تحرکات و موضع گیری های دستگاه دیپلماسی روسیه در حمایت از جمهوری اسلامی به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است. مقامات ارشد دولت روسیه در روزهای گذشته بارها حمایت خود را از حکومت ایران اعلام کرده و نسبت به افزایش فشارهای غرب هشدار داده اند.
روسیه در روزها و هفته های گذشته به شدت از تنگ شدن حلقه محاصره اقتصادی علیه جمهوری اسلامی انتقاد کرده است. مقام های دولتی این کشور می گویند فشارهای جدید غرب به رهبری آمریکا علیه دولت ایران، می تواند به “سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی” منجر شود.
روسیه در کنار چین، دو حامی اصلی جمهوری اسلامی در میان پنج عضو دائم و 15 عضو کامل شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند؛هر چند تاکنون و در نهایت به تمام قطعنامه های این شورا در رابطه با برنامه هسته ای جمهوری اسلامی رای مثبت داده اند.
با این حال هر دوی این کشورها اینک با طرح هرگونه قطعنامه جدیدی در شورای امنیت علیه برنامه هسته ای و نیز تحریم هایی که اتحادیه اروپا، آمریکا و برخی دیگر از کشورها علیه جمهوری اسلامی اعمال کرده اند، مخالفت می کنند.
در آخرین نمونه از این مخالفت ها، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گفته است که هدف از تحریم های جدید علیه جمهوری اسلامی، “خفه کردن” اقتصاد ایران و “تولید نارضایتی عمومی” در داخل این کشور است که می تواند به شکل گیری یک “حرکت اعتراضی عمومی” علیه حکومت منجر بشود.
وزیر امور خارجه روسیه صبح دیروز در یک کنفرانس خبری در مسکو بار دیگر نسبت به حمله نظامی هشدار داد و گفت که “هرگونه” حمله نظامی به ایران “مصیبت بار” خواهد بود.
او تاکید کرد که غرب می خواهد از طریق تحریم فروش نفت، اقتصاد ایران را فلج کند تا مردم علیه حکومت جمهوری اسلامی دست به شورش بزنند.
به گفته سرگئی لاوروف، هرگونه حمله نظامی به ایران می تواند “واکنش های زنجیره ای” در منطقه به دنبال داشته باشد از جمله اینکه به گفته او “اختلافات شیعه و سنی” در خاورمیانه را تشدید خواهد کرد.
وزیر امور خارجه روسیه همچنین در واکنش به احتمال حمله آمریکا یا اسرائیل به ایران گفت: ““درباره احتمال وقوع این مصیبت، شما باید از کسانی سئوال کنید که مرتبا می گویند آن به عنوان یک گزینه روی میز باقی مانده است.”
تهدید ایران؛ تهدید روسیه
این سخنان در واکنش به رهبران آمریکا و اسرائیل مطرح شده که با وجود رد گزارش ها درباره قریب الوقوع بودن حمله به ایران، تاکید می کنند هرگز هیچ گزینه ای را از روی میز کنار نخواهند گذاشت.
اظهارات این مقام روسی همزمان شده است با سفر علی باقری، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی به مسکو.سفری که قرار است وی در جریان آن پیرامون برنامه هسته ای جمهوری اسلامی مذاکره کند.
سفر آقای باقری به روسیه در حالی صورت می گیرد که روز دوشنبه، سرگئی لاوروف با ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا و نیز مایکل مک فال، سفیر جدید آمریکا در مسکو، درباره مسائل مرتبط با ایران و سوریه به گفت وگو پرداخت.
روز جمعه گذشته، نماینده روسیه در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیز هشدار داده بود که کشورش هرگونه دخالت نظامی علیه ایران را “تهدیدی علیه امنیت خود” تلقی می کند.
دیمیتری روگزین که در پایان ماموریت چهارساله خود در ناتو، در یک کنفرانس خبری در بروکسل شرکت کرده بود، گفت که “اگر اتفاقی برای ایران بیفتد و این کشور درگیر اقدام نظامی شود، آن اقدام تهدیدی مستقیم برای امنیت ما خواهد بود.”
در هفته‌های اخیر تلاش کشورهای غربی برای تحریم نفتی ایران و در مقابل تهدید جمهوری اسلامی به بستن تنگه هرمز باعث تشدید تنش و مطرح شدن احتمال درگیری نظامی شده است.
تنها چند ساعت پیش از اظهارات روگزین، معاون وزیر امور خارجه روسیه نیز هشدار داده بود که “گسترش تحریم‌ها علیه ایران و همچنین اقدام نظامی احتمالی علیه این کشور بی‌تردید از نظر جامعه جهانی اقدامی محسوب می‌شود که هدف از آن تلاش برای تغییر رژیم در ایران است.”
معاون وزیر خارجه روسیه گفت: “موضع ما این است که با توجه به اینکه قطعنامه‌های قبلی مصوب شورای امنیت سازمان ملل متحد همکاری نظامی با ایران را محدود کرده، تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران با ظرفیت کامل به اجرا گذاشته شده است.”
گنادی گاتیلوف وضع تحریم های جدید علیه ایران را “مانعی بر سر راه تلاش جامعه جهانی برای یافتن راه حلی مسالمت‌آمیز برای بحران ناشی از برنامه‌های اتمی ایران” توصیف کرد.
شرکا
علاوه بر نگرانی شورای امنیت سازمان ملل درباره برنامه اتمی جمهوری اسلامی، در ماه نوامبر سال گذشته میلادی (آبان ماه سال جاری)، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارشی در مورد برنامه های اتمی ایران منتشر کرد که در آن نسبت به احتمال وجود جنبه های نظامی در این برنامه ها ابراز نگرانی شده بود.
در پی صدور این قطعنامه، کشورهای غربی که جمهوری اسلامی را به تلاش برای دست یافتن به تسلحات اتمی در پوشش برنامه های صلح آمیز هسته ای متهم می کنند، خواستار تشدید تحریم های بین المللی علیه ایران شدند در حالیکه دولت های روسیه و چین، دو عضو دایم شورای امنیت صراحتا با چنین اقدامی مخالفت کردند.
با اینهمه، ایالات متحده و کشورهای عضو اتحادیه اروپا که پیشتر نیز تحریم های یکجانبه ای را علیه ایران به اجرا گذاشته بودند، به وضع تحریم های جدیدی مبادرت کردند و تحریم های دیگری را نیز در دست بررسی دارند.
روسیه سازنده نیروگاه اتمی بوشهر و از تامین کنندگان اصلی تجهیزات برنامه اتمی جمهوری اسلامی است. این نیروگاه با سرمایه ای بالغ بر یک میلیارد دلار و توان یک هزار مگاواتی در بوشهر ساخته شد. با وجود اینکه طرف روس در اجرای این قرارداد و ساخت نیروگاه مذکور تاخیر بسیار زیادی داشته است ولی جمهوری اسلامی همچنان از این کشور به عنوان یکی از کشورهای دوست در عرصه بین المللی یاد می کند.
در سالهای اخیر روسیه رابطه نزدیکی با جمهوری اسلامی برقرار کرد. این کشور علاوه بر مذاکرات پی در پی در مورد نیروگاه بوشهر، بالاخره با ارسال اولین محموله سوخت این نیروگاه در روزهای اخیر زمینه را برای توسعه روابط اقتصادی و صنعتی با ایران فراهم کرد.
روسیه همچنین از بزرگترین شرکای تجاری و اقتصادی و نیز تامین کننده بخشی از تجهیزات نظامی مورد استفاده در ارتش و سپاه جمهوری اسلامی است.
با وجود این، روسیه تحت فشار آمریکا و غرب اعلام کرده که از فروش سیستم مدرن موشک های ضدهوایی S-300 به جمهوری اسلامی در اجرای قطعنامه های تنبیهی شورای امنیت سازمان ملل خودداری می کند. این اقدام خشم جمهوری اسلامی را برانگیخت.
در مقابل حمایت های روسیه، جمهوری اسلامی نیز اعتراضات اخیر به نتایج اعلام شده انتخابات پارلمانی روسیه را محکوم کرده است.جمهوری اسلامی می گوید این اعتراضات انحرافی و با دخالت غرب سازمان دهی شده است.
