اگر گفته شود که تا به امروز کمتر رویدادی در سیاست خارجی ایران اسلامی را می‌توان سراغ گرفت که اهمیت آن به پای مذاکرات امروز با 1+5 در بغداد بتواند برسد، سخنی به اغراق نرفته است. مذاکرات با 1+5 در بغداد در شرایطی امروز آغاز می‌شود که چشمان بسیاری در سطح جهان به آن دوخته شده است. بسیاری از آن چشمان با بیم و امید نگاه می‌کنند تا ببینند چه اخباری از مذاکرات بغداد بیرون می‌آید. آیا مذاکرات ما با 1+5 در بغداد نتایج مثبتی دربر خواهد داشت یا آنکه بعد از چند ساعت روی تلکس‌های خبری دنیا نقل خواهد شد که مذاکرات ایران با 1+5 بعد از چند ساعت پشت درهای بسته پایان یافت بدون آنکه طرفین به توافقی رسیده باشند. تصمیمی هم برای دور بعدی مذاکرات اتخاذ نشد. این یک سناریو است. سناریوی دیگر درحقیقت تداوم استانبول در فروردین‌ماه، تداوم گفت‌وگوهای 25 اردیبهشت در وین و بالاخره تداوم مذاکرات با یوکیا آمانو در اول خرداد در تهران خواهد بود. سناریو دوم به این صورت است که طرفین از گفت‌وگوهای انجام‌گرفته اظهار رضایت و هر دو طرف آنها را مثبت ارزیابی کرده‌اند. مذاکرات فردا (پنجشنبه چهار خرداد) هم ادامه خواهد یافت و پنجشنبه هم اعلام خواهد شد که طرفین اعلام کرده‌اند ادامه مذاکرات ماه آینده در مکان دیگری ادامه خواهد یافت. این سناریو یعنی، مذاکرات دیروز موفقیت‌آمیز بوده.
توافق کلی میان ایران و 1+5 به‌وجود آمده و کارشناسان دو طرف باید بر سر جزییات توافقات ظرف روزها و هفته‌های آینده بنشینند و به چانه‌زنی بپردازند. پرسش اساسی آن است که کدام سناریو به نفع ماست؟ اگر مذاکرات امروز در بغداد به بن‌بست برسد آیا باید از این سناریو استقبال کنیم؟ یا برعکس اگر امروز در بغداد «دود سفید از دودکش برآید» باید آن را به فال نیک بگیریم؟ عدم توافق در بغداد به معنای تحریم‌های بیشتر و افزایش فشارهای بیشتر بر ایران خواهد بود. درست است که نه ما خواهان تحریم‌های بیشتر هستیم و نه غربی‌ها لزوما خواهان افزایش تحریم‌ها هستند چراکه تحریم‌ها نه به نفع ما بوده و نه به نفع غربی‌ها. طرف ثالثی که از تحریم‌ها علیه ایران سود برده، روسیه، چین، امارات، ترکیه و دلال‌های بین‌المللی بوده‌اند. تحریم‌ها باعث شده که غرب از بازار 75میلیون‌نفری ایران چشم بپوشد و شرکت‌های نفتی نتوانند حضوری در بازار ارزشمند انرژی در ایران داشته باشند. عقلا و منطقا غربی‌ها نمی‌خواهند که تحریم‌ها افزایش پیدا کند. متقابلا ما هم در پی افزایش تحریم‌ها نیستیم. امروز دیگر هیچ‌کس و به هیچ معنایی نمی‌تواند آثار منفی تحریم‌ها بر اقتصاد ملی کشور را کتمان کند. بنابراین ما هم عقلا و منطقا به دنبال افزایش تحریم‌ها و فشار علیه خود نیستیم. در عین حال برخی جریانات و مراکز قدرت در غرب آرزو می‌کنند که مذاکرات امروز در بغداد راه به جایی نبرد و طرفین بدون حصول نتیجه‌ای چمدان‌هایشان را ببندند و به سمت فرودگاه بغداد اسکورت شوند. این جریانات دربرگیرنده طیف گسترده‌ای از مراکز قدرت، چهره‌ها و شخصیت‌هایی هستند که به چیزی کمتر از محو کامل جمهوری اسلامی ایران رضایت نمی‌دهند. چه برخی از اپوزیسیون خارج و حتی داخل کشور و چه برخی از لابی‌ها و جریانات ضد ایران اسلامی در اروپا، آمریکا و اسراییل، یقینا از حصول توافق در مذاکرات امروز استقبال نخواهند کرد. آنها با هرگونه کاهش تنش میان ایران و غرب مخالفند. اگر هیچ دلیل دیگری برای استقبال از توفیق مذاکرات نباشد، همین که مخالفان بقای نظام نمی‌خواهند مذاکرات امروز موفقیت‌آمیز باشد، کافی است تا در انتظار نتیجه مثبت مذاکرات باشیم. البته هیچ کس نباید انتظار معجزه از مذاکرات امروز داشته باشد. در واقع همین که طرفین اعلام کنند مذاکرات شکست نخورده یعنی مذاکرات موفقیت‌آمیز بوده، همین که طرفین اعلام کنند مذاکرات ادامه خواهد یافت، یعنی زمینه برای حصول توافق به وجود آمده. طبیعی است که ما سعی خواهیم کرد کمترین امتیازها را بدهیم و بیشترین امتیازها را به دست آوریم. طبیعی است که طرف مقابل هم تلاش خواهد کرد متقابلا کمترین امتیازها را به ما بدهد و بیشترین امتیازها را به دست آورد. اتفاقا مذاکره یعنی دقیقا همین. یعنی گرفتن حداکثر امتیازها و دادن حداقل امتیازها. راه مذاکره بر سر توافق هسته‌ای با غرب طولانی و دشوار خواهد بود. طرح مسایلی نظیر اینکه حالا نوبت غربی‌هاست که امتیاز دهند، یا غربی‌ها باید از همین امروز تحریم‌ها را لغو کنند و مطالبی از این دست واقع‌بینانه نیست. تحریم‌ها قبل از اینکه برداشته شوند باید افزایش پیدا نکنند. همین که تحریم‌های بیشتری علیه ما در نتیجه مذاکرات بغداد مطرح نشود یعنی ما در مسیر درستی شروع به گام برداشتن کرده‌ایم. لغو و تعلیق بسیاری از تحریم‌ها علیه ایران نه در دست وزارت خارجه آمریکا و نه در دست رییس‌جمهور بلکه نیازمند موافقت کنگره است. در مورد اروپا هم 27 کشور عضو اتحادیه اروپا باید بر سر برداشتن هر تحریمی توافق داشته باشند.کلام آخر اینکه، این فقط در اروپا، آمریکا یا اسراییل نیست که بسیاری از حصول توافق در مذاکرات امروز استقبال نخواهند کرد. ممکن است در داخل هم معدودی بنا بر پاره‌ای ملاحظات ترجیح بدهند که مذاکرات بغداد خیلی به نتایج معینی نرسد. ممکن است که واقعا هم حصول توافق در بغداد را نوعی “معامله”، “مصالحه” و “کوتاه آمدن” بپندارند. به همه آنها هم باید گفت که مذاکره، مصالحه و توافق در مواردی یعنی عین پیشرفت و موفقیت در آرمان‌ها و خواسته‌های یک ملت.
منبع: شرق، سوم خرداد