درخواست تعدادی از فعالان مدنی سنندج، انجمنها و تشکلهای فرهنگی برای برگزاری مراسم نوروز امسال در یکی از پارکهای عمومی، برغم تصویب در شورای شهر پذیرفته نشد. فعالان سنندجی به روز میگویند همزمانی نوروز با ایام عزاداری، علت مخالفت با برگزاری این مراسم بوده است.
هفته گذشته تعدادی از انجمنها، تشکلها و فعالان مدنی سنندج در نامهای به کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی سنندج، خواهان برگزاری مراسم نوروز امسال در فضای عمومی و در یکی از پارکهای این شهر شده بودند.
در بخشی از این نامه که نسخهای از آن به دست روز رسیده، آمده است: “انجمنهای فرهنگی ادبی اجتماعی فعال در سطح شهر سنندج با پیشینه روشن و شفاف در عرصه فعالیتهای مدنی و خدمت به فرهنگ و توسعه همه جانبه این ملت در صددند که نوروز امسال را منسجم و منظم در چارچوبی شایستهِ شان و فرهنگ سنندج و به دور از جنجال و هیاهو و آلودگی صوتی برگزار کنند.”
امضا کنندگان این نامه همچنین نوشتهاند که برگزاری متفاوت مراسم نوروز امسال بدون همکاری و هماهنگی نهادهای مدنی و شورای شهر، به عنوان حلقه واسطه ارتباط بین مردم و حاکمیت، میسر نخواهد شد.
شورای شهر با این درخواست موافقت کرده و به عنوان مصوبه آن را به تصویب هم رسانده اما در نهایت به گفته فعالان سنندجی به تائید مراجع بالاتر نرسیده است.
به گفته دلیر اسکندری، فعال مدنی در سنندج، شورای شهر سنندج با درخواست برگزاری مراسم نوروز امسال در فضای عمومی موافقت کرده و آن را به تصویب رسانده بود اما “تقارن زمانی نوروز با ایام عزاداری مندرج درتقویم رسمی با اجرای نوروز به آن شیوه شاد و مرسوم با موسیقی، دهل وسُرنا رقص کوردی که مد نظرما بود، درفضای باز سطح شهر با مخالفت روبرو شده و امکان پذیر نیست.”
این فعال مدنی سنندج می افزاید: “برگزاری نوروز بدون شادی وموسیقی عملا تهی کردن این مراسم از محتوا است و آغاز این روند نتایج جالبی به بار نخواهد آورد.”
آقای اسکندری البته توضیح میدهد که تلاشهای آنها برای برگزاری متفاوت مراسم نوروز امسال، کاملا بینتیجه نبوده و “نهایتا چند نهاد مجوز برگزاری مراسم در فضای سرپوشیده رادریافت کردند که درحال تهیه مقدمات وبرگزاری هستند.”
در سالهای گذشته مراسم عمومی نوروز در شهرهای سنندج، سقز، بوکان، سردشت، مریوان، بانه و برخی دیگر از شهرهای کردستان برگزار شده اما مردم همواره با محدودیتهای امنیتی و نظامی روبرو بوده و هر ساله گروهی از شهروندان به خاطر شرکت و سازماندهی مراسمهای مربوط به نوروز بازداشت شده اند.
جشنهای آغاز سال جدید در کردستان با نوروز شروع میشود. شب آخرین روز سال، مردم برحسب سنتهای دیرین با برپایی آتش در داخل شهرها و بر بلندیها، نوروز را گرامی میدارند.
این رسم در کردستان ترکیه و عراق به شیوهای متفاوت و طی مراسم یا فستیوالهایی با حضور صدها هزار نفر در خیابان برگزار میشود.
طبق باورهای فرهنگی و اساطیری کردها، نوروز نمادی از آیین زرتشت و بهانه ای برای زنده شدن طبیعت و تشدید شادی است. در همین چهارچوب خانه تکانی، گردهم آیی نزدیکان و دید و بازدید هم بخشی از رسوم جشنهای سال نو است که کم و بیش در بین همه کردها رواج دارد.
مراسم نوروز در کردستان در گذشته به صورت کارناوال و با حضور جمعی مردم در فضای عمومی شهر برگزار میشد.
در توضیح این کارناوال، پیرهمیرد، شاعر پرآوازه کرد، طی نامهای در سال ۱۹۴۶ نوشته است: “هزار و پانصد قرص نان و هر نان پنج عدد دلمه، ۱۲ قابلمه بزرگ بریانی و ۱۲ سماور چایی برای همه اهل شهر. ساز و دهل و خیمه و بارگاه…این بود همه شهرت نوروز در کردستان.”
در کردستان برغم مخالفتها و سابقه برخوردهای شدید با تجمعهای نوروزی، هنوز هم در برخی شهرها سنت برگزاری کارناوالوار نوروز حفظ شده و مردم با تجمع در فضاهای عمومی خارج از شهر به پاسداشت این آیین باستانی میپردازند.