یورگ بیشوف
حسن روحانی با موضع گیری قاطعانه اش، نگرانی های اصلاح طلبان را در انتخابات ایران نشان می دهد. ازسوی دیگر، نامزدهای محافظه کار برای عرض اندام کردن با مشکلاتی روبرو هستند.
رهبر انقلاب علی خامنه ای در سخنرانی خود به مناسبت سالمرگ آیت الله خمینی هشدار داد: “دشمنان ما می خواهند انتخابات را به تهدیدی برای نظام اسلامی تبدیل کنند.” منظور او به دو چیز بود: مشارکت ضعیف مردم و وقوع شورش هایی همانند سال ۲۰۰۹ که گفته شد توسط دشمنان ایران انجام شده است. او گفت هر رأیی که برای یک نامزد به صندوق انداخته می شود، درواقع یک رأی برای جمهوری اسلامی است.
خامنه ای با جمله اخیر خود نشان داد که بیم آن دارد رأی دهندگان علیه نظام به اعتراض بپردازند. با این حال، از دید رهبر انقلاب، پیامدهای مشارکت ضعیف مردم به مراتب کوچک تر از اعتراضات گسترده، به مانند آنچه در سال ۲۰۰۹ اتفاق افتاد، خواهد بود.
حکومت با حذف دو تن از نامزدهای “مخالف” می خواهد از تکرار آخرین سناریوی انتخابات ریاست جمهوری جلوگیری کند. محاسبات و تلاش محافظه کاران و تندروها برای رد صلاحیت رفسنجانی باعث ایجاد موج جدیدی از اعتراضات شد. در میان هشت نامزد تأیید صلاحیت شده ازسوی شورای نگهبان، تنها دو نفر، حسن روحانی و محمدرضا عارف، از نامزدهای میانه رو و اصلاح طلب به شمار می روند. عارف معاون اول رییس جمهور محمد خاتمی و حسن روحانی نیز تنها روحانی در میان نامزدهای ریاست جمهوری است.
پنج تن از نامزدها، سعید جلیلی، علی اکبر ولایتی، غلامعلی حداد عادل، محسن رضایی، و محمدباقر قالیباف، به طور مشترک از نزدیکان رهبر انقلاب و مطیع او هستند. کاندیدای هشتم، محمد غرضی، چهره ای با خط مشی مبهم محسوب می شود. با این حال، به خواست خامنه ای که پنج کاندیدای مورد نظر خود را در عرصه انتخابات وارد کرده، آنها درتلاش اند تا از خود یک نمایه سیاسی ملموس برای رأی دهندگان به وجود آورند. وعده های انتخاباتی آنان به نظر توخالی می رسد، زیرا با شعارهای رایج حکومت عجین گشته و هیچ نشانی از تغییر و تحول در آنها به چشم نمی خورد.
سیاست اقتصادی، تورم شدید، بیکاری، کمبود مسکن و تولید پایین در صنعت از موضوعات اصلی کمپین انتخاