همسایه ها♦ چهار فصل

نویسنده
بهاره خسروی

نام این بخش از رمان نویسنده نامدار احمد محمود برگرفته شده و به حرف‎ ‎و حدیث اهل هنر اختصاص ‏دارد. هر جا که ‏هنرمند ایرانی هست، چه در دل گربه‎ ‎خفته بر میانه قاره کهن و چه در غربت و آواره در جهان ‏خاکی…‏

shaharketab1.jpg

‎ ‎برندگان دومین دوره جایزه شهرکتاب‎ ‎

مراسم اختتامیه دومین جایزه داستان کوتاه شهرکتاب با حضور چهره هایی چون رضا سیدحسینی، عبدالله کوثری، ‏مصطفی مستور و… در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد و با معرفی نفرات برگزیده به کار خود پایان داد‎. ‎

در این مراسم بیانیه هیئت داوران دومین دوره جایزه متشکل از علی خدایی، سید رضا شکراللهی، مصطفی مستور، ‏محمدحسن شهسواری، مهسا محب علی و امیرعلی نجومیان قرائت شد که در آن هیئت داوران از خلاقیت به کار رفته ‏در شیوه نویسندگی توسط داستان نویسان این دوره به عنوان خلاقیتی “پویا و مبتکرانه” یاد و تاکید کرده بود که نسل ‏تازه داستان نویسان تعریف داستان کوتاه را وسعت بخشیده اند‎.‎

در پایان این مراسم ابتدا یک بسته فرهنگی شامل داستان های هزار و یک شب، خمسه نظامی، نظریه های روایت و ‏یک لوح فشرده موسیقی به 15 داستان نویس راه یافته به مرحله پایانی (سعید ارکان زاده یزدی، ناهید انواری، سمیرا ‏آرامی، سینا برازجانی، پدرام رضایی زاده، مهرک زیاده لو، درصدف سلیمانی، فریدالدین فریدعصر، لیلا قاسمی، سارا ‏قربانی، کاملیا کاکی، ندا کاووسی فر، دینا کاویانی، نسیم نوروزی و حسین نیازی) اهدا و سپس جوایز نویسندگانی که ‏حائز رتبه های اول تا سوم شده بودند به ترتیب زیر اعطا شد‎:‎

رتبه اول: لیلا قاسمی نویسنده داستان “موج” و مهرک زیاده لو نویسنده داستان “بعد از نیمه شب” به طور مشترک رتبه ‏اول را کسب کردند و هر کدام برنده سه سکه بهار آزادی شدند‏‎.‎

رتبه دوم: حسین نیازی نویسنده داستان “هدیه” و ندا کاووسی فر نویسنده داستان “شست دالی” به طور مشترک رتبه دوم ‏را کسب کردند و هر کدام برنده دو سکه بهار آزادی شدند‏‎.‎

رتبه سوم: ناهید انواری نویسنده داستان “پژواک”، سارا قربانی نویسنده داستان “پرستو؛ به غلط (بادخورک)” و نسیم ‏نوروزی نویسنده داستان “ماهی های رنگی” به طور مشترک رتبه سوم را کسب کردند و هر کدام برنده یک سکه بهار ‏آزادی شدند‏‎.‎

shahrketab2.jpg

‎ ‎تقدیر از جمال میرصادقی‎ ‎

دومین دوره‌ جایزه‌ی ادبی “روزی روزگاری” با تقدیر از جمال میرصادقی در زمینه‌ رمان و داستان کوتاه به‌طور ‏مشترک و به‌خاطر فعالیت بسیار طولانی‌ در تدریس و برگزاری کلاس‌های داستان و تلاش‌هایش در گسترش ادبیات ‏داستانی برگزار خواهد شد. این جایزه که هیأت امنای آن، رضا سیدحسینی، پروین سلاجقه، مهشید نونهالی و عنایت ‏سمیعی معرفی شده‌اند، با داوری: فرشته احمدی، شهلا زرلکی، لادن نیکنام، امیرارسلان فصیحی، امیر احمدی آریان و ‏امیرحسین خورشیدفر برگزار می‌شود. ‏

مدیا کاشیگر دبیر جایزه روزی روزگاری در کنفرانس خبری این جایزه گفت: “ما امسال بیانیه نخواهیم داشت؛ چون ‏آن‌قدر اوضاع آشفته و تعداد کتاب‌ها کم بود که اصلاً فکر نمی‌کردیم بتوانیم جایزه را برگزار کنیم. البته تعداد کتاب‌های ‏منتشرشده‌ چاپ اول از سال گذشته بیش‌تر شده‌ است و از مقطعی روند صدور مجوز تسریع شد. یعنی ما تا آخر تابستان ‏فقط هفت کتاب چاپ اول داشتیم، اما تا آخر بهمن به بالای 70 عنوان رسید و تا سال تمام نشود، قطعا نمی‌توانیم بگوییم ‏که چند اثر در این دوره بررسی شده‌اند.” گفتنی است اغلب جوایز ادبی خصوصی در سال گذشته از علی اشرف ‏درویشیان تقدیر کرده بودند.‏

shahrketab3.jpg

‎ ‎جایزه شعر حسین منزوی‎ ‎

سایت ادبی نانوشته، جایزه ای را با نام و یاد حسین منزوی برگزار می کند. این جایزه در دو بخش غزل و سپید برگزار ‏می شود که بخش غزل شامل غزل، مثنوی، رباعی و… و بخش سپید شامل نیمایی و سپید است. ‏

به نوشته این سایت، ابتدا تصمیم بر این بوده است که جایزه حسین منزوی تنها برای کتاب‌های شعر برگزار شود، اما از ‏آنجا که بعضی از شاعران باسابقه تاکنون مجموعه شعری منتشر نکرده‌اند، داوری روی چند شعر از هر شاعر انجام ‏خواهد شد. ‏

علاقه‌مندان به شرکت در این جایزه، می‌توانند حداقل 5 شعر و حداکثر 10 شعر را تنها در یکی از دو بخش جایزه، به ‏آدرس ارسال کنند. مهلت ارسال آثار تا پایان اردیبهشت‌ 87 اعلام شده است. ‏

حسین منزوی در پائیز ۱۳۲۵ متولد شد. شعرهای او بیشتر در زمینهٔ غزل‌ است اما شعر سپید هم می‌سرود. او در سال ‏‏۱۳۸۳ بر اثربیماری ریوی و سرطان در تهران درگذشت و در کنار مزار پدرش در زنجان به خاک سپرده شد.‏

او در سال ۱۳۴۴ وارد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران شد. سپس این رشته را رها کرد به جامعه‌شناسی روی آورد، اما ‏این رشته را نیز ناتمام رها کرد. اولین دفتر شعرش در سال ۱۳۵۰ با همکاری انتشارات بامداد به چاپ رسید و با این ‏مجموعه به عنوان بهترین شاعر جوان دوره شعر فروغ برگزیده شد. سپس وارد رادیو وتلویزیون ملی ایران شد و در ‏گروه ادب امروز در کنار نادر پورنادر شروع به فعالیت کرد. چندی مسئول صفحه شعر مجله ادبی رودکی بود و در ‏سال‌ نخست انتشار مجله سروش نیز با این مجله همکاری داشت. در سال‌های پایانی عمر به زادگاه خود بازگشت و تا ‏زمان مرگ در این شهر باقی ماند.از او به عنوان پدر غزل معاصر ایران یاد می شود.‏

shahrketab4.jpg

‎ ‎تجدید چاپ آثار درویشیان‏‎ ‎

جلد سوم “داستان‌های محبوب من” علی‌اشرف درویشیان که از یک سال پیش در انتظار دریافت مجوز برای تجدید چاپ ‏است، هنوز موفق به دریافت مجوز نشده است. ‏

هم چنین “خاطرات صفرخان” علی‌اشرف درویشیان که خاطرات صفر قهرمانی به تازگی از سوی نشر چشمه به چاپ ‏ششم رسیده است. “افسانه‌ها و متل‌های کردی” این داستان‌نویس نیز از سوی نشر یادشده به زودی به چاپ پنجم خواهد ‏رسید. ‏

به گفته درویشیان، جلد بیستم «فرهنگ افسانه‌های مردم ایران» نیز به پایان رسیده؛ ولی هنوز برای کسب مجوز ارایه ‏نشده است. ناشر در این مجلد، فهرست‌نامه‌ای کامل از افسانه‌ها و نیز فهرست اعلام و… را انتشار خواهد داد. ‏

این فرهنگ، دایرةالمعارفی الفبایی است از افسانه‌های سراسر ایران، که حاصل تلاش ۲۲ساله‌ درویشیان با همکاری ‏رضا خندان مهابادی را دربر می‌گیرد و توسط انتشارات کتاب و فرهنگ منتشر می‌شود. ‏

درویشیان که چندی پیش به علت بیماری در بیمارستان بستری شده بود، گفت: بعد از بیماری هنوز شروع به نوشتن کار ‏تازه‌ای نکرده‌ام و کارهای نیمه‌کاره همین‌طور مانده‌اند.‏

چهار داستان “از این ولایت”، “آبشوران”، “فصل نان” و “همراه آهنگ‌های بابام” هم که تا سال ۵۹ در قالب یک کتاب ‏به چاپ شانزدهم رسیده بودند، سال‌ گذشته دوباره‌ از سوی نشر یادشده در قطع جیبی منتشر شدند و به تازگی تجدید چاپ ‏شده‌اند.‏

shahrketab5.jpg

‎ ‎ابوتراب خسروی و “داستان ویران”‏‎ ‎

داستان ویران نام آخرین مجموعه داستان ابوتراب خسروی است که اخیرا از سوی این نویسنده برای چاپ و دریافت ‏مجوزبه نشر چشمه سپرده شده است ‏

این مجموعه شامل 8 داستان با موضوع‌های مستقل از یکدیگر است که نگاه هستی شناسانه و دغدغه‌ هستی کاوی ‏اصلی‌ترین تم تمامی داستان‌ها است. به بیانی فرم و صورت در این داستان‌ها کاملا ویران شده و از نو آفریده شده است. ‏

هم چنین نگارش رمان “ملکان عذاب‌” این داستان نویس که حدود 4 سال به طول انجامیده در مراحل نهایی کار قرار ‏دارد و پس از بازنگری و ویرایش نهایی جهت چاپ به ناشر سپرده خواهد شد. این رمان در کنار دو رمان قبلی خسروی ‏شکل دهنده ی یک تریلوژی داستانی از نظر مفهوم و ساختار است.‏

ابوتراب خسروی دو رمان “اسفار کاتبان” و “رود راوی” و همچنین مجموعه داستان “هاویه” و “دیوان سومنات” را ‏تاکنون به چاپ رسانده است که رمان “اسفار کاتبان” جایزه مهرگان ادب را به عنوان بهترین رمان سال 82 و “رود ‏راوی” جایزه بنیاد گلشیری به عنوان بهترین رمان مطلق سال 83 را از آن خود کردند. ‏

shahrketab6.jpg

‎ ‎‏”تریستان و ایزوت” پس از 30 سال‏‎ ‎

‏”تریستان و ایزوت” که 52 سال پیش و در سال 1334 توسط “پرویز ناتل خانلری” به فارسی برگردانده شده است پس ‏از 30 سال از آخرین چاپش قرار است هفته جاری توسط انتشارات نیلوفردر ایران توزیع شود. کتاب “تریستان و ‏ایزوت” نوشته “ژوزف بدیه” از جمله شاهکارهای کلاسیک جهان به‌شمار می رود که بر اساس افسانه “تریستان و ‏ایزولد” توسط این نویسنده فرانسوی نوشته شده است و واگنر نیز اپرایی بر اساس این افسانه نوشته است‏‎. ‎

‏”پرویز ناتل خانلری”، در سال 1292 خورشیدی در تهران متولد شد. تحصیلات متوسطه خود را در دارالفنون و ‏تحصیلات عالیه را در دانشکده ادبیات تهران تا درجه دکترا به اتمام رسانید و پس از پایان خدمت وظیفه در دانشگاه ‏تهران به تدریس پراخت‎. ‎

او به واسطه نسبت فامیلی با نیما یوشیج حشر و نشر داشت و نخستین مقاله را در روزنامه “اقدام” به مدیر مسئولی ‏عباس خلیلی نوشت.‏‎ ‎

تصحیح یوسف و زلیخا، چهار مقاله، رستم و سهراب، سمک عیار، سفرنامه ناصرخسرو و دیوان حافظ به همراه تألیف ‏وزن شعر فارسی، تحقیق انتقادی در عروض و قافیه فارسی، زبان‌شناسی و زبان فارسی، فرهنگ و اجتماع، شعر و ‏هنر و تاریخ هنر از جمله اثار اوست‎. ‎

ترجمه‌های دختر سروان اثر الکساندر پوشکین، چند نامه به شاعری جوان از راینر ماریا ریلکه، شاهکارهای هنر ایران، ‏اسباب حدوث‌الحروف و مخارج الحروف به همراه مجموعه شعر ماه در مرداب از دیگر آثار وی هستند‎. ‎خانلری در ‏سال 1369 در 77 سالگی درگذشت‏‎. ‎

shahrketab7.jpg

‎ ‎‏”تبعیدی یمگان منتظر مجوز”‏‎ ‎

نشر آهنگ دیگر حدود پنج ماه است که کتاب «ناصر خسرو؛ تبعیدی یمگان» نوشته منوچهر آتشی را برای کسب مجوز ‏به ارشاد فرستاده است ولی تا کنون خبری از دریافت مجوز برای این کتاب نیست. این کتاب درباره زندگی ناصرخسرو ‏و آثار او نوشته شده و همراه با گزینه‌ای از شعرهای ناصرخسرو است.‏

نشر آهنگ دیگر پس از درگذشت آتشی، کتاب «آفتاب، مهتاب» شامل افسانه‌های کره‌ای را با ترجمه این شاعر و مترجم ‏منتشر کرده است‎. ‎

منوچهر آتشی دوم مهرماه سال 1310 در دهرود دشتستان متولد شد و 29 آبان‌ماه 1384 از دنیا رفت‏‎. ‎مجموعه‌های ‏شعر «وصف گل سوری»، «گندم و گیلاس»، «زیباتر از شکل قدیم جهان»، «چه تلخ است این سیب»، «دیدار در فلق» ‏و «حادثه در بامداد» و ترجمه‌ آثاری چون «دلاله» (تورنتون وایلدر) و «لنین» (مایاکوفسکی) از آثار به‌جامانده از او ‏هستند‎. ‎

shahrketab8.jpg

‎ ‎‏”کتاب تازه ای از حسن میر عابدینی”‏‎ ‎

‎”‎پیدایش رمان نویسی تا سال 1320” عنوان احتمالی کتاب تازه حسن میرعابدینی است که به زودی منتشر خواهد شد‏‎. ‎‏ ‏‏”پیدایش رمان نویسی تا سال 1320” به جریانهای داستان نویسی، نویسندگان، پاتوق ها و نشریات ادبی در این دوره ‏اشاره دارد‎.‎

به گفته حسن میرعابدینی در این کتاب بیشتر بر جریان شناسی داستانی تمرکز شده است و انواع رمان این دوره از قبیل ‏تاریخی، پلیسی و… برای مخاطب توضیح داده می شود.‏

میرعابدینی پیشتر در مجموعه “صد سال داستان نویسی ایران” به جریانهای ادبی این دهه و حتی پیش از آن اشاراتی ‏داشت‎.‎‏ این کتاب چهارجلدی تحلیل جامع و بیشتر جامعه شناسانه ای است از تاریخ داستان نویسی در ایران از دوره ‏مشروطه تا سال 1375 و منبعی است برای تمام پژوهش ها و نقدهای جریان شناختی در حوزه ادبیات داستانی فارسی.‏

‎”‎فرهنگ داستان نویسان ایران” به کوشش حسن میرعابدینی با ویرایش و توضیحات جدید نسبت به چاپ سابق به تازگی ‏توسط نشر چشمه وارد پیشخوان کتابفروشی ها شده است‎.‎

‏”فرهنگ داستان نویسان” نخستین بار در سال 1374 منتشر شد اما با توجه به اینکه فرهنگ ها اصولاً خاصیتی کامل ‏نشدنی دارند و مرتب افراد جدید و مطالب نو به آنها افزوده می شود، توضیحاتی به آن اضافه شده است‏‎.‎

از میرعابدینی “صد سال داستان نویسی ایران” (چاپ چهارم) توسط نشر چشمه و “هشتاد سال داستان کوتاه ایرانی” ‏‏(چاپ دوم) به وسیله کتاب خورشید به تازگی منتشر شده است‏‎.‎

این منتقد ادبی تاکنون چندین بار داور جایزه های ادبی بوده است و از دیگر تالیفاتش می توان به “هشتاد سال داستان ‏کوتاه فارسی” اشاره کرد که از طرف نشر خورشید به بازار عرضه شده. کوشش حسن میرعابدینی را شاید بتوان ‏جبران کم کاری و انفعال بی شمار دستگاه و نهاد فرهنگی دانست که تولیدات شان دیرزمانی است راهی به قفسه های ‏کتابخانه های خوانندگان واقعی نمی یابد. ‏