تحریم‌ها ما را به فکر اقتصاد مقاومتی انداخت

نویسنده
حسین محمدی

» بسیج وارد می شود

چند ماه پس از صدور دستور رهبر جمهوری‌اسلامی درباره اقتصاد مقاومتی٬ محمدرضا نقدی٬ فرمانده بسیج ٬ گفته است که تنها بسیج سازندگی توانسته به دستور آیت‌الله خامنه‌ای عمل کند و دیگر نهادها مشغول شعار دادن بوده‌اند.

فرمانده بسیج مستعضعفین در این‌بارهhttp://isna.ir/fa/news/93021711845/%D8%B3%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B3%DB%8C%D8%AC-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D8%AE%D8%B7-%D8%B4%DA%A9%D9%86-%D9%88-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D8%AA%D8%A7%D8%B2 گفت: “پس از تدبیر امام خامنه‌ای درباره اقتصاد مقاومتی، خیلی‌ها خیلی سخنرانی کردند، کتاب نوشتند یا شعار دادند اما تنها بسیج سازندگی بود که این اندیشه را عملی کرد و خط شکن و پیشتاز تحقق اقتصاد مقاومتی شد”.

نقدی که در مراسم افتتاح ۲۳ هزار طرح اقتصاد مقاومتی توسط بسیج سازندگی سخن می‌گفت٬ درباره فعالیت‌های این سازمان نیز چنین اظهارنظر کرد: “این آمار و ارقام مربوط به فعالیت‌هایی است که مدیریت سازمان بسیج سازندگی به صورت مستقیم انجام داده است. یقیناً آنچه مهمتر است ترویج اقتصاد مقاومتی، گفتمان‌سازی تولید و ایجاد امید و نشاط در مردم به ویژه روستائیان است”.

هم‌زمان محسن رضایی٬ دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز اقتصاد مقاومتی را “جهاد فی سبیل‌الله” توصیف کرد و گفت: “اقتصاد مقاومتی هر چند در رابطه با تحریم های اقتصادی غرب از سوی نظام اسلامی طراحی و الگوسازی شده ولیکن یک سابقه طولانی تری دارد و برای اهداف بیشتری از مقابله با تحریم ها طراحی شده است. هر چند تحریم های اقتصادی بوده که ما را به این فکر انداخته که اقتصاد ایران فوق العاده آسیب پذیر است و باید فکر جدی برای بیرون آمدن از این مشکلات به عمل آوریم”.

این سخنان در حالی بیان می‌شود که با وجود گذشت نزدیک به دو ماه از صدور دستور رهبر جمهوری‌اسلامی برای اجرای آنچه که “اقتصاد مقاومتی” نامیده می‌شود٬ هنوز مسئولان جمهوری‌اسلامی به جمع‌بندی کاملی در این‌باره نرسیده‌اند.

هفته گذشته ضرغام صادقی٬ عضو هیات‌رییسه مجلس٬ با اشاره به حضور وزرای اقتصاد و صنعت، معدن و تجارت در مجلس٬ گفته بود که این افراد گزارشی “درباره برنامه‌های پیش روی برای تحقق سیاست‌های اقتصاد مقاومتی” به نمایندگان مجلس ارائه می‌کنند و در نهایت در دیدار سالانه نمایندگان مجلس با آیت‌الله خامنه‌ای “رییس مجلس… گزارش نهایی مجلس را درباره اقتصادی مقاومتی تقدیم رهبر معظم انقلاب می‌‌کند”.

با این حال هنوز اصول‌گرایان و مسئولان دولتی نتوانسته‌اند تعریف درستی از اقتصاد مقاومتی ارائه دهند. شاید به همین دلیل باشد که رسانه‌های اصول‌گرا و حامیان رهبر جمهوری‌اسلامی٬‌ با انتشار مطالب مختلف تلاش می‌کنند که از این مفهوم رمزگشایی کنند.

سایت الف ـ- متعلق به احمد توکلی ـ- در مطلبی در همین زمینه با عنوان “رمزگشایی اقتصاد مقاومتی” نوشته بود: “برای پیاده‌سازی اقتصادمقاومتی، باید توسّط دولت و به‌روشنی، جزئیات و مشروح راهکارهای اجرائی آن به آگاهی مردم برسد و بایسته است تمام عوامل و کارمندان دولت با روح کلّی حاکم بر این سیاستها آشنا شوند. تعبیه نمودن ابزارهای انگیزشی و تنبیهی جهت پیشگیری از کم‌کاری و کاستن از انحرافات مأموران دولتی از ضروریات توفیق کشور در اجرای برنامه‌های اقتصاد مقاومتی است”.

آیت‌الله خامنه‌ای اسفندماه گذشته سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی را ابلاغ کرده و از دولت٬‌ مجلس و قوه‌قضاییه خواسته بود که اجرای “بی‌درنگ و با زمان‌بندی مشخص” را آغاز کنند؛ برنامه‌ای که شامل کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و کاهش هزینه‌های عمومی است.

بر اساس این سیاست ها، تولید کالاهای اساسی، به ویژه آن دسته از کالاهایی که در حال حاضر از طریق واردات تأمین می شود، باید افزایش یابد و مبادی واردات این کالاها نیز متنوع شود. همچنین برای تأمین امنیت غذا و دارو، باید برای این کالاها و مواد اولیه تولید آنها “ذخایر راهبردی” ایجاد شود.

رهبر جمهوری‌اسلامی تابستان گذشته نیز در یک سخنرانی عمومی درباره اقتصاد مقاومتی گفته بود: “تحریم برای ما جدید نیست، ما سی سال است در تحریمیم. همه این کارهایی که شده است، همه این حرکت عظیم ملت ایران، در فضای تحریم انجام گرفته؛ بنابراین کاری نمی‌توانند بکنند. خب، ولی این دلیلی است برای همه مسئولان و دلسوزان کشور که خود را موظف بدانند، مکلف بدانند به ایجاد کار، به تولید، به کارآفرینی، به پر رونق کردن روزافزون این کارگاه عظیم؛ که کشور ایران حقیقتا امروز یک کارگاه عظیمی است. همه خودشان را باید موظف بدانند”.

عبارت “اقتصاد مقاومتی” چند سال پیش برای نخستین بار توسط رهبر جمهوری‌اسلامی استفاده شد. از آن زمان٬ اصول‌گرایان ضمن تمجید از چنین مفهومی٬ خواستار اجرای آن توسط دولت‌ها و تحقق حماسه اقتصادی شده بودند. آن‌ها اکنون ضمن استقبال از ابلاغ این سیاست‌ها٬ به اظهارنظر پیرامون آن پرداخته‌اند.

اصول‌گرایان بر این عقیده‌اند که از گذر “اقتصاد مقاومتی” می‌توان مقابل تحریم‌های اقتصادی غرب علیه ایران٬ ایستادگی کرد و اقتصاد کشور را از فلج شدن نجات داد.