شیرین کریمی
با وجودی که 11 نفر از نیروهای سپاه پاسداران روز پنجشنبه در درگیری های زاهدان، جان خود را از دست دادند، هنوز نحوه وقوع این ماجرا و ماهیت عملکرد طرفین درگیری روشن نیست.
خبرنگار بازتاب در زاهدان، جزییات این حادثه را چنین گزارش کرده: “یک خوردوی نیروی زمینی سپاه که غروب پنجشنبه به محل استقرار خود بازمی‌گشت، با کمین اشرار روبه‌رو می‌شود. اشرار که در منطقه کورین در پشت کوه‌ها مخفی شده بودند، با شلیک یک موشک آر.پی.جی به تویوتا لندکروز حامل نیروهای زمینی سپاه، تمامی هشت سرنشین آن را به شهادت رساندند. پس از این حادثه که حوالی ساعت 19:30 پنجشنبه رخ داد، خودرو دیگری برای کمک به این نیروها به این منطقه آمد که این خودرو تویوتا نیز هدف اشرار قرار گرفت و تعدادی از سرنشینان آن به شهادت رسیده یا زخمی شدند که در این مقطع، شمار زیادی از نیروهای کمکی وارد معرکه شده و به درگیری و تعقیب اشرار پرداختند”.
سایت آفتاب اما حادثه را چنین بازگو کرده است: “یازده تن از افراد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در درگیری با اشرار مسلح در جنوب شرق ایران به شهادت رسیدند. این پاسداران شهید که نفرات قرارگاه شهید میرحسینی تیپ مستقل ۱۱۰سلمان فارسی نیروی زمینی سپاه بوده اند طی عملیاتی که هلیکوپترهای نیروی زمینی ارتش و نیروی انتظامی نیز در آن شرکت داشتند، در منطقه کورین واقع در کوهستان شورو در اطراف شهر زاهدان با افراد مسلح درگیر شدند و طی آن، یازده تن از آنان شهید و نه تن دیگر از آنان زخمی شدند.”
این حادثه پس از آن روی داد که سردار پاسدار رحیم صفوی در سفر به استان سیستان و بلوچستان در جمع پاسداران رده‌های مختلف سپاه پاسداران و بسیجی های گردان های عاشورا در مقر تیپ مستقل ۱۱۰سلمان فارسی زاهدان گفته بود: “سیستان و بلوچستان یک منطقه بسیار استراتژیک و مسیر ارتباط کشور ما با پاکستان و افغانستان و نقطه اتصال با آسیای میانه است”.
وی به همین علت از پاسداران و بسیجیان خواست تا “با حضور مقتدرانه در صحنه‌های مختلف از دستاوردها و آرمانهای نظام اسلامی حمایت و دفاع کنند” زیرا: “فلسفه وجودی سپاه پاسداران در این استان ایجاد امنیت پایدار است”.
با این حال به نوشته بازتاب”هنوز هویت گروه اشرار حمله‌کننده معلوم نیست، اما به احتمال زیاد این گروه از اشرار محلی هستند و گروه تروریستی جندا… در آن نقشی نداشته است.”
اما سایت آفتاب بر اساس “گزارش های تایید نشده” این حمله را به “اشرار وابسته به رهبری فردی به نام خدابخش شه بخش” مرتبط دانسته که “در گذشته نیز اقدام های مشابهی انجام داده اند.”
بیانیه های سپاه پاسداران و دیگر نیروهای انتظامی نیز در این راستا روشنگر نیست. مسوول روابط عمومی تیپ مستقل ۱۱۰سلمان فارسی نیروی زمینی سپاه پاسداران هم تنها به کلی گویی بسنده کرده و گفته است: “این درگیری میان نیروهای تیپ مستقل ۱۱۰سلمان فارسی با اشرار و قاچاقچیان مسلح در حوزه کورین زاهدان رخ داد”.
همان توضیحی که سرتیپ پاسدار سید عباس عطایی، معاون هماهنگ‌کننده قرارگاه عملیاتی رسول اکرم آن را تکرار کرده است: “عملیات تعقیب و پاکسازی این مناطق از وجود اشرار مسلح همچنان با جدیت ادامه دارد”.
روزنامه جمهوری اسلامی نیز از قول سرتیپ مومنی، معاون عملیات ناجا می نویسد: “این درگیری بین اشرار و نیروهای سپاه قرارگاه شهید میرحسینی بوده” و “هلیکوپترهای هوانیروز و هواناجا به همراه نیروهای سپاه و نیروهای انتظامی از روز پنجشنبه منطقه را به محاصره درآورده اند و در تعقیب اشرار هستند”.
اما از آنجا که برخورد با قاچاقچیان جزو وظایف نیروی انتظامی و مقابله با “اشرار” در حوزه مسئولیت سپاه پاسداران است؛مشخص نیست چرا “بیشتر شهدا و مجروحان این حادثه از بسیجیان سلحشور و نیروهای بومی ایرانشهر و خاش” بوده اند.
اسامی کشته شدگان این درگیری به نقل از مسئولین به شرح زیر است: مهدی کیخا، مصطفی میری، محمدرضا عطارزاده، عماد کهوری، محمدرضا احمدی، محمدامین ریگی، قاسم پوراکبری، ابوالفضل امید پناه، علی اردونی، کامبیز صادقی و اسماعیل یزدان پور.
از آغاز تشنج های سیستان و بلوچستان تاکنون این بیشترین تعداد از نیروهای سپاهی هستند که در درگیری های منطقه جان خود را از دست داده اند. گفته می شود در ادامه این درگیری ها “اشرار نیز چهار کشته و هفت زخمی” به جای گذاشته اند. معاون هماهنگ‌کننده قرارگاه عملیاتی رسول اکرم هم خبر ازدستگیری “دو نفر از عاملان اصلی درگیری” داده که “به جرم خود اعتراف” کرده اند.
رادیوی بی بی سی این درگیری رابخشی از عملیاتی دانسته که “نیروهای مسلح ایران علیه گروههای مسلح در استان سیستان و بلوچستان آغاز کرده اند.استان سیستان و بلوچستان و بویژه نواحی مرزی آن با پاکستان پیوسته صحنه درگیری میان نیروهای نظامی و انتظامی با گروه های مسلح قاچاقچی مواد مخدر و همچنین گروهی با عنوان جندالله می شود که با اهداف سیاسی در این منطقه فعالیت مسلحانه دارد”.
محمود براهویی نژاد خبرنگار در زاهدان در همین ارتباط به رادیو فردا گفته است “هنوز هیچ گروهی مسئولیت این حمله را به عهده نگرفته است. امااحتمال می رود این کار توسط یک گروه شبه نظامی به رهبری فردی به نام خدابخش شه بخش که در گذشته اقدام های مشابهی انجام داده، صورت گرفته باشد. افراد این گروه از سوی دولت متهم به شرارت و قاچاق مواد مخدر هستند اما خود آنها ادعا می کنند که به «مبارزه سیاسی» مشغول هستند”.
مقامات جمهوری اسلامی انگلستان و آمریکا را حامی این گروه ها می دانند و معتقدند آنها بدنبال “شعله ور ساختن آتش درگیری های قومی و فرقه ای در سیستان و بلوچستان” به منظور دامن زدن به “ناامنی” در کشور هستند.
بعد از اینگونه درگیری ها معمولا فرماندهان نظامی و انتظامی از “قلع و قمع اشرار” و دستگیری و اعتراف آنان خبر می دهند؛ اما هنوز هیچ کدام روشن نکرده اند که طرف مقابل این درگیری ها “قاچاقچی” هستند یا “اشرار وابسته به انگلیس و آمریکا” که قصد براندازی نظام را دارند. و همچنین اینکه چرا بعد از بارها “قلع و قمع” منطقه سیستان و بلوچستان شاهد چنین برخوردهایی است.