اد پیلکینگتون
فشارهای بین المللی برای متقاعد ساختن ایران به توقف برنامه های هسته ای، دیروز با توافق شش قدرت برتر جهان- از جمله روسیه- برای قرار دادن یک قطعنامه در دستور کار شورای امنیت سازمان ملل وارد مرحله جدیدی شد.
تصمیم به تصویب این قطعنامه، گشایشی در بن بست هفته های اخیر محسوب می شود که در جریان آن، روسیه به همراه چین در اقدامات بین المللی برای پایان دادن به جاه طلبی های هسته ای ایران وقفه ایجاد کرده بودند. هرچند پیش نویس این قطعنامه هیچ تحریم جدیدی را برعلیه تهران مدنظر قرار نداده، اما با تأکید بر سه مجموعه تحریم های تصویب شده طی دو سال گذشته، بر قانونی و لازم الاجرا بودن قطعنامه های شورای امنیت اصرار ورزیده است.
پیش نویس این قطعنامه که ممکن است روز جمعه در دستور کار شورای امنیت قرار بگیرد، توسط جان استورات- سفیر انگلستان در سازمان ملل- فاش شد. او در چند سال گذشته، مذاکره کننده اصلی انگلیس با تهران بوده است. دیوید میلیبند وزیر خارجه انگلستان نیز بر تصویب قطعنامه جدید تأکید کرده است.
بازماندن از تشدید تحریم ها علیه ایران به دلیل امتناع این کشور از همکاری با بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته ای، امری ناخوشایند برای نمایندگان آمریکا، انگلستان و فرانسه محسوب خواهد شد. با اینحال، قرار گرفتن روسیه در صف موافقان این قطعنامه آسودگی خیال قابل توجهی برای سایر اعضا به همراه می آورد، زیرا مسکو به طور فزاینده ای از انجام همکاری ها فاصله می گرفت.
روس ها روز سه شنبه از نشستی که برای پنج عضو دائم شورای امنیت بعلاوه آلمان برای روز پنجشنبه تنظیم شده بود کنار کشیده بودند. وزیران خارجه این شش کشور به عنوان بدنه اصلی در بحث و گفتگوی دنیا با ایران بر سر برنامه هسته ای آن کشور عمل کرده اند.
از سوی دیگر، گزارش هائی در دست است که از موافقت روسیه با فروش سیستم موشکی ضد هوائی اس- 300 به ایران خبر می دهد. این سیستم قدرت دفاع پیشرفته ای را به تهران دربرابر هرگونه حمله اسرائیل یا آمریکا به مراکز هسته ای آن کشور می بخشد.
روزنامه گاردین در هفته جاری تمایل اسرائیل برای حمله به این مراکز را در بهارفاش کرده بود که به دلیل خطر مقابله به مثل ایران، با مخالفت آمریکا روبرو شده بود.
سؤالی که درحال حاضر ذهن بسیاری را به خود مشغول کرده، این است که آیا روسیه دیگر مایل به مشارکت در اعمال فشار بیشتر علیه ایران نیست؟ و گزارشی که درباره فروش تسلیحاتی روسیه به ایران می رسد، به معنای ادامه موضع ایستادگی در برابر ایالات متحده بر سر مناقشه گرجستان است؟
کارشناسان بر سر قابلیت هسته ای ایران به دو دسته تقسیم شده اند. اسرائیل معتقد است ایران می تواند ظرف یکسال، مواد هسته ای لازم برای ساخت یک بمب هسته ای را تولید کند، درحالیکه آمریکا معتقد است تهران حداقل دو سال تا چنین قابلیتی فاصله دارد.
بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته ای ظرف ماه های اخیر تنها اجازه بازرسی از مراکزی را در ایران یافته اند که وجود آنها قبلاً به اطلاع آژانس رسیده بود، اما سرعت پیشرفت کلی برنامه ایران از چشم این بازرسان مخفی مانده است.
موضوع تهدید بمب هسته ای ایران یکی از مباحث اصلی مجمع عمومی سالیانه سازمان ملل در هفته جاری در نیویرک بود. جورج بوش روز سه شنبه در سخرانی افتتاحیه خود در این مجمع از سازمان خواست تحریم ها علیه ایران و کره شمالی را تشدید کند. گزارش شده است که کره شمالی قصد دارد فعالیت های غنی سازی هسته ای خود را از سربگیرد.
محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران نیز در سخنرانی خود در سازمان ملل اعلام کرد برنامه غنی سازی در خدمت تولید سوخت برای مقاصد صلح جویانه است و با بازرسان آژانس هسته ای همکاری کامل صورت گرفته است. او گفت: “قدرت های زورگو به دنبال ایجاد مانع از طریق اعمال فشارهای اقتصادی و سیاسی علیه ایران بوده اند. همین قدرت ها مشغول تولید نسل جدید تسلیحات هسته ای هستند.“
احمدی نژاد قبل از ورود به نیویورک پا را از این فراتر گذاشته و هشدار داده بود قوای مسلح ایران “دستان هرکسی را که به تأسیسات هسته ای کشور حمله کند، قطع خواهند کرد.“
منبع: گاردین- 27 سپتامبر- 2008