در حالی که اصولگرایان جمهوری اسلامی و رسانه های آنها در تکاپوی وارد کردن اصلاح طلبان به قضیه انتخابات هستند و هر روز اخبار ضد و نقیضی در این مورد منتشر می کنند، برخی از اصلاح طلبان در گفتگو با رسانه های رسمی اعلام کردند در انتخابات ریاست جمهوری آینده شرکت نمی کنند.
سیدحسین موسوی تبریزی دبیرکل مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرگزاری اصولگرای فارس وابسته به سپاه پاسداران در پاسخ به این سؤال که آیا اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست جهوری آینده شرکت می‌کنند، اظهار داشت: “نه؛ اصلاح‌طلبان در انتخابات آینده ریاست‌جمهوری شرکت نمی‌کنند.”
مجمع مدرسین حوزه علمیه قم پس از پیروزی سیدمحمد خاتمی در انتخابات ریاست جمهوری سال۷۶ تاسیس شد و نام خود را از “جامعه مدرسین حوزه علمیه قم” -که تشکیلات روحانیون سنتی و نزدیک به حاکمیت به شمار می رود، برگرفت. سید حسین موسوی تبریزی، سید محمد علی ایازی، محمد تقی فاضل میبدی، سید ابوالفضل موسویان، سید سراج الدین موسوی، آیت‌الله بیات زنجانی، مسعود ادیب، مهدوی آملی، ناظم زاده قمی، صادق کاملان و… از جمله اعضای شورای مرکزی این تشکل روحانیون نزدیک به اصلاح طلبان به شمار می روند.
از سوی دیگر علی اکبر اولیا، عضو مجمع نمایندگان ادوار و نماینده مردم یزد در مجلس هشتم نیز از نداشتن برنامه انتخاباتی اصلاح طلبان و طرفداران خاتمی خبر داد. به گفته این نماینده سابق مجلس “تردیدها، محدودیت ها به همراه وجود نقطه نظرات مختلف در جریان اصلاح طلبی موجب عدم شکل گیری جلسات انتخاباتی و یا تصمیم گیری روشن و دقیق در این خصوص از سوی اصلاح طلبان شده است.”
اولیا در ادامه خاطرنشان کرد: “باید شرایط تعامل، همفکری و مشورت میان اصلاح طلبان به وجود آید و دور هم جمع شوند و برنامه و استراتژی خود را مشخص کنند؛ اما در حال حاضر در یک بایکوت اجتماعی هستند.”
تاکید اولیا درخصوص نداشتن برنامه انتخاباتی اصلاح طلبان در حالی است که وی در حلقه اصلاح طلبان “یزد” قرار دارد؛ پیش از این برخی رسانه ها خبر داده بودند محمدرضا عارف، معاون اول دولت خاتمی کارهای مقدماتی برای حضور در انتخابات را شروع کرده و علی اکبر اولیا نیز به عنوان رئیس ستاد انتخاباتی او انتخاب شده است.
پیش از این محمدرضا تابش خواهرزاده سید محمد خاتمی با تاکید بر اینکه “شرایط برای حضور اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری فراهم نیست” ورود اصلاح‌طلبان به عرصه انتخابات را در شرایط فعلی انتحار دانسته بود. “اگر شرایط آن طور که می‌خواهیم مهیا نشود برای نظام جمهوری اسلامی مردم و اصولگرایان دعا خواهیم کرد. مشکل اصلاحات رهبری نیست بلکه مشکل این جریان این است که زمینه حضور اصلاح طلبان در عرصه سیاسی کشور فراهم نیست.”
شرایطی که این نماینده مجلس از آن صحبت می کند همان شروطی است که پیش از این سید محمد خاتمی برای حضور رسمی اصلاح طلبان در انتخابات مجلس نهم اعلام کرده بود. “آزادی زندانیان سیاسی، برگزاری انتخابات آزاد و اجرای قانون اساسی” سه شرط حضور سازمانی اصلاح طلبان در انتخابات بود که از سوی خاتمی عنوان شد.
فقدان برنامه انتخاباتی از سوی اصلاح طلبان اما به گونه ای در رسانه های وابسته به حاکمیت انعکاس پیدا می کند که از برنامه ریزی جدی این گروه برای حضور در انتخابات حکایت دارد. این رسانه ها تاکنون چهره هایی چون عبدالله نوری، محمدرضا عارف، کمال خرازی، اسحاق جهانگیری، قدرت الله علیخانی، مصطفی کواکبیان، سیدمحمد خاتمی، محمدرضا تابش و… را به عنوان کاندیداهای اصلاح طلبان معرفی کرده لند.
