با افزایش ناگهانی دمای هوا در ایران، بحران بی آبی در ۵۱۲ شهر کشور، از جمله ۱۲ کلانشهر اراک، اصفهان، بندرعباس، تهران، شیراز، قزوین، قم، کرج، کرمان، مشهد، همدان و یزد خود را بیش از پیش نشان داد به طوریکه با وجود خطرات بهداشتی و زیست محیطی، جیره بندی آب در کلان شهرها به عنوان یکی از راه های مدیریت بحران آب در دستور کار قرار گرفت.
دستورالعملی که دو روز قبل منجر به اعلام خبر جیره بندی آب در کرج شد اما واکنش های رسانه ای در انتقاد از آن موجب شد تا دولت از تصمیم خود صرف نظر کند و هرگونه جیره بندی آب را در این کلانشهر و دیگر کلانشهرها کنار بگذارد و به جای آن از طرح مدیریت فشار آب خبر دهد.
خبرگزاری مهر روز چهارشنبه با اعلام خبر جیره بندی آب در کرج، از آغاز این طرح در سراسر کشور خبر داده بود.
در گزارش مهر به نقل از شاهین پاک روح معاون هماهنگی و پشتیبانی شرکت مهندسی آب و فاضلاب ایران آمده بود: “خطر جیره بندی آب در ۱۲ کلانشهر کشور وجود دارد و در تعدادی از آنها جیره بندی شروع شده است. این اقدام به دنبال بروز مشکل خشکسالی، کاهش بارندگی ها و بحران کم آبی در کشور انجام می گیرد. اولویت تهران، کرج، همدان، اهواز، مشهد و اصفهان بیش از بقیه است و از روزهای گذشته جیره بندی آب در برخی از این کلانشهرها (به عنوان مثال کرج) شروع شده است”.
مهر نوشته بود که “سخنان پاک روح در حالیست که پیش از این، مشاور وزیر نیرو با اعلام تدوین گزارش تامین آب در ۱۲ کلانشهر کشور و ارائه آن به رئیس جمهور و اینکه وی دستور داده تا کمبود و جیره بندی آب اتفاق نیفتد”.
این خبرگزاری سخنان چندی قبل حمیدرضا جانباز را یادآوری کرده که گفته بود: “۵۱۷ شهر کشور هم اکنون مشکل تنش آبی دارند و میزان تامین و توزیع آب در این شهرها برابر است که اگر مشکلی در زمینه تامین آب به وجود آید، دچار کمبود آب می‌شوند. مشکلی از نظر کمبود آب نداریم و جیره بندی برنامه ریزی شده ای برای هیچ یک از شهرهای کشور نخواهیم داشت. برنامه های وزارت نیرو برای تامین آب ۱۲ کلانشهر تدوین و در قالب برنامه منسجمی به رئیس جمهوری منعکس شده است. دستور مثبت رئیس جمهوری را گرفته‌ایم و برنامه ریزی ما برای این شهرها و تمام مناطق شهری این است که کمبود و جیره بندی آب نداشته باشیم”. (لینک)
بر اساس این گزارش، خبر آغاز جیره بندی آب در کلانشهر ها و مشخصل کلانشهر کرج با بازتاب خبری وسیعی در کشور مواجه شد و حتی منجر به بروز برخی تنش ها در برخی مناطق استان البرز طی روزهای گذشته شد.
این تنش ها در شرایطی بروز کرد که شرکت آب و فاضلاب استان البرز با انتشار اطلاعیه که طی آن زمانبندی قطع آب در محلات مختلف درج شده بود، اعلام کرد: “با توجه به اینکه کلانشهر کرج امسال جزو ۱۲ کلانشهر با وضعیت «تنش آبی» اعلام شده و همراه با کاهش شدید منابع تامین آب ( آب های سطحی وسفره های زیرزمینی) با افزایش دمای هوا و درنتیجه افزایش مصرف آب مواجه شده ایم، دربرخی از مناطق کرج با افت فشار و قطع آب روبرو هستیم. بنابراین بمنظور مدیریت و ساماندهی به مناطق دارای مشکل افت فشار یا قطع آب، برنامه زمانی نوبت بندی قطع آب از دوم تا پایان تیرماه اجرا می شود”.
بروز انتقادها از جیره بندی آب در کرج و همچنین تقابل این تصمیم با دستور حسن روحانی موجب شد تا آنطور که سایت “شفاف” گزارش داده، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در جلسه ای اضطراری با گردهم آوردن مدیران آبفای استان تهران، آبفای البرز و کارشناسان صنعت آب کشور برای حل این مشکل و منتفی شدن جیره بندی چاره اندیشی کند.
