مذاکرات با حضور آمریکا نیز به بن بست می رسد

نویسنده

‏ الین شیلینو

مذاکرات بین المللی روز شنبه در خصوص بلندپروازی های هسته ای ایران به رغم تصمیم دولت بوش برای تغییر ‏سیاست خود و فرستادن یک مقام بلندپایه آمریکا برای اولین بار به پای میز مذاکره به بن بست ختم گردید.‏

حضور ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا در امور سیاسی، یکی از مهم ترین تحولات ایران و آمریکا از زمان ‏قطع روابط این دو کشور ظرف سه دهه گذشته بوده است و بخشی از نمایش نادر اتحاد میان شش شریک مذاکره کننده ‏‏– آمریکا، فرانسه، انگلیس، آلمان، روسیه و چین – که ایران را برای قبول توافق تحت فشار گذاشته اند، محسوب می ‏گردد. این در حالی است که دیپلمات های ایرانی قبل از مذاکرات تصریح کرده اند که موضوع اصلی یعنی درخواست ‏های بین المللی در خصوص توقف غنی سازی اورانیوم، موضوعی غیرقابل مذاکره است.‏

خصوصا ً اینکه قدرت های جهانی از ایران می خواهند برای رفع بن بست هسته ای فرمول شناخته شده “تعلیق در ‏برابر تعلیق” را بپذیرد. طبق این فرمول، ایران برنامه هسته ای خود را متوقف خواهد کرد و آمریکا و دیگر قدرت ها ‏نیز از تحریم های جدید بین المللی صرفنظر و ظرف شش هفته مقدمات مذاکرات رسمی را فراهم خواهند کرد. این ‏پیشنهاد ابتدا سال گذشته و مجددا ً ماه گذشته بعنوان بخشی از پیشنهاد جدید اعطای مشوق های سیاسی و اقتصادی در ‏صورت توقف غنی سازی اورانیوم به ایران ارائه گردید.‏

اما مقامات شرکت کننده در مذاکرات روز شنبه خاطر نشان کرده اند که هر زمان به ایرانیان فشار آورده اند تا بگویند ‏که آیا این طرح را قبول خواهند کرد، از پاسخ دادن طفره رفته اند. خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ‏پس از ساعت ها مذاکره با مقامات ایرانی در تالار شهر ژنو در یک کنفرانس خبری اظهار داشت، “ما هنوز جوابی را ‏که دنبال آن بودیم، نگرفته ایم.” سولانا افزود، ایرانیان دو هفته وقت دارند تا بطور رسمی به این پیشنهاد پاسخ دهند. ‏

سعید جلیلی مذاکره کننده اصلی هسته ای ایران در کنفرانس خبری از پاسخ به این سؤال که آیا ایران تعلیق برنامه غنی ‏سازی اورانیوم را، گرچه بطور موقت، خواهد پذیرفت، امتناع ورزید و روند مذاکرات را “تلاشی بسیار زیبا” خواند.‏

ویلیام برنز شخصا ً با جلیلی گفتگو نکرد، اما در بیانیه ای مختصر اعلام کرد که آمریکا در حمایت خود از روند شش ‏قدرت جهانی جدی است و ایران باید غنی سازی اورانیوم را به حال تعلیق درآورد. به گفته یک مقام شرکت کننده در ‏این نشست، برنز پس از مذاکرات به شرکای مذاکره کننده خود گفت که آمریکا در ماه سپتامبر در شورای امنیت ‏سازمان ملل بر تحریم های جدید ایران تأکید خواهد کرد.‏

نشست روز شنبه جلسه ای در سطح بلندپایه ترین مقامات ایران و آمریکا در طول دوره ریاست جمهوری بوش بوده که ‏زمانی ایران را بخشی از “محور شرارت” نامیده و بخاطر بلندپروازی های هسته ای این کشور از اقدام نظامی ضد آن ‏صرفنظر نکرده است.‏

این نشست در حالی اتفاق می افتد که دولت بوش در ماههای پایانی دوره تصدی خود به برخی از نزدیکترین متحدان ‏خود اعلام کرده است که در نظر دارد برای اولین بار پس از سی سال قطع روابط دو جانبه، حضور دیپلماتیک در ‏تهران داشته باشد.‏

اما برای برخی درک این موضوع که چرا آمریکایی ها در این مقطع زمانی با حضور برنز در مذاکرات ژست ‏دیپلماتیک گرفته اند، مشکل است. شرکای مذاکره کننده آمریکا، به ویژه انگلیس، در سفر ماه گذشته خود به تهران برای ‏ارائه بسته مشوق ها خواهان حضور آمریکا بودند. به گفته مقامات، لحظه حضور آمریکا معنی دار و منطقی تر خواهد ‏بود. اما در عوض، برنز زمانی به پای میز مذاکره آمد که ایرانیان در شرف پاسخگویی به بسته پیشنهادی بودند و ‏هیچگونه دلیل و نشانه محکمی دال بر متفاوت بودن این پاسخ نسبت به گذشته وجود نداشت.‏

به رغم تمایل آمریکا برای مذاکره با ایران، یک سیاست این کشور قطعا ً تغییر نکرده است و آن اینکه دولت بوش نمی ‏خواهد این تصور ایجاد شود که قبل از تعلیق غنی سازی اورانیوم، مذاکره با ایران را آغاز کرده است. ‏

منبع: نیویورک تایمز، 20 ژوئیه، 2008‏