در مورد مناظره های انجام شده بین کاندیداهای انتخابات دهم با صادق زیبا کلام، فعال سیاسی گفت و گو کرده ایم. او می گوید: “نکته ی مهم این است که این غلیان احساس سیاسی را چگونه می شود جمع کرد و این موج چگونه نمی تواند مهندس موسوی را به رییس جمهوری برساند. به آن جوانی که به خیابان آمده چطور باید گفت دوباره ساکت باش. این فیلم بود. نمایش بود. برگرد به خانه.آقای احمدی نژاد دوباره رییس جمهور شده است.”
این مصاحبه در پی می آید.
مناظره های برگزار شده نامزدهای انتخاباتی را چگونه ارزیابی می کنید؟
در کل من اعتقاد دارم که آقای احمدی نژاد نه تنها برنده ی این مناظره ها نبود، بلکه می خواهم یک قدم جلوتر بروم و بگویم او بازنده ی این مناظره ها بود؛چرا که بعد از مدت ها کسانی پیدا شدند که توانستند به او بگویند این اعداد و ارقامی که شما می آورید مبنایی ندارد. از این ها که بگذریم من فکر می کنم اتفاقا شکست این مناظره ها متوجه آقای احمدی نژاد شد؛ بخصوص در مناظره ای که ایشان با آقای مهندس موسوی داشتند. من فکر می کنم که این مناظره نقطه ی عطفی در تاریخ سیاسی ایران بعد از انقلاب بود؛ گفته می شود بالای 40 میلیون نفر در ایران این مناظره را دیدند. حاجت به گفتن نیست که شماری از کسانی که پای این مناظره نشستند طرفداران آقای احمدی نژاد بودند که بعد و قبل از مناظره می خواهند به وی رای بدهند. اما مساله ی دیگر این بود که تعداد زیادی از افرادی که مناظره را دیدند هنوز نمی دانستند که می خواهند به کدام کاندیدا رای بدهند یا اینکه حتی نمی خواستند در انتخابات شرکت کنند و اصطلاحا جزو آرای خاموش بودند؛ اما من فکر می کنم خیلی از این ها بعد از آن 90 دقیقه نه تنها تصمیم گرفتند در انتخابات شرکت کنند بلکه تصمیم گرفتند به آقای موسوی رای بدهند. به این دلیل که صرف نظر از این جزییات که موسوی چه گفت و احمدی نژاد چه گفت، روح آن نود دقیقه را صرف نظر از مسایل سیاسی می شود در این تحلیل خلاصه کرد که دو انسان و دو شخصیت در آن نود دقیقه در معرض دید قرار گرفتند که یکی از آنها هیچ حد و مرزی را برای پیروزی سیاسی و ماندن بر سر قدرت به رسمیت نمی شناخت و از هیچ حمله ای و وارد آوردن هیچ تهمتی برای گرفتن امتیاز ابا نداشت؛ ولی طرف دیگر کسی بود که حداقل هایی از تربیت، صداقت، احترام و حیا را قائل بود. من فکر می کنم خیلی از بینندگان ما که قبل از آن شب تصمیم نداشتد در انتخابات شرکت کنند پس از آن نود دقیقه تصمیم گرفتند به میرحسن رای بدهند. به هر حال طبیعتا همه ی ما از مردانه جنگیدن لذت می بریم. خیلی وقت ها است که آدم از تیم فوتبالی که باخته بیشتر خوشش می اید چون احساس می کند که مردانه بازی کرده است، اما از تیم برنده که داور را خریده و نامردی کرده اصلا لذتی نمی بریم و هیچ اعتباری برای آن قایل نیستیم. آقای موسوی بدون هیچ تعمدی با چهره ی واقعی خودش که صداقت زیادی دارد در مناظره شرکت کرد و مردانه پیروز مناظره شد.
آقای احمدی نژاد و تیم وی 4 سال پیش با استراتژی مظلوم نمایی مبتنی بر تخریب آقای هاشمی وارد انتخابات شدند و امسال هم همین رویه را در پیش گرفته اند. تحلیل شما از این مساله چیست؟
آقای احمدی نژاد و دوستانشان اساسا در سال 84 با این استراتژی وارد رقابت شدند که آقای هاشمی و خانواده اش در این انقلاب خیلی خورده اند و برده اند و آقای احمدی نژاد همان منجی، قهرمان و رابین هودی است که به کمک مردم مظلوم آمده و می خواهد به جنگ مافیای قدرت و مفسدان اقتصادی برود. این استراتژی علیرغم اینکه دروغ بود و همراه باریا و ناجوانمردانه، کارگر شد. 17 میلیون آمدند و باور کردند که این آقا منجی ملتی است که هیچ حق و حقوقی ندارند و با آنها بد رفتاری شده است. در این دوره هم با همین استراتژی وارد رقابت شدند. به همین دلیل بود که هنوز برنامه مناظره ی شب اول شروع نشده بود به آقای هاشمی حمله کردند. انگار آنه انگار که قای هاشمی در مقابل آنها ننشسته، موسوی نشسته است. منتها این بار دیگر این حنا رنگی ندارد. به چند دلیل؛ اولین و مهمترین دلیل اینکه خیلی از اقشار تحصیل کرده ای که در سال 84به آقای احمدی نژاد رای داده بودند دراین چهار سال فهمیدند که خیلی هم خبری از برابری و عدالت اجتماعی و مبارزه با فاصله ی طبقاتی و فساد و… نیست و اینها فقط شعار است. نکته ی دوم اینکه ملت احساس کردند که آقای هاشمی یک جورهایی مظلوم واقع شده و این جور نبوده که او سمبل بی عدالتی و فساد مطلق و همه ی بیچارگی ها وبدبختی ها و آقای احمدی نژاد سمبل همه ی خوبی ها باشد. نکته ی دیگر اینکه مردم در این 4 سال سیاست های این دولت را با گوشت و پوست و استخوان لمس کردند. مردم در این مدت متوجه بیکاری و تورم و فساد اقتصادی و گرانی و سقوط جایگاه ایران در عرصه ی بین المللی شدند. بنابراین اگر حتی به مردم ایران تزریق کنید که هاشمی بد بوده و در این انقلاب برده و خورده، این سوال برایشان پیش می آید که آقای احمدی نژاد شما که قهرمان بودید و می خواستید برای پابرهنه ها بجنگید در این چهار سال چکار کردید؟ اصلا آقای هاشمی بد، ولی ما که نمی توانیم تا اخر دنیا بگوییم آقای هاشمی بد بوده و نگذاشته در این 4 سال شما کار کنید.
پس شما عقیده دارید که این باز شدن فضای انتخاباتی به ضرر آقای احمدی نژاد بوده است؟
بله. شاهد من هم این مساله است که بنده تا سه هفته پیش هر کجا که صحبت می کردم صریحا می گفتم آقای احمدی نژاد برنده ی این انتخابات است که مورد گله ی دوستان اصلاح طلب هم قرار گرفتم، اما در حال حاضر این را می گویم که جامعه در دو سه هفته ی گذشته به شدت تغییر کرده. موج عجیبی در جامعه راه افتاده که از دانشجوها شروع شده است. دانشجوهایی که خیلی ساده، روبانی سبز را به مچشان بستند؛ الان من وقتی سر کلاس می روم دانشجویی نمی بینم که روبان سبز نبسته باشد. من حتی دخترهای محجبه را می بینم که روبان سبز بسته اند.این موج بعد از آن به خانواده ها و سایر اقشار جامعه کشیده شد. اینکه چرا اینگونه شد خیلی پیجیده است. ولی می خواهم بگویم آن جمعیت بیست میلیونی تحریم کننده دور قبل الان به راه افتاده است. یعنی در کنار آن ده میلیونی که دور قبل به آقای هاشمی رای دادند این بیست میلیون هم راه افتاده است. من در سخنرانی ای که در تبریز داشتم جمعیتی را دیدم که اگر با چشم خودم نمی دیدم از هیچکس باورنمی کردم. غوغا و شور نشاط و هیجان همه جا موج می زد. بنابراین فکر می کنم بعید است که بشود این موج را جمع کرد. یعنی نکته ی مهم این است که این غلیان احساس سیاسی را چگونه می شود جمع کرد و این موج چگونه نمی تواند مهندس موسوی را به رییس جمهوری برساند. به آن جوانی که به خیابان آمده چطور باید گفت دوباره ساکت باش. این فیلم بود. نمایش بود. برگرد به خانه.آقای احمدی نژاد دوباره رییس جمهور شده است.
این مناظره ها در جا بجایی ارای کسانی که می خواستند به موسوی یا احمدی نژاد رای بدهند تاثیری نداشته است؟
نه.کسانی که می خواستند به آقای احمدی نژاد رای بدهند به هر حال به او رای خواهند داد. چون این رای، یک رای سیاسی و ایدئولوژیک است. این افراد به میزان تورم و گرانی و… کاری ندارند. ولی این مناظره تاثیرش را روی کسانی گذاشت که نمی خواستند در انتخابات شرکت کنند و با این مناظره ها تصمیمشان عوض شد.
این منظره ها روی قشر روستایی و توده های جامعه ما تاثیر نداشت؟ یعنی رای آنها را بیشتر به سمت آقای احمدی نژاد کشاند؟
خیر. به این دلیل که ما در روستاها مشکل تحریم نداشتیم. این مشکل را در شهرها داشتیم. بنابراین مشکل ما 20 میلیون تحریمی های شهری بودند که الان درصد خیلی زیادی از آنها متمایل به رای دادن به آقای موسوی شده اند. آرای روستایی را که ما در دوره ی قبل هم داشتیم. این بیست میلیون هستند که تاثیر گذار خواهند بود.
فکر نمی کنید بخش زیادی از این بیست میلیون تحریمی دوره ی قبل در صورت شرکت در انتخابات متمایل به آقای کروبی هستند؟
من این طور فکرنمی کنم. البته بخشی از کسانی که نمی خواستند رای بدهند به آقای کروبی متمایل شده اند، اما بخش اعظمی از انها به آقای موسوی رای خواهند داد به این دلیل که به رای آوری موسوی در انتخابات امیدوارتر و جدی تر هستند.
سوال آخر. شما چرا به آقای موسوی رای می دهید؟
مهندس موسوی از ابتدای انقلاب رای من بوده است. به این دلیل که فکر می کنم به کسی دارم رای می دهم که حاضر نیست به خاطر قدرت به هیچ کس دروغ بگوید.