شفاف با انتخاب عنوان “اصل ماجرا چه بود؟”، دلیل جیره بندی آب در البرز را چنین تشریح کرده است: “خط انتقال آب طالقان به کرج که هم اکنون ظرفیتی بالغ بر ۱۱۰۰ لیتر بر ثانیه انتقال آب به کلانشهر کرج را دارد، پیش از آغاز تابستان سال جاری با مشکلاتی فنی مواجه شد و عملا ظرفیت انتقال ۳۰۰ لیتر بر ثانیه این خط از دسترس خارج شد. شرکت آبفای استان البرز برای حل این مشکل بدون ریسک پذیری برای تأمین آب تابستانه مردم و برهم خوردن پایداری فشار شبکه، اقدام به اعلام زمان بندی قطع آب در بخش های مختلف استان کرد تا این مشکل فنی تا پایان تیرماه حل شده و دوباره تأمین آب در تمامی بخش های استان ۲۴ ساعته شود. اما در ادامه شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور بر آن شد تا این مشکل را به نوعی دیگر حل کند. برقراری ایستگاه پمپاژ اضطراری آب برای جبران این ۳۰۰ لیتر بر ثانیه راهکاری بود که با اجماع نظر کارشناسان پیاده سازی شد و دیروز مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور به استان البرز رفت تا از نزدیک از این طرح بازدید کند”.
بر اساس این گزارش، با این اقدام موقتی، مشکل جیره بندی در استان البرز فعلا برطرف شده است.
بر همین اساس و پس از آنکه رسانه ها نسبت به “جیره بندی آب” واکنش های زیادی نشان دادند، روز گذشته حمید رضا جانباز مدیر عامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور نیز در گفت و گو با “یرنا” اعلام کرد: “وزارت نیرو هیچ گونه جیره بندی یا نوبت بندی آب برای هیچ یک از شهرها و یا کلانشهرهای کشور ندارد. از شش ماه گذشته با توجه به شرایط موجود پیش بینی های لازم برای بررسی تجهیزات و تاسیسات و شبکه توزیع در زمینه تامین آب صورت گرفته است. در شهرهایی که با مشکل کم آبی مواجه بودیم با حفر چاه ها و تعمیر خطوط انتقال اقدامات لازم به عمل آمده است و در حال حاضر آمادگی داریم تا در پیک مصرف تابستان آب شهرها را تامین کنیم. اسیسات آب شهری و بخش خدمات زیربنایی گاها با مشکلاتی از قبیل شکستگی لوله ها و یا قطعی برق و پمپ های خطوط انتقال مواجه می شویم که باعث می شود برخی مواقعی برای تعمیرات این نقاط قطعی آب داشته باشیم که با اقدامات صورت گرفته این اقدامات به حداقل رسیده است”.
وی همچنین با اشاره به نامه ای که از سوی وزیر نیرو به رییس جمهوری ارسال شده خاطر نشان کرد: “در این نامه درخواست اعتباراتی برای مدیریت آب کلانشهرها به عمل آمده بود که دستور مساعد رییس جمهوری به معاونت نظارت و برنامه ریزی رییس جمهوری ارسال شده است”.
بر اساس این گزارش، با منتفی شدن فعلی “جیره بندی”، آنطور که فرید ظهیری معاون نظارت بر بهره برداری آبفای تهران می‌گوید، هم اکنون “افت فشار آب” در دستور کار قرار گرفته تا به جای جیره بندی بحران موجود از سر گذرانده شود.
به نوشته فرارو، او اعلام کرده است: “بخشی از شبکه آبرسانی تهران نیز در دست تعمیر است و بازدیدهای روزانه ای از وضعیت تاسیسات آبی به عمل می آید. برای جلوگیری از قطعی احتمالی و یا جیره بندی آب تمام تلاش صورت می گیرد تا بتوان تابستان را پشت سر گذاشت، با این حال مردم نیز باید رعایت الگوی مصرف آب را بنمایند. در حال حاضر میزان مصرف روزانه اب شرب در تهران به ۳ میلیون و ۱۰۰ هزارمترمکعب رسیده است و شبکه آبرسانی قادر است روزانه تا نهایتا ۳ میلیون و ۲۰۰ هزارمترمکعب آبرسانی انجام دهد. برای ادامه مصرف آب تا بیش از ۳ میلیون و ۲۰۰ هزارمترمکعب در روز برای تهران قطعا با چالش ها و مشکلاتی مواجه خواهیم شد. هم اکنون برای اطمینان از اینکه بهترین کیفیت آب شرب به دست مردم می رسد ۶ آزمایشگاه محلی و یک آزمایشگاه مرجع در حال فعالیت هستند. همچنین برای اطمینان از اینکه کیفیت آب شهروندان افتی نداشته باشد، از طریق شبکه بهداشت نیز بررسی هایی صورت می گیرد. به صورت کلی، چالش بیشتر آبرسانی به پایتخت در حال حاضر مربوط به سامانه شرق و از طریق سدهای لار و لتیان است. در شرایط فعلی تنها مدیریت فشار آب انجام می شود و به سمت جیره بندی نرفته ایم. هم اکنون ۱۲ شرکت در توزیع آب استان فعالیت دارند که ۷ شرکت تنها در شهر تهران فعال است”.
