در شرایطی که انجمن صنفی روزنامهنگاران همچنان به محقق شدن وعده حسن روحانی برای بازگشایی این تشکل صنفی امیدوارست، دولت همچنان به دنبال جایگزین‌سازی است. حسین انتظامی، معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد و از مخالفان انجمن صنفی، این بار و در ادامه برنامه‌هایش برای میدان دادن به تشکل‌های وابسته و دولتی، با تشکلی همراه شده که در عنوان، یک “خبرنگاران” بیشتر دارد و قصد دارد جشنواره مطبوعات و خبرگزاری‌ها را برگزار کند.
“انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامهنگاران ایران” در سال ۸۷ و با ترکیبی اصولگرا متولد شد، درحالی که با حضور “انجمن صنفی روزنامهنگاران ایران” حضور دو انجمن صنفی منع قانونی داشت. این انجمن در سال ۹۰ و پس از پلمب انجمن صنفی، دور جدید فعالیت‌های خود را آغاز کرد و خود را تنها انجمن صنفی روزنامهنگاران ایران نامید. حالا این تشکل که نتوانسته فراگیری انجمن صنفی را بازسازی کند، مورد حمایت مدیر ارشد دولت حسن روحانی قرار گرفته تا مدیران دولتی رسانه‌ها را جذب کند و در پی برگزاری یک جشنواره باشد؛ جشنواره‌ای که وزارت ارشاد قول داده بود برگزاری آن را به خود صنف محول خواهد کرد.هرچند احتمالا منظور از “صنف” همین تشکل “دولت‌ساخته” بود.
جشنواره صنفی یا دولتی؟
حسین انتظامی معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی‌اصغر پورمحمدی معاون سازمان صداوسیما، علی متقیان مدیرعامل خبرگزاری ایسنا، نظام‌الدین موسوی مدیرعامل خبرگزاری فارس، حجت‌الاسلام شهاب مرادی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، محمد خدادی مدیرعامل خبرگزاری ایرنا، بیژن مقدم مدیرمسوول روزنامه جام‌جم، مجید قلی‌زاده مدیرعامل خبرگزاری تسنیم، سیدمحمود دعایی سرپرست موسسه اطلاعات، مهدی ذاکری مدیرعامل موسسه همشهری، علی عسگری مدیرعامل خبرگزاری مهر، محمدتقی روغنی‌ها سرپرست موسسه ایران، مهدی فضائلی مدیرعامل اسبق خبرگزاری فارس، علیرضا کتابدار سردبیر ایسنا در استان خراسان، محمودرضا امینی مدیرعامل خبرگزاری موج و حجت‌الاسلام محمدرضا زائری مدیرمسوول نشریه خیمه اعضای شورای سیاست‌گذاری “نخستین جشنواره مطبوعات و خبرگزاری‌های انجمن صنفی خبرنگاران و روزنامهنگاران ایران” هستند. جشنواره‌ای که عنوان شده با “حمایت معاون مطبوعاتی وزارت ارشاد و شورای اطلاع‌رسانی دولت” برگزار خواهد شد.
علاوه بر مدیران رسانه‌های دولتی(یا وابسته به نهادهای مختلف) جمعی از استادان رشته ارتباطات هم در این شورا حضور دارند که البته آنها نیز از همان طیف رسانه‌ها انتخاب شده‌اند: یونس شکرخواه و فریدون صدیقی همکاران روزنامه های کیهان وهمشهری؛ مجید رضاییان، دبیر شورای عالی ارتباطات و اطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی؛ احمد توکلی، مدیر سابق روزنامه‌های تهران امروز و همشهری؛ محمود عبدالحسینی، عکاس رسانه‌های حکومتی و مدرس عکاسی.
ترکیب هیات داوران جشنواره هم به این شکل انتخاب شده است: فریدون صدیقی، مجید رضاییان، یونس شکرخواه، احمد توکلی، محمدتقی روغنی‌ها، محمود عبدالحسینی و کامران افشار.
انتظامی از این یکی عقب‌نشینی نمی‌کند
اسفند ماه سال گذشته، نزدیک به ۴۰۰ روزنامه‌نگار با انتشار نامه‌ای خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، از سیاست‌های اعمال شده توسط معاونت مطبوعاتی انتقاد کردند. در این نامه که طیف‌های مختلفی از روزنامهنگاران شاغل در داخل کشور آن را امضا کرده بودند عنوان شده بود که معاونت مطبوعاتی اقدام به راه‌اندازی تشکل‌های صنفی مطبوعاتی “دولت‌ساخته” کرده و “جایگزین‌کردن این تشکل‌ها به عنوان نمایندگانِ واقعی و صنفی روزنامهنگاران ایران یکی از سیاست‌های معاونت مطبوعاتی است.”
همچنین تاکید شده بود که “تعداد اعضای همه این تشکل های موازی و دولت ساخته روی هم به ۱۰ درصد اعضای انجمنِ واقعی روزنامه نگاران ایران نیز نمی رسد.“این نامه پاسخی در پی نداشت.
اما حسین انتظامی که به تازگی اعلام کرده از سومین طرح مدنظرش به دلیل مخالفت “صنف” کوتاه آمده این بار در اجرای نقشه‌اش برای جایگزین‌سازی صنف، تعلل نکرد. از جمله طرح‌های مدنظر او پیگیری تدوین لایحه “سازمان نظام رسانه‌ای جمهوری اسلامی” به دلیل “انتقادات زیاد اهالی رسانه” بود. این طرح که از دغدغه‌های قدیمی حسین انتظامی است با حضور او در دولت، در دستور کار قرار گرفت و البته حمایت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی را نیز داشت. اما از نخستین روزهای انتشار پیش‌نویس نظام رسانه‌ای، تعداد قابل توجهی از روزنامهنگاران و چهره‌های شناخته شده این حرفه به آن اعتراض کردند.
سابقه ایجاد تشکل‌های موازی به دولت احمدی‌نژاد بر می‌گردد. پس از انحلال و پلمب انجمن صنفی روزنامهنگاران ایران در ۱۴ مرداد ۱۳۸۸، تشکل‌های صنفی نزدیک به حکومت، با اعلام دوری از روند و مواضع انجمن صنفی سعی در جایگزین‌سازی داشتند اما به توفیق چندانی دست پیدا نکردند.” انجمن صنفی روزنامهنگاران و خبرنگاران ایران” و “انجمن روزنامهنگاران مسلمان” با ترکیب مدیریتی متشکل از مطبوعاتی‌های اصولگرا و موضعگیری‌های سیاسی همسو با اصولگرایان هیچ‌گاه نتوانستند فراگیری و جامعیت انجمن صنفی روزنامهنگاران را به دست بیاورند؛ چرا که طیف گسترده‌ای از روزنامهنگاران اصلاح‌طلب اساسا تمایلی به حضور در این تشکل‌ها نداشتند و یا متقابلا انگیزه‌ای هم برای جذب آنها وجود نداشت. به این جمع باید تعداد رو به رشد روزنامهنگاران مهاجر در سال‌های اخیر را هم اضافه کرد.
وعده بی‌سرانجام روحانی
تلاش‌های انجمن صنفی روزنامهنگاران ایران برای آغاز به کار این تشکل، هنوز به نتیجه نرسیده و هیات مدیره این انجمن پس از انتشار چندین و چند نامه سرگشاده نه تنها پاسخی از دولت دریافت نکرده بلکه اکنون شاهد رونق گرفتن بدیلی است که از سوی دولت حمایت می‌شود تا جای تشکل صنفی روزنامهنگاران را بگیرد.
انجمن صنفی بارها عنوان کرده که بخش‌هایی از دولت در برابر آغاز به کار این تشکل مقاومت می‌کنند و مشخصا چندین بار از علی ربیعی، وزیر کار نام برده است. اما مشخص نیست اگر شخص رییس دولت مایل به باز کردن قفل این خانه صنفی است،چرا حتی نشانه امیدوارکننده‌ای بروز نمی‌دهد؟ حسن روحانی در نخستین نشست خبری خود پس از انتخابات و در پاسخ به سوالی در مورد بازگشایی انجمن صنفی گفته بود: “من نه تنها آن انجمن را بلکه معتقدم هر انجمنی را طبق قانون باید فعال کنیم به دلیل اینکه این انجمن‌های صنفی بهترین راه برای اداره مسایل جامعه است و اداره مسایل جامعه باید به دست خود صنف و انجمن حرفه‌ای و صنفی برگردد بنابراین تلاشم را در این راه خواهم کرد.”