در همین حال سیدمحمد خاتمی هم در پاسخ به برخی شایعات درباره احتمال کاندیداتوری‌اش تاکید کرد که “حاضرم تعهد محضری به آقایان بدهم که کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری نمی‌شوم.” آنطور که خاتمی گفته دغدغه او آزادی زندانیان سیاسی، باز شدن فضای کشور و گذر از فضای امنیتی و آزادی فعالیت احزاب و تشکل‌های غیردولتی است و هیچ دغدغه‌ای برای حضور در قدرت و به ویژه به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری ندارد.
خبرسازی رسانه های اصولگرا برای حضور اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری در حالی است که چهره های موثر این گروه حاکم بر سه قوه جمهوری اسلامی، شرط حضور اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری آینده را “برائت از فتنه ۸۸” اعلام کرده اند. منظور از فتنه ۸۸ اعتراض های مردمی به انتخابات مخدوش دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری است و سران فتنه گران نیز عبارتند از میرحسین موسوی و مهدی کروبی.
این دو رهبر جنبش سبز به همراه زهرا رهنورد از یکسال و اندی پیش در خانه خود زندانی هستنند و از آنها به جز دیدارهای خانوادگی به صورت چندماه یکبار تاکنون خبری منتشر نشده است.
محمدرضا باهنر نایب رییس رییس مجلس در خصوص حضور اصلاح طلبان به خبرگزاری فارس گفته: “محدودیتی برای حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات آینده وجود ندارد ولی این طیف برای حضور در انتخابات و جلب اعتماد مردم به طور حتم باید مواضع خود را در برابر فتنه ۸۸ مشخص کنند.”
حمیدرضا مقدم فر مدیرعامل سابق خبرگزاری فارس و معاون فرهنگی سپاه پاسداران هم شرط حضور اصلاح طلبان در انتخابات ریاست جمهوری را اینگونه مشخص کرده: “اصلاح طلبان برای حضور در انتخابات باید مرزبندی ها را مراعات کرده، اعلام برائت کنند و اعلام نمایند که رفتار دوستان و هم حزبی هایشان خیانت به نظام بوده است.”
محمدحسین صفار هرندی وزیر سابق ارشاد دولت نهم و مشاور فعلی فرمانده سپاه پاسداران نیز در برنامه “دیروز، امروز، فردا” که از صدا و سیما پخش می شود شرط حضور اصلاح طلبان در انتخابات را چنین تعیین کرده: “این طیف اگر با صراحت حرف‌های خود را بزند و آشکارا و با نهایت شجاعت این موضوع را به مردم بازگو کرده و از مردم عذرخواهی کند، به طور حتم زمینه‌های بازگشت آنها فراهم خواهد شد.”
روزنامه ایران، ارگان دولت اما در واکنش به اظهارات صفار نوشته بود: “حتی اگر شرط اصولگرایان برای بازگشت اصلاح طلبان به صحنه نیز فراهم شود و عذرخواهی محرمانه صورت گیرد، در اینکه پیوند میان اصلاح طلبان و فتنه گران گسستنی است، تردید های جدی وجود دارد و مشخص نیست که این استراتژی شکل معکوس به خود نگیرد و اصلاح طلبان هوای شرط گذاشتن برای نظام و مردم را در سر نداشته باشند چنانچه در روزهای اخیر فرزند یکی از سران فتنه درباره دیداری که با سیدمحمد خاتمی داشت می گوید آقای خاتمی تاکید داشت دغدغه اصلی او آزادی زندانیان فتنه است نه انتخابات ریاست جمهوری و تنها در موقعیتی که این آزادی ها تامین شده باشد، می توان درباره ورود به انتخابات ریاست جمهوری بحث و گفت وگو کرد.”
اما در طیف اصلاح طلبان قضیه به گونه ای دیگر در جریان است؛ عبدالله نوری نخستین وزیر کشور دولت خاتمی به رییس دولت اصلاحات گفته مهمترین مشکل اصلاح طلبان این است که اتاق فکر ندارند. بر اساس برآورد او در ایران ۵۰۰ اصلاح طلب جدی و سرشناس وجود دارند که حرفشان قابل اعتنا و اعتماد است. خاتمی از بین آنها می تواند ۵۰ نفر را به عنوان مشاور و ۲۰ نفر را به عنوان مشاور ارشد انتخاب کند تا درباره مسائل کشور بحث کنند و پیشنهاد بدهند.
همزمان با این پیشنهاد برخی از لزوم محور قرار گرفتن سیدمحمدخاتمی، عبدالله نوری و موسوی خوئینی‌ها در جریان اصلاحات سخن گفتند اما خاتمی به صراحت مخالفت خود را با این پیشنهاد اعلام کرد.
