احمد قابل، عالم مذهبی و معترض “شجاع”، در شهر مشهد به خاک سپرده شد. این اندیشمند که بی وقفه حکومت ایران را مورد انتقاد قرار می داد، به مدت ۶ روز در کما بود و در نهایت روز دوشنبه ۲۲ اکتبر دار فانی را وداع گفت. دلیل مرگ او وجود یک تومور مغزی بود که یک سال قبل زمانی که در زندان بسر می برد تشخیص داده شد. به گفته نزدیکانش، حبس او و سازش ناپذیری مقامات برای انتقالش از زندان به بیمارستان باعث شد تا شرایط جسمانی او به شدت وخیم شود. به گفته برخی سایت های مخالف، نیروهای امنیتی در زمان مراسم خاکسپاری او حضور گسترده ای داشتند.
احمد قابل متولد سال ۱۹۵۷، یکی از شاگردان آیت الله حسینعلی منتظری بود که به دلیل مخالفت اش با اعدام های دسته جمعی زندانیان سیاسی در سال ۱۹۸۸ از جانشینی امام خمینی کنار گذاشته شد. قابل که در سال ۱۹۹۸ به درجه اجتهاد نایل آمد، از پوشدن لباس روحانیت سر باز زد، ولی به تحقیقات خود درخصوص اسلام ادامه داد. او که یکی از چهره های مهم جنبش مذهبی روشنفکران در ایران است، همواره مقوله های بسیاری ازجمله، سنگسار و حجاب اجباری برای زنان را، مورد انتقاد قرار می داد.
انتقادات او و مواضع اش در مورد اسلام که با تفسیرهای انجام شده توسط حکومت ایران مغایرت داشت، مشکلات عدیده ای را برای او به وجود آورد. احمد قابل چندین بار مورد تعقیب قضایی قرار گرفت و بازداشت شد. به همین دلیل در سال ۲۰۰۲ تصمیم گرفت به مدت یک سال در تاجیکستان اقامت کند. گذرنامه او در بازگشت به ایران ازسوی مسؤولان توقیف و از آن پس ممنوع الخروج شد.
او در سال ۲۰۰۵، تنها چند روز پس از اولین انتخاب محمود احمدی نژاد به منصب ریاست جمهوری، نامه به شدت انتقادآمیزی را به رهبر انقلاب نوشت و او را مسؤول وضعیت “پرمخاطره” کشور معرفی کرد. قابل در این نامه همچنین به او هشدار داده بود که مراقب باشد به سرنوشت دیگر رهبران جهان، همچون اسلوبودان میلوشویچ [رییس جمهور سابق یوگسلاوی که متهم به نسل کشی شد]، ملا محمد عمر [رهبر طالبان افغانستان که فراری است]، و صدام حسین [رییس جمهور سابق عراق که اعدام شد]، دچار نشود. قابل پس از انتخاب مناقشه آمیز محمود احمدی نژاد در ژوئن ۲۰۰۹ به شدت علیه سرکوب مردم توسط حاکمیت به انتقاد و اعتراض پرداخت.
او مجدداً در دسامبر ۲۰۰۹ درحالی که به مراسم تدفین استاد خود آیت الله منتظری می رفت دستگیر شد و به زندان وکیل آباد مشهد منتقل گردید. او در آنجا ۱۷۰ روز زندانی بود. قابل پس از آزادی از اعدام های گسترده زندانیانی که بخاطر قاچاق و مصرف مواد مخدر محکوم شده بودند پرده برداشت. او اظهار داشت که در مدت حبس اش تعداد ۵۰ اعدام انجام شده، درحالی که دستگاه قضایی جمهوری اسلامی این تعداد را بسیار کمتر ذکر کرده بود. این افشاگری محکومیت جدیدی را برای او به دنبال داشت و این بار به ۲۰ ماه زندان تعزیری محکوم شد.
مهدی خلجی، تحلیلگر ایرانی در مؤسسه مطالعات خاورنزدیک واشنگتن، در این رابطه می گوید: “برای درک بهتر شهامت و صداقت او، فقط کافی است به یک نکته اشاره کنیم: او زمانی که متوجه شد پوشیدن لباس روحانیت خلاف نفس اسلام است، به میل خود از پوشیدن آن صرف نظر کرد. ازنظر او، این لباس وجه تمایز یک فرد روحانی با یک فرد عادی است […] بی شک هزینه این عمل در فضای مذهبی به هیچ وجه قابل اغماض نیست.”
منبع: لوموند، ۲۴ اکتبر
