علی رغم تلاش حامیان محمود احمدی نژاد در مجلس برای کاستن از اختیارات شوراها و افزایش قدرت اجرایی دولت، مجلس به رد فوریت طرح کاهش اختیارات شوراها رای داد. این در حالی است که پیش از آن رئیس شورای شهر تهران به همراه تعدادی از نمایندگان به انتقاد از طرح کاهش اختیارات شورا پرداخته و آن را “طاغوتی”، “متحجرانه” و “مصادره کننده دموکراسی” توصیف کرده بودند.
روز یکشنبه نمایندگان مجلس هشتم در اولین گام در ناکام گذاشتن طرحی که می کوشد انتخاب شهرداران را به دولت محمود احمدی نژاد واگذار کند، با یک فوریت طرح انتصاب شهردار از سوی وزارت کشور مخالفت کردند. به گزارش خبرگزاری ها نمایندگان با 130 رای مخالف در مقابل 93 رای موافق و 7 رای ممتنع یک فوریت طرح مذکور را رد کردند.
در همین رابطه سایت آفتاب در رابطه با علل مخالفت مجلس با فوریت این طرح که مورد علاقه احمدی نژاد است، از قول یکی از نمایندگان مجلس نوشت: “با این سرعت و با این طرح ناقص اگر بخواهیم به این مساله ورود پیدا کنیم نه تنها مشکلی را حل نمی‌کنیم بلکه مشکلات را بیشتر می‌کنیم”. سید کاظم دلخوش که از طرح مذکور به عنوان طرحی که شورا ها را “مسلوب الاختیار” می کند نام برد، در عین حال از پس گرفتن امضای تعدادی از نمایندگان که طراح چنین طرحی بوده اند خبر داد.
از سوی دیگر یکی از نمایندگان حامی دولت، در توضیح موافقت با طرحی که حق انتخاب شهرداران را از شوراها سلب می کند استدلال کرد که “همیشه در شوراها برای انتخاب شهرداران اختلاف به وجود آمده است”. به اعتقاد نادر قاضی پور شهرداران در حال حاضر “اضطراب” دارند و نگران تعویض خود هستند. نماینده ارومیه افزود: “انتصاب شهردار از سوی وزارت کشور باعث ثبات در مدیریت شهرها می‌شود”.
تلاشی برای جبران شکست در انتخابات شوراها؟
برخی صاحبنظران تلاش دولت و حامیانش در مجلس برای کاهش اختیارات شورا هرا مرتبط با شکست سنگین طیف حامی احمدی نژاد- “رایحه خوش خدمت”- در سومین انتخابات شوراهای شهر و روستا در پاییز سال 85 می دانند. در آن زمان حامیان رئیس دولت نهم، انتخابات را به اصلاح طلبان و محافظه کاران میانه رو واگذار کردند.
یک روز پیش از مخالفت مجلس با یک فوریت این طرح، رئیس شورای شهر به نمایندگان مجلس هشدار داد که انتخاب شهردار توسط وزیر کشور “کل سیستم” شورا ها را زیر سوال خواهد برد و همزمان به رد ادعاهای مسوولانی پرداخت که عملکرد شوراهای شهر در سه دور اخیر ناموفق عنوان می کنند. وی در همین رابطه گفت: “طی سه دوره، شورای شهرهای مشهد، تبریز، مشکلی نداشتند و شورای شهرهای کوچک هم به مراتب موفق عمل کرده‌اند”. مهدی چمران با اشاره به اینکه برای حرکت در “مردم سالاری” دینی باید هزینه پرداخت شود، خاطرنشان کرد: “این هزینه‌ها در ابتدا سخت تمام می‌شود”.
درهمین راستا چهارشنبه گذشته یکی از اعضای کمیسیون عمران مجلس در انتقاد از این طرح به طور تلویحی آن را مشابه به نگاهی دانست که نظام سیاسی پیش از انقلاب به انجمن های منتخب مردم داشته است: “در دوران طاغوت نیز انجمن‌هایی که توسط مردم انتخاب می شدند با بی اهمیتی مواجه شده و اختیارات کمتری داشتند”. وی در عین حال خاطرنشان کرد که در آن هنگام نیز وزیر کشور “در غیاب” شورای شهر و به عنوان “قائم مقام” این شورا از چنین اختیاراتی برخوردار بوده است.
دیگر انتقاد محسن نریمان به مغایرت این طرح با “روح” اصل 44 قانون اساسی بود که بر خصوصی سازی و کوچک شدن دولت تاکید دارد. نریمان رای نمایندگان به چنین طرحی را “عقب گردی” در اختیارات شورای شهر دانست. این نماینده همچنین طرح مذکور را “متحجرانه” توصیف کرد و پرسید: “اگر قرار باشد شهرداران توسط شورای شهر انتخاب نشوند پس شورای شهر چه حق قانونی دیگر برایش می ماند؟”
در واکنشی جداگانه، نماینده شهر بجنورد هم چنین طرحی را “تنش زا” توصیف کرد. موسی ثروتی شوراها را عینی ترین مظهر “دموکراسی” دانست و تاکید کرد “نباید این جلوه زیبای مردم سالاری به نفع دولت مصادره شود”.
برخی تحلیل گران معتقدند احمدی نژاد که در چهار سال نخست ریاست جمهوری قانونی اش کوشید با مختل و منحل کردن شوراها و نهادهای مستقل از دولت، اختیارات اجرایی و اقتصادی را آنها سلب و آن را در کنترل دولت نهم در آورد، اینک قصد دارد در دوره دوم مسوولیت خود مابقی نهادهای انتخاباتی که در مقابل وی قرار دارند را نیز از سر راه بردارد.
دولت احمدی نژاد در چهار سال گذشته اختلاف شدیدی با برخی شهرداران به خصوص محمدباقر قالیباف شهردار پایتخت داشته است.
