پرستو سپهری
مجله بخارادرشصت و هفتمین شماره خودو با همکاری فرهنگسرای نیاوران، روزسه شنبه میزبان علاقمندانی بود که برای گرامیداشت شب هنرمند بزرگ تئاتر وسینمای ایران، “محمد علی کشاورز”گرد هم آمده بودند.دراین مراسم که با تاخیری شصت دقیقه ای آغاز شد هنرمندان صاحب نام کشور نیزحضور داشتند.
در این مراسم علی دهباشی، اسماعیل شنگله و محمد صنعتی باایراد سخنرانی وتجلیل از کشاورز لحظاتی پر شور و شوق را برای حاضرین فراهم آوردند.تنها غایب سخنور مجلس، رضا سید حسینی بود که علت عدم حضورش بیماری قلبی و عمل جراحی اعلام شد.
درابتدای این مراسم علی دهباشی ضمن توضیحاتی درمورد فعالیت های اخیر مجله بخارا و سیاست های جدید این نشریه فرهنگی، د ر ارتباط با برگزاری های مراسم شب خاطره ها مطالبی ایراد کرد.دهباشی سپس کشاورز را یکی از اسطوره ها وبزرگان هنرایران و الگوی بسیاری از جوانان امروز درتئاتر وسینما نامید.
پس ازسخنرانی اول کلیپی ازفعالیت های محمد علی کشاورزبه صورت پشت صحنه وجلوی دوربین به نمایش درآمد.در این نماهنگ با عنوان “سلسله شوق”، از جمله بخش هایی از بازی های ماندگار کشاورز در فیلم ”مادر”به کارگردانی علی حاتمی به نمایش در آمد.سخنان علی نصیریان به عنوان مفسر کارها و خاطراتش با کشاورز درلابه لای فیلم مورد نظر پخش می شد.بیان جملات پر احساس نصیریان در مورد کشاورز و تحلیل نوع بازی او در استفاده بسیار دقیق از حرکات، حس و ژست های بازیگری متفاوت، مجلس رابه شوق آورد و احساسات کشاورز را برانگیخت.
پخش کلیپ “سلسله شوق”با تشویق میهمانان به پایان رسید تااجرای مراسم رونمایی از کتاب خاطرات محمد علی کشاورز آغاز شود.این کتاب با عنوان “تئاتردرگذرزمان”مربوط به خاطرات وتجربیات سال های بازیگری کشاورزدرصحنه نمایش بود.اعظم کیان افراز و یاسین محمدی دو هنرمندی بودند که کشاورز درسخنرانی خود از تلاش آنها برای چاپ و گردآوری مطالب کتاب خود تشکر کرد.پدرسالار سریال خواجویی، باابراز احساس و خوشحالی زاید الوصفی از همه به خاطر تهیه و تدارک این برنامه قدردانی کرد ونقش خانواده اش را در موفقیت هایش، بی شمار دانست.
اما درمیان صحبت های کشاورز عطر غم غریبی به مشام می رسید: “دیگر درخانه نشسته ام و منتظر ملک الموتم تا به سراغم بیاید”. سخنی که سکوتی سنگین برفضای سالن حاکم کرد وهمه به چشمان بغض کرده سپید موی خوش کردار مجلس زل زدند.
او سپس توضیحاتی در مورد بازیگری امروز و تفاوت های آن با بازیگری های قبل از انقلاب داد و در نهایت مجلس را به سخنرانان دیگر واگذار کرد. اسماعیل شنگله سخنران بعدی بود که از دوستی و خاطرات 51 ساله اش با کشاورزگفت.از ماجراهایی که روی صحنه تئاتر اتفاق افتاده بود و در این حین کشاورز را می دیدیم و می شنیدیم که بلند بلند می خندید و لذت می برد.دکتر محمد صنعتی هم ازجمله کسانی بود که به پاس نیم قرن فعالیت هنری کشاورز درباره او و کارهایش سخنرانی کرد.
درباره کشاورز
محمدعلی کشاورز متولد 26 فروردین سال 1309 است. او در اصفهان به دنیا آمد و فارغ التحصیل هنرستان هنرپیشگی تهران و دانشکده هنرهای دراماتیک است. فعالیت هنری اش را از سال ۱۳۳۹ با حضور در نمایش “ویولن ساز” کره مونا آغاز کرد و سپس با ایفای نقش در نمایش هایی همچون “آنتیگون”، “آندورا”، ”ادیپوس شهریار”، “بازی استریندبرگ”، “دایی وانیا”، “عاشق مترسک”، “لبخند باشکوه آقای گیل” و شماری دیگر به بازیگری حرفه ای در تئاتر بدل شد. او در سال ۱۳۴۷ به تلویزیون رفت و کارگردانی هنری قسمت هایی از سریال خانه قمرخانم را به عهده گرفت.
کشاورز در سریال های تلویزیونی زیادی همچون دایی جان ناپلئون، هزاردستان، سربداران، سلطان و شبان، گرگ ها خاکستری رنگ اند، پدرسالار و… به نقش آفرینی پرداخته است. او برای نخستین بار در سال ۱۳۴۳ با فیلم شب قوزی ساخته فرخ غفاری بازیگری سینما را نیز تجربه کرد و تاکنون در ۴۷ فیلم سینمایی ایفای نقش کرده است.
از جمله کارهای او می توان به این آثار اشاره کرد: رگبار، خشت وآئینه، برزخی ها، کمال الملک، مردی که موش شد، کفش های میرزانوروز، مادر، جست وجو در جزیره، ناصرالدین شاه آکتور سینما، دلشدگان، آقای بخشدار، زیر درختان زیتون، روز واقعه و کمیته مجازات.
کشاورز برای بازی در فیلم مادر ساخته علی حاتمی نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد.