آنچه غرب میخواهد
آمریکا و پنج قدرت جهانی خواستار بازرسیهای شدید، محدود شدن تعداد سانتریفیوژهای غنیسازی تهران و خروج اکثر ذخیره سوخت هستهای از کشور هستند. اوباما رئیس جمهور و جان کری وزیر امورخارجه این کشور اصرار دارند، محدودیتها به اندازهای باشد تا اگر ایران خواست توافق را نقض کند، برای تولید سوخت مورد نیاز برای ساخت سلاح هستهای حداقل به یک سال زمان نیاز داشته باشد.
جان کری وزیر امورخارجه آمریکا میگوید: “باید بگویم هدف اصلی ما این است که از دستیابی ایران به سلاح هستهای جلوگیری شود؛ و آمریکا و اسرائیل در این مورد با هم توافق دارند.”
آنچه ایران میخواهد
تهران میگوید باید بتواند برای تولید برق و اهداف پزشکی انرژی هستهای تولید کند و میخواهد تحریمهای اقتصادی علیه این کشور برداشته شود. آیتالله خامنهای رهبر ایران گفته است، پس از پایان مدت توافق ایران باید توانایی غنیسازی اورانیوم با مقیاس صنعتی را داشته باشد.
محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه ایران میگوید: “طرفهای مذاکرهکننده ما، بخصوص کشورهای غربی و بخصوص آمریکا، باید یک بار برای همیشه درک کنند که تحریم و توافق با هم سازگار نیست.”
آنچه منتقدان توافق میخواهند
منتقدان توافق، از جمله اسرائیل، با اشاره به سابقه ایران در پنهان کردن تلاشهایش برای تولید سوخت هستهای و دنبال کردن فعالیتهای مرتبط با سلاح، به دنبال تعطیلی زیرساختهای هستهای ایران هستند. همچنین آنها نمیخواهند محدودیتهای برنامه هستهای ایران منقضی شود.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل میگوید: “ایران اسرائیل را تهدید به نابودی میکند، کشورهای خاورمیانه را یکی یکی میبلعد، تروریسم صادر میکند و توان ساخت سلاح هستهای را افزایش میدهد.”
شکل احتمالی توافق چگونه خواهد بود
مهلت دستیابی به چارچوب توافق پایان ماه مارس است و تا ۳۰ ژوئن طرفین میبایست به توافق جامع دست یابند. تحت این توافق، توانایی ایران برای تولید سوخت هستهای حداقل به مدت ده سال محدود خواهد شد. محدودیتها به تدریج کاسته میشود. برخی از تجهیزات از ایران به روسیه خواهد رفت. پس از پایان توافق، ایران هنوز مشمول بازرسی خواهد بود و نمیتواند سوخت با درجه ساخت سلاح تولید کند. تنها این باقی میماند که آیا ایران باید به سئوالات بازرسان در مورد تلاشهای احتمالی برای طراحی بمب پاسخ دهد یا خیر.
منبع: نیویورک تایمز - 2 مارس 2015