مهدی کروبی، یکی از دو نامزد معترض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری در نامه ای خطاب به آیت‌الله محمد مومن، که اخیرا ضمن مصاحبه‌هایی از عملکرد شورای نگهبان دفاع کرده بود، آن شورا را در قبال “تفسیرهای دوگانه از قانون اساسی و نهادینه کردن نهال تخلف و تقلب” در ایران مسئول دانست.
رئیس مجلس ششم شورای اسلامی، در این نامه با ارائه نمونه هایی تاریخی از تخطی های قانونی، عملکرد شورای نگهبان را در طول سه دهه گذشته به چالش کشیده و سئوالاتی را نیز که به زعم وی این شورا باید در مقابل مردم ایران “پاسخگوی” آن باشد، مطرح کرده است.ایرادات مهدی کروبی در شرایطی مطرح می شود که آیت الله خامنه ای هفته گذشته، احمد جنتی، رئیس شورای نگهبان را در سمت خود ابقا کرد.
فرصتی برای انتقاد
آقای کروبی در ابتدای این نامه که همزمان با سالگرد تاسیس و تشکیل شورای نگهبان نوشته شده، ضمن تاکید بر مصاحبه و مقالات فراوانی که “در ستایش و تعریف از عملکرد آن شورا” در سالگرد تاسیس آن منتشر شده است، می گوید: “این روزها و به مناسبت سالگرد تاسیس و تشکیل شورای نگهبان که اگر بر اساس فلسفه وجودی خود انجام وظیفه و اداء دین می کرد می توانست سنگر نفوذ ناپذیری برای احکام نورانی اسلام و قانون اساسی و حقوق شهروندی ملت بزرگ ایران محسوب شود، مصاحبه ها و مقالات فراوانی در ستایش و تعریف از عملکرد آن شورا در رسانه ها پخش و منتشر شد.”
دبیر کل حزب اعتماد ملی در ادامه نامه خود که متن کامل آن در وب سایت خبری سحام نیوز منتشر شده، دراعتراض به برخی از این “ستایش و تعریف ها” نوشته است: “مناسب بود که در قبال این ستایش ها فرصتی هم به صاحبان اندیشه و نظر داده می شد تا کارنامه آن شورا را در سه دهه گذشته مورد نقد و بررسی قرار دهند. اما وجود ملاحظات بسیار و ندادن فرصت در اظهار نظر به دیگران در کنار این باور جامعه که گوش شنوایی در قبال نقد وجود ندارد و آنچه به جایی نرسد فریاد است، موجب مرگ انگیزه ها در بررسی عملکرد شورای نگهبان و موضوعاتی مشابه از سوی صاحب نظران فرهیخته و پژوهشگران فهیم وبا بصیرت شده است که از این آفت بزرگ و فراگیر در حوزه اندیشه باید به خدا پناه برد.”
رئیس مجلس ششم، در این نامه “به عنوان سربازی که از آغاز نهضت حضور” داشته و “تلخی های مبارزه” را به جان خریده و “در دفاع از حقوق حقه اجتماعی مردم و آزادای های مشروع آنان” تزلزلی به خرج نداده، نوشته است: “بواسطه عشق و انسی که با مردم و ایران عزیز و منافع ملی دارم نتوانستم نظاره گر آتش افتاده در خرمن هستی ملک و مملکت باشم و در برابر ترک و تعطیلی و تفسیر های من در آوردی از قانون اساسی و تضیع حقوق مردم و تیشه زدن به ریشه اسلام و روحانیت و به مسلخ کشاندن کشور، سکوت کنم.”
این کاندیدای معترض به نتایج انتخابات دور دهم ریاست جمهوری، خطاب به آیت الله محمد مومن، که او را “فقیهی آگاه و با سابقه در انقلاب و نظام اسلامی” می داند، گفته است: “از باب «فذکر فان الذکر تنفع المومنین» مواردی را دوستانه با شما و مردم در پرتو عملکرد دو دهه آخر شورای نگهبان در تفسیر قانون اساسی در محورهای رابطه اعمال حقوق ملت، حکومت و مردم، برخود با مصوبات مجلس شورای اسلامی در ادوار مختلف و رعایت حقوق جناح های سیاسی و حق مردم در انتخابات های گوناگون در میان می گذارم. اگرچه گفته اید جز اظهار نظر امام و رهبری اظهار نظر دیگران برایتان مهم نیست ولی به یقین این بیان عام، شامل رضای خدا و عموم بندگان او نخواهد بود.”
