختصاص دارد. دوگانگی اسرارآمیزی که در پیکره های سرامیک به چشم می خورد، در سرامیک های «پرویز تناولی»، بیشتر از هر هنرمند دیگر معاصر ایران نمایان می شود. «تناولی» در این آثار نیز، هم چون سایرآثارش، هنرمندی عمیقا امروزی و در عین حال به نحو اصیلی سنتی است.

 

 

نشریا ت

هنر موسیقی: ماهنامه فرهنگی، هنری، اجتماعی

آذر و دی ماه 1389

سال سیزدهم، شماره 113

در آخرین شماره ماهنامه «هنر و موسیقی» می خوانیم:

 

هنرمندی عمیقا امروزی و در عین حال به نحو ا