پشت ویترین

نویسنده
نسرین تبریزی

تازه های کتاب ایران…

ادبیات ماندگار: بیست داستان کوتاه از بیست نویسنده بوشهر

گردآورنده: فرشید جان احمدیان

320ص، تهران: انتشارات افراز، 1389، چاپ اول

این کتاب، مجموعه بیست داستان کوتاه از بیست نویسنده بوشهر است. کتاب با مقدمه ای کوتاه در معرفی این نویسندگان که به چهار دوره و نسل گوناگون تعلق دارند آغاز می شود. «علی دشتی»، «رسول پرویزی»، «محسن شریف»، «صادق چوبک»، «منیرو روانی پور»، «محمد رضا صفدری»، «احمد آرام»، «حبیب احمد زاده» و…، از جمله داستان نویسان بوشهری هستند که نمونه هایی از آثارشان در این مجموعه گردآوری شده است.

 

از وانان تا وین: پژوهشی در خاطرات عزت الله باقری و نگاهی دیگر به تفکر چپ/جلد دوم

در گفتگویی با: کامبیز لاچینی

413ص، تهران: نشر حنا، 1389، چاپ اول

این کتاب، جلد دوم از خاطرات «عزت الله باقری» از فعالین کارگری قدیمی «حزب توده ایران» در اصفهان است. او در سال 1302 خورشیدی در خانواده یک رعیت در «وانان» به دنیا آمد. در جوانی به اصفهان رفت و جذب جنبش کارگری شد. «باقری» در سال 1323 به عضویت «حزب توده ایران» درآمد و بعدها به عضویت کمیته ایالتی این حزب در اصفهان رسید. او که سال ها در دهه 1340 زندانی بود و اکنون سرشار از تجربه و خاطره است، در قالب گفتگویی خواندنی به اندیشه مورد ادعای حزبی که سال ها به آن وابسته بود و به گفتار و کردار این حزب در آن سال های پر افت و خیز و قرابت آن با تفکر حاکم بر جامعه سنتی ایران می پردازد. «باقری» در پیشگفتار خاطرات خود تصریح می کند: [ضمن این که اشتباهات حزب توده را با کمال صداقت و حسن نیت بیان می کنم، ولی خدماتی را که آن حزب و شورای متحده، به طبقه کارگر ایران کرده است، غیر قابل انکار می دانم…]

از نقره و نور:جستارهایی در تاریخ عکاسی ایران

نویسنده: محمدرضا طهماسب پور

168ص، تهران: نشر تاریخ ایران، 1389، چاپ اول

با وجود پژوهش هایی که در سال های اخیر درباره آغاز عکاسی در ایران انجام شده است، هنوز ناشناخته های بسیاری درباره عکاسی در دوران قاجار وجود دارد. کتاب حاضر، مجموعه مقالاتی است که در آنها نویسنده به گوشه هایی کمتر شناخته و بررسی شده از تاریخ عکاسی ایران می پردازد. در هر کدام از این مقاله ها، تلاش شده تا ضمن حفظ نقش محوری تاریخ عکاسی ایران، از منظری متفاوت به موضوع های گوناگون پرداخته شود. در مقاله «فیلسوف و عکاس»، پدیده عکاسی برای نخستین بار از منظر نظریات فلسفی یک فیلسوف و اندیشمند ایرانی قرن نوزدهم، مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله نشان از پیشینه فکری و طرح مباحث نظری درباره عکاسی در سرآغاز پیدایش این پدیده در ایران را دارد. مقاله «زمانه، زندگی و آثار آقا رضا عکاسباشی»، گذری است بر دوران زندگی و کارنامه هنری نخستین عکاس حرفه ای ایران. در مقاله «کارکردهای سیاسی – اجتماعی عکاسی در دوران مشروطه»، به نقش محوری عکس و عکاسی در شکل گیری برخی جریان های اصلی دوران مشروطه و برخی تاثیرات عکاسی بر این رویداد بزرگ پرداخته می شود. مقاله «عکاسی خلاق در سرآغاز تاریخ عکاسی ایران»، رویکردهای خلاق و نو در آفرینش آثار دیگرگونه در سال های آغازین پیدایش عکاسی توسط عکاسان ایرانی دوران قاجار را بررسی می کند.

نامه هایی از تهران: خاطرات سر ریدر ویلیام بولارد

به کوشش: غلامحسین میرزاصالح

601ص، تهران: انتشارات نگاه معاصر، 1388، چاپ اول

این کتاب، شامل بخشی از نامه های خصوصی و گزارش های محرمانه «سر ریدر ویلیام بولارد»، سفیر کبیر انگلستان در ایران است. این نامه های ارزشمند و خواندنی، به هیچ روی، مکاتبات رسمی نبوده، بلکه نامه های مفصل خانوادگی است که «بولارد» در طول شش سال اقامتش در زمان جنگ جهانی دوم در تهران، برای همسر و فرزندانش نوشته است. او که در پاییز سرنوشت ساز سال 1939 میلادی به تهران آمد، در حالی که به طور تمام وقت به عنوان رئیس هیئت نمایندگی در یک مقام حساس دیپلماتیک سرگرم انجام وظایف دشوار خود بود، با نوشتن این نامه ها، مجموعه ارزشمندی را برای شناخت دقیق تر شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایران، طی آن سال ها، به یادگار گذاشت. نامه های «بولارد»، اینک پس از شصت و پنج سال، نظریات خصوصی و غیر رسمی او درباره وقایع و شرح روزانه زندگی اش در مقام رئیس هیئت دیپلماتیک و همچنین تمام همکاران و ملازمانش، چه انگلیسی و چه غیر انگلیسی را، عینا مانند گزارش های سیاسی در اختیار ما می گذارد.