اگر فراموش کرده اید بفرستم
آیت الله محمد مومن، یکی از فقهای شورای نگهبان هفته گذشته در یکی از مصاحبه های خود با بیان اینکه “مهمترین توقع از اعضای شورای نگهبان انجام وظیفه قانونی است”، تاکید کرده بود که این شورا “هرگز نگاه سلیقه‌ای نداشته است”.
مهدی کروبی اما در نامه خود در پاسخ به اظهار نظر این فقیه شورای نگهبان نوشته است: “از شما میخواهم نگاهی گذرا به تفسیرهای درخواستی دولت و یا مرتبط با دولت در دورهای ریاست جمهوری آقایان هاشمی رفسنجانی، خاتمی و احمدی نژاد داشته باشید و آن ها را بصورت اجمالی با یکدیگر مقایسه کنید. همچنین مناسب است بررسی کوتاهی نیز از مصوبات مجلس شورای اسلامی در دوره ششم و هفتم و و تصمیمات و احکام این شورا در قبال آن مصوبات داشته باشید. شاید مناسب باشد پا را کمی فراتر گذاشته و به بررسی ادوار سوم تا هشتم مجلس شورای اسلامی که ریاست آنها بر عهده بنده و آقایان ناطق نوری، حداد عادل و لاریجانی است، بپردازید. در این راستا رویه های مختلف آن شورا که متاثر از مسائل جناحی و سیاسی بوده را یکبار دیگر مرور کنید و سپس به داوری و قضاوت در باب عملکرد آن شورا اقدام کنید. در این نوشتار سعی می کنم مواردی به اجمال جهت یادآوری شما و مردم فهیم ایران بعنوان نمونه ای کوچک از عملکرد آن شورا بیان کنم.”
آیت الله محمد مومن دریکی دیگر از مصاحبه های خود تاکید کرده بود که “نظارت شورای نگهبان بر انتخابات از ابتدا استصوابی نبوده است”. وی در این مصاحبه که در سایت شورای نگهبان منتشر شد “نظارت بر انتخابات” را یکی از وظایف شورای نگهبان دانسته بود: “اعضا در انجام این وظیفه نیز نباید سرسوزنی اعمال نظر شخصی داشته باشند. در واقع اعضای شورای‌نگهبان باید بین خود و خدای خود، امینی عادل برای کشور و نظام اسلامی باشند.”
این فقیه شورای نگهبان در ادامه مصاحبه خود با تاکید بر بی طرفی این شورا در انتخابات گفته بود: “این خیال نادرستی است که کسی گمان کند اعضای شورای نگهبان اگر نسبت به یک نامزد تمایل دارند، به نفع او اعمال نظر شخصی هم می‌کنند و مثلا در تشخیص صلاحیت‌ها، شمارش آراء و… خلاف قانون عمل می‌کنند! بنده ابتدا به عنوان یک ناظر آگاه و سپس به عنوان یک عضو باسابقه شورای نگهبان، شاهدم که تمامی مسائل انتخابات، وفق قانون مورد بررسی قرار می‌گیرد. به شکایت‌ها هم دقیقا رسیدگی می‌شود و اعضا نظر شخصی خود را بر وظایف قانونی خود ترجیح نمی‌دهند.”
رئیس مجلس ششم اما در پاسخ به این موضع آیت الله محمد مومن، ضمن یادآوری نکاتی تاریخی در مخورد نظارت استصوابی نوشته است: “جنابعالی مستحضرید که مسئله استصوابی بودن نطارت بر اساس تفسیر شورای نگهبان بعد از ارتحال امام پیش از اعلام در جامعه، در جمع خصوصی بیان شد. این امر بطور رسمی در سال ۱۳۷۰ طی سئوالی از سوی آیت اله رضوانی (مسئول انتخابات وقت از طرف آن شورا) که خواستار تفسیر شورای نگهبان از نحوه نظارت در انتخابات شده بود مطرح گردید و دبیر وقت شورای نگهبان آیت اله گیلانی در پاسخ، نظارت استصوابی را بصورت کتبی به آیت اله رضوانی اعلام وسپس برای مسئولین از جمله اینجانب ارسال شد.”
مهدی کروبی که در کنار میرحسین موسوی همچنان به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته معترض است در نامه خود بار دیگر به “نظارت استصوابی” از سوی شورای نگهبان اعتراض کرده و نوشته است: “ما معتقدیم آنچه تحت عنوان نظارت استصوابی توسط شورای نگهبان اجرا می گردد به جای اصلاح و به صواب رساندن تصمیمات و رفتار های مجریان، یک خود مختاری بی حد و مرز است که اصل برائت را نفی و تفتیش خصوصی ترین عقاید داوطلبان و احاطه بر ضمیر اشخاص را بخشی از رسالت خود می داند. این در حالی است که شورا و اعضا آن خود علت تامه وتعیین کننده در عمل نیستند و افکار و اندیشه های پشت صحنه با برخی از افراد شورای نگهبان که فعال ما یشاء بوده، بنام شورا عمل می گردد.”
وی در ادامه اعتراض به عملکرد شورای نگهبان از ابتدای تاسیس تا کنون، خطاب به آقای مومن، آورده است: “شما به خوبی میدانید که برخی از نمایندگان مجلس در دوره های مختلف بعلت وجود شبهه در عملکرد شان و یا دارایی و اموال شان با شیوه های غیر متعارف و ناسازگار با قانون رد صلاحیت شدند، اما پس از مدتی بدلیل تعلق خاطر جناحی به یکباره همین افراد نور چشمی شدند. من به دلیل حرمت اشخاص و موازین شرعی نام آنان را نمی برم اما اگر شما فراموش کرده اید بفرمائید تا جزئیات آن را بعنوان بخشی از عملکرد آن شورا برایتان ارسال کنم.”
“جراحی” شورای نگهبان در انتخابات ششم
اشاره و اعتراض آقای کروبی به جهت گیری های شورای نگهبان در حالیست که علی لاریجانی رئیس مجلس نیز هفته ی گذشته در برنامه‌ای مستقیم از شبکه دو سیمای جمهوری اسلامی به صراحت گفت که بعضی از اعضای شورای نگهبان از یک نامزد خاص در انتخابات ریاست جمهوری حمایت و جانب‌داری کرده‌اند.
این در حالی است که اعضای شورای نگهبان، به عنوان مرجع نظارت بر اجرای قانون‌مندانه انتخابات و رسیدگی به تخلفات، باید کاملا از جانب‌داری از نامزدها در هر انتخابات پرهیز کنند. شورای نگهبان کار بررسی صلاحیت داوطلبان انتخابات‌ریاست‌جمهوری، مجلس و خبرگان رهبری را بر عهده دارد. این شورا همچنین قوانینی را که توسط مجلس تصویب می‌شود باید مورد تایید قرار دهد تا اجرایی شوند.این شورا ۱۲ عضو دارد که ۶ عضو فقیه آن را رهبر جمهوری اسلامی انتخاب می کند و ۶ عضو دیگر آن که حقوقدان هستند با معرفی رئیس قوه قضاییه به مجلس، توسط نمایندگان مجلس انتخاب می‌شوند.
این شورا به ویژه در جریان انتخابات مختلف هفتم، بارد گسترده اصلاح طلبان، خود را در جایگاه حامی جناح راست جمهوری اسلامی نشاند؛انتخاباتی که مهدی کروبی ضمن یاد آوری رد صلاحیت ۴۰ نماینده که در ادوار مختلف مجلس حضور داشتند، در این ارتباط با آن سئوالاتی را خطاب به شورای نگبهان مطرح کرده است: “رد صلاحیت فله ای افراد و محروم کردن مردم از حق انتخاب شدن و انتخاب کردن بر اساس کدام موازین حقوقی و شرعی تاکنون انجام شده است؟ براستی رد صلاحیت ۴۰ نماینده که در ادوار مختلف مجلس حضور داشتند و همگی متعلق به یک جریان سیاسی بودند به چه جرمی صورت گرفت؟ بطور نمونه مهندس نوروزاده نماینده ۵ دوره مجلس و از چهره های قابل و متخصص کشور در حوزه صنعت به چه گناهی رد صلاحیت شد؟ آقای دکتر عباسی فرد و مرحوم آقای زواره ای آیا جز اعتراض به عملکرد برخی از اعضای آن شورا و نداشتن روح اطاعت بعد از تائید های مکرر در انتخابات متفاوت از جمله مجلس، خبرگان و ریاست جمهوری، جرمی داشتند که رد صلاحیت شدند؟”
او در ادامه عمکرد این شورا در انتخابات مجلس ششم را “جراحی” خوانده و نوشته است: “جراحی شورای نگهبان در انتخابات ششم را به یاد می آورید که در آن نفر ۳۲ لیست، جناب آقای حداد عادل به جای نفر ۲۸ آقای علیرضا رجایی قرار گرفت. در آن جراحی موفق سه تن از دایره ۳۰ نفر تهران بیرون رانده شدند و جالب آنکه آقای رجایی که در دور اول تائید صلاحیت شده بود و رای نیز آورده بود، بعد از جایگزینی آن شورا، در مرحله دوم رد صلاحیت و از شرکت در آن مرحله محروم شد!!! این رفتارهای متناقض وخلاف شان شورای نگهبان تنها بخش ناچیزی از عملکرد آن شورا در دو دهه گذشته بوده است. جای تاسف است که شورای نگهبان این حافظ شرع و قانون اساسی امروزه به شورای کسب و حفظ قدرت یک جناح سیاسی که اعضای آن متعلق به آن جریان هستند، تبدیل شده است و آن جایگاه رفیع در قانون اساسی را به این سطح تنزل داده است.”
نهادینه کردن نهال تخلف و تقلب
دبیر کل حزب اعتماد ملی سپس ضمن تاکید بر اینکه “پرسش های بسیاری در ذهن تاریخی مردم ایران نسبت به عملکرد آن شورا وجود دارد” در مورد “برخوردهای دوگانه با شرع و قانون اساسی” نوشته است: “برادر گرامی! در مقطعی مناسب باید پاسخگوی آن باشید که از آنجمله می توان به برخود های دوگانه در تفسیر از شرع و قانون اساسی در قبال مصوبات مجلس در دورهای مختلف، رد صلاحیت گسترده داوطلبان به جرم اندیشه و تعلق به جریان های سیاسی دیگر، نحوه برگزاری انتخابات و نیز جابجا کردن منتخبان اشاره کرد. حتما بیاد دارید که در انتخابات دوره پنجم در شهرستان میبد و اردکان شخص پیروز در ایام تعطیلات نوروزی با ابطال تعدادی از صندوق ها رای در حوزه انتخاباتی میبد مغلوب اعلام گردید و رقیب ایشان به مجلس راه یافت. و یا در فریدون کنار در دوره ششم آن جابجایی منجر به آن حوادث تلخ شد. متاسفانه باید اذعان کرد که همه این موارد توسط شورای نگهبان انجام شد؛ لذا با عذر خواهی از اعضای محترم آن شورا بیاد مردی می افتم که می گفت نمی دانم چرا هر چه از اهل محل گم می شود مرا متهم می کنند و عجیب آن است که تمام آن ها در خانه من پیدا می شود.”
در پایان نامه مهدی کروبی، خطاب به آیت الله مومن، فقیه شورای نگهبان، به “نهادینه” کردن “نهال تخلف و تقلب” در انتخابات دور نهم اشاره شده است: “در پایان یکبار دیگر شما را به بررسی عملکرد آن شورا و حاکمیت در قبال انتخابات دوره نهم که نهال تخلف و تقلب را در کشور را به بهانه های واهی بوسیله نهادهای نظارتی و اجرایی نهادینه کرد، و در دوره دهم ریاست جمهوری بعد از آن تقلب آشکار که با خروش و اعتراض مردم در اعاده حق رای شان تبلور پیدا کرد، دعوت می کنم. آیا بعد از ورود این آثار مخرب و زیانبار به کشور و نظام وقت بازخوانی، بازنگری و اصلاح در رفتار آن شورا فرا نرسیده است؟ آیا با صرف تعریف و تمجید و گفتن اینکه سر سوزنی تخلف از اسلام و قانون اساسی نشده است می توان مردم هوشیار، فهیم و پرسشگر ایران را قانع کرد؟ “
