ژنرال جبار یاور، سخنگوی نیروهای نظامی امنیتی حکومت اقلیم کردستان عراق در مصاحبه با روز در مورد تازه ترین اظهارات مقامات نظامی جمهوری اسلامی پیرامون بحران مرزی می گوید: “نیروهای حکومت مرکزی و حکومت اقلیم کردستان در تمامی این سالها در مرزهای مشترک مستقر بوده و مراکز نظامی مرزبانی نیز بدون استثنا در تمامی مرزهای این منطقه حضور فعال داشته اند.”
گفته های این مقام عالی رتبه نظامی عراقی پاسخی است به اظهارات یک مقام ارشد نظامی در قرارگاه حمزه سیدالشهدا سپاه پاسداران که ادامه انجام عملیات نظامی جمهوری اسلامی در داخل خاک کردستان عراق را مشروط به استقرار نیروهای نظامی دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان “در نوار مرزی شمال عراق و ایران” کرده است.
محمد علی توفیقی، روزنامه نگار و کارشناس مسائل کردستان نیز در همین ارتباط با اشاره به تناقض اظهارات مقامات سپاه پاسداران در هفته های گذشته به روز می گوید: “به بهانه مقابله با پژاک، سایه سیاه جنگ و خونریزی را بار دیگر بر کردستان گسترانده اند. این در حالی است که خود سپاه و مسئولین جمهوری اسلامی بهتر از هر کس دیگری می دانند که مسئله کرد راه حل نظامی ندارد و تجربه سی و دو سال گذشته هم بخوبی موید همین نکته است که علیرغم شدیدترین سرکوب ها جنبش مدنی مردم کرد روز به روز قوی تر شده است.”
سپاه در داخل مرزها تصمیم بگیرد
واکنش ها به درگیری های اخیر در مرزهای ایران و عراق همزمان با ادامه حملات توپخانه ای سپاه پاسداران همچنان ادامه دارد؛ پژاک آمارهای جدیدی از تلفات اعلام میکند و سپاه نیز برای پایان درگیری ها شرط می گذارد.
در تازه ترین واکنش نیروهای نظامی جمهوری اسلامی به این درگیری ها، یک مقام ارشد نظامی در قرارگاه حمزه سیدالشهدا سپاه پاسداران در گفتگو با خبرگزاری فارس اعلام کرد: “عملیات تهاجمی و انهدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی علیه ضدانقلاب‌های آمریکایی پژاک در نوار مرزی شمال عراق و ایران تا زمانی که دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان در مرز مشترک مستقر نشوند، ادامه خواهد داشت.”
حملات توپخانه ای جمهوری اسلامی و درگیری های نظامی سپاه و پژاک از سه هفته قبل شروع شده و بر اساس گزارش‌ها تا این لحظه نیز ادامه دارد.
جمهوری اسلامی علت گلوله‌باران مناطق مرزی را حضور نیروهای پژاک اعلام کرده است. مقامات کردستان عراق اما همواره حضور نیروهای این حزب در خاک کردستان عراق را رد کرده‌اند.
در تازه ترین اظهارات مقامات عراقی، ژنرال جبار یاور، سخنگوی نیروهای نظامی امنیتی کردستان عراق به روز می گوید: “فعالیت های نظامی احزاب مورد ادعای جمهوری اسلامی ارتباطی با ما ندارد. تحرکات نظامی آنها در داخل خاک ایران است، جمهوری اسلامی می تواند در داخل مرزهای خود هر تصمیمی در مورد آنها بگیرد. حکومت اقلیم کردستان مواضع شفاف خود را در این باره بارها اعلام کرده است، ما به هیچ عنوان در عملیات نظامی علیه ایران یا دیگر کشورهای همسایه شرکت نکرده ایم.”
این مقام نظامی کردستان عراق می افزاید: “حکومت اقلیم کردستان و حکومت مرکزی بارها اعلام کرده اند ما حاضریم با جمهوری اسلامی در مورد این اختلافات گفتگو کنیم.”
مقامات جمهوری اسلامی اما مسئولان حکومت اقلیم کردستان را متهم کرده اند که در کنترل مرزها و اجازه دادن به تحرک نظامی گروه های مخالف جمهوری اسلامی کوتاهی کرده اند.
ژنرال جبار یاور در این ارتباط می گوید: “ما هم می توانیم جمهوری اسلامی را متهم کنیم که از عهده کنترل مرزهایش بر نمی آید، اما این نه وظیفه ماست نه آنها. اگر هم چنین اتفاقی افتاده، باید یک هیات کارشناس بی طرف بعد از بررسی تمام جوانب این بحران، نتیجه آن را به صورت علنی اعلام و مشخص کند کدام طرف کوتاهی کرده اند.”
تلاش برای بازسازی چهره مخدوش
پیش از آنکه مقامات نظامی سپاه برای پایان دادن به حملات شرط تعیین کنند، محمد پاکپور فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران در اولین روزهای پس از آغاز این درگیری گفته بود: “عملیات تعقیب و مجازات اشرار و تروریست های گروهک پژاک ادامه خواهد داشت.”
رامین میهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز گفته بودند با گروه هایی که بی ثباتی و ناامنی” را در مرزها دامن می زنند باید “قاطعانه برخورد” کرد.
محمدعلی توفیقی، روزنامه نگار و فعال سیاسی با متناقض خواندن اظهارات متفاوت مقامات سپاه در هفته های اخیر، به روز می گوید: “برای رمزگشایی از این تناقض باید به هدف اصلی که سپاه پاسداران از این حمله تعقیب می کند پرداخت. فاصله گرفتن سپاه از اهداف اولیه تشکیل آن و تبدیل این نهاد عقیدتی نظامی به بازوی اعمال استبداد دینی در ایران باعث ریزش انگیزه شدید در بدنه آن شده و در عین حال جایگاه ارزشی آن در نزد مردم را به شدت تضعیف نموده است. روند استحاله این نهاد که با چنگ اندازی به شاهراه های اصلی اقتصاد کشور و پس از جنگ شروع شده بود با بسط حضور در همه صحنه های فرهنگی و سیاسی کشور در حال تکمیل است بگونه ای که بسیاری از ناظران سیاسی شرایط کشور را کاملا نظامی و امنیتی می دانند.”
او می افزاید: “پس از سرکوب خونین اعتراضات آرام و مدنی مردم در جریان وقایع پس از انتخابات که جایگاه سپاه را در حد یک حزب پادگانی تنزل داد، فرماندهان عالیرتبه برای جبران این کاهش مشروعیت و تقویت روحیه یگان های رزمی نیازمند یک عملیات محدود و در عین حال قابل کنترل بودند.”
به عقیده این تحلیلگر کرد، سپاه پاسداران “مانند سالهای اوائل انقلاب که از کردستان و مسئله کرد برای تثبیت حاکمیت فقیهان بر ایران بهره گرفتند، اینبار نیز برای فریب افکار عمومی به قربانی نمودن مطالبات مشروع، انسانی و قانونی ملت کرد روی آورده اند.”
آقای توفیقی می گوید به بهانه پژاک می خواهند “سایه سیاه جنگ و خونریزی را بار دیگر بر کردستان بگستردانند.”
اما عقیده دکتر توفیقی جنبش مدنی مردم کرد در سالهای گذشته علیرغم “شدیدترین سرکوبها” قوی تر شده است: “بگونه ای که در حال حاضر گفتمان مبارزه مسلحانه در میان مردم کرد و جریان های اصیل سیاسی آنها جایگاهی ندارد. بنابراین باید گفت این تناقضات رفتاری و گفتاری تلاشی است برای خروج از بحران مشروعیت و بازسازی چهره مخدوش سپاه در افکار عمومی که در حال حاضر بیشتر بعنوان یک نیروی کودتاگر و سرکوبگر شناخته می شود تا یک نیروی حافظ امنیت ملی.”
700 خانواده آواره شده اند
بعد از گذشت چند هفته از وقوع درگیری ها بین سپاه و پژاک، هنوز آمار دقیقی از کشته و زخمی شدن نظامیان و غیر نظامیان این درگیری ها در دست نیست.
با این حال خبرگزاری‌های حکومتی با اعلام یک آمار جدید از کشته و زخمی شدن ۱۵۰ عضو پژاک در درگیری های اخیر خبر داده‌اند.
خبرگزاری فارس به نقل از یک مقام ارشد نظامی در قرارگاه حمزه سیدالشهدا نوشته است طی عملیات‌های هفته‌های اخیر سپاه پاسداران و حزب حیات آزاد کردستان، بیش از ۵۰ نفر از افرادی که “عناصر ضدانقلاب” خوانده، کشته و ۱۰۰ نفر دیگر هم زخمی شده و عده‌ای هم به اسارت درآمده‌اند.
این خبرگزاری به اسم این “مقام ارشد نظامی” اشاره نکرده است.
پژاک، حزب حیات آزاد کردستان هم طی بیانیه‌ای در مورد آخرین آمار تلفات درگیری‌های اخیر ادعا کرده است کخ “در نتیجه ۱۸ مورد حمله زمینی نیروهای سپاه پاسداران با همکاری نیروهای نظامی محلی، دست کم ۲۵۵ نفر از نیروهای نظامی جمهوری اسلامی را کشته است.”
در مورد تلفات این حزب، پژاک گفته است: “تاکنون ۸ چریک کشته و چهار تن دیگر زخمی شده‌اند.”
این حزب مخالف جمهوری اسلامی ادعا کرده است که در میان کشته شدگان سپاه پاسداران، اسامی یک فرمانده عالی رتبه، دو سرهنگ، یک سروان و دو تن از فرماندهان نظامی نیروهای محلی به چشم می‌خورد.
مقامات نظامی جمهوری اسلامی تا این لحظه کشته شدن نزدیک به ۲۰ نظامی را تائید کرده و در برابر گفته‌اند ده‌ها عضو پژاک را کشته‌اند.
هنوز منابع مستقل آمار دقیق تلفات این درگیری‌ها را تائید نکرده‌اند، اما رسانه های کردستان عراق به نقل از مسئولان منطقه از کشته و زخمی شدن دست کم 5 غیر نظامی به دنبال حملات اخیر توپخانه های جمهوری اسلامی خبر داده اند.
کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که ۱۷۵ خانواده ای که ناچار به ترک محل زندگی خود شده اند، اکنون با اتکا به سرپناه های موقت، چادر یا در خانه های بستگان یا آشنایان خود به سر می برند و تنها تعداد کمی از آنها قادر به تامین مسکن اولیه برای اقامت خود هستند.
مقامات کردستان عراق از جمله سخنگوی نیروهای نظامی امنیتی این منطقه، شمار خانواده های آسیب دیده در این جنگ را بیش از 700 خانواده اعلام کرده اند.
صلیب سرخ جهانی گفته به آسیب دیدگان این حملات کمک های انساندوستانه ارسال کرده است.
از جبار یاور فرمانده نیروهای نظامی امنیتی کردستان عراق می پرسیم که حکومت اقلیم کردستان و نهادهای مدافع حقوق بشر چه کمکی به آسیب دیدگان کرده اند؟ می گوید: “استاندار استانهای سلیمانیه و اربیل با حضور در منطقه با قربانیان این حملات ابراز همدردی و وسائل مورد نیاز آنها را تامین کرده اند. نمایندگان سازمان های هلال احمر عراق و صلیب سرخ جهانی هم با آوارگان ملاقات کرده و وعده داده اند که کمک های انساندوستانه را به آنها برسانند.”