ملیت و بلشویزم

نویسنده: محمدامین رسول زاده

260ص، تهران: انتشارات پردیس دانش، 1389، چاپ اول

بعد از موفقیت بلشویک ها در سرکوب مخالفان داخلی و تاسیس یک نظام سیاسی جدید در روسیه، آنان در مناطقی چون قفقاز و آسیای میانه، به استقلال و خود مختاری بسیاری از اقوام و مللی که قبلا از آزادی و استقلال آنها دم می زدند، خاتمه دادند و آنها را زیر یوغ خود کشیدند. «ملیت و بلشویزم» یکی از نخستین، مهم ترین و در عین حال ناشناخته ترین پژوهش هایی است که در این زمینه، در آن سال ها، به زبان فارسی منتشر شده است. نویسندگان این بررسی، از شخص «محمد امین رسول زاده» گرفته که در کنار سرپرستی و تدوین این مجموعه مقالات، نگارش دو مقاله اصلی و اولیه اش را نیز به عهده داشت تا چهره هایی چون «میرزا بالا محمد زاده»، «آشه نیا»، «شیراشیدزه» و «میرسکی»، همگی از سران جنبش های استقلال طلبانه بخشی از اقوام و ملل حوزه امپراتوری روسیه بودند. آنان که جملگی، مراحل مختلف خط مشی بلشویک ها را در این عرصه تجربه کرده بودند، در این بررسی به نقد و تحلیل آن پرداختند. در چاپ حاضر، همراه «ملیت و بلشویزم»، مقاله «جنبش پرومته» نیز ترجمه و ضمیمه شده است. این مقاله به «نهضت پرومته» یعنی تلاش رکن دوم ارتش لهستان برای متلاشی ساختن امپراتوری روسیه شوروی می پردازد.

 

رویا و سیاست در عصر صفوی

نویسنده: نزهت احمدی

112ص، تهران: نشر تاریخ ایران، 1388، چاپ اول

خواب، تعبیر خواب و خوابگو از واژه هایی هستند که تقریبا برای تمامی ملل، معنی و مفهوم دارند و کمتر ملتی را می توان یافت که دست کم در اساطیر خود، از رویاهایی که سرنوشت افراد را تعیین کرده، نشانی نداشته باشد. در پژوهش حاضر، نقش رویا در جامعه دوره صفویه بررسی شده است. نویسنده نشان می دهد که در جامعه آن عصر، در چه مواردی از رویا استفاده شده، و در کتب آن دوره، چه خواب هایی و برای چه منظوری و از قول چه کسانی نقل شده است. او همچنین به بررسی دلیل بیان و انتشار یک خواب و اهداف سیاسی نهفته در پس آن می پردازد. از نکات دیگری که در این کتاب مورد توجه قرار می گیرد، استفاده ابزاری از رویا برای اهداف سیاسی پادشاهان صفوی، و ایجاد مشروطیت از این طریق است. همچنین این نکته که در طول حکومت صفوی چه تغییراتی در خواب ها و نحوه گزارش آنها به وجود آمده است، بررسی می شود. چرا که با خواندن این کتاب درمی یابیم که حاکمان صفوی در بیان رویاها و استفاده از آنها در دوره های گوناگون، یعنی زمانی که تنها رهبری طریقتی را در دست داشتند و زمانی که قدرت سیاسی را به دست گرفتند، از روش های گوناگون بهره برده اند. مهم ترین پرسش مطرح در این پژوهش آن است که نقش رویا در امور سیاسی دولت صفویه چه بوده است؟

کماندار زرین دست: نگاهی به زندگی، اندیشه و آثار هنرمند فقید حبیب الله بدیعی

به کوشش: مهران حبیبی نژاد

165ص، ساری: انتشارات شلفین، 1389، چاپ اول

این کتاب، گزارشی است از زندگی، فعالیت ها و آثار هنرمند برجسته و فقید موسیقی ایران، «حبیب الله بدیعی»؛ همراه با متن پنجاه و دو ترانه و تصنیف از آثار او. «بدیعی» که در مکتب استاد «ابوالحسن خان صبا»، راز و رمز موسیقی را فراگرفته بود، از برجسته ترین نوازندگان ویولن در ایران معاصر بود. در مجموعه حاضر که برای بزرگداشت و گرامیداشت این هنرمند فقید تهیه شده، دیدگاه ها و خاطرات هنرمندانی که در کار موسیقی با وی در ارتباط بوده اند نیز به چاپ رسیده است.  

بخارا: مجله فرهنگی هنری

شماره: 75، فروردین- تیر 1389

بخش بزرگی از مقالات و نوشته های این شماره مجله بخارا به گرامیداشت «سیمین بهبهانی»، نویسنده برجسته معاصر ایران اختصاص دارد. این بخش، شامل گزارش های خواندنی از زندگی و آثار«بهبهانی»، از زبان دوستان، همکاران و صاحب نظران مختلف، و همچنین عکس های دیدنی از مراحل و دوره های گوناگون زندگی اوست.  عناوین برخی از مطالب و نوشته های دیگر این شماره عبارت اند از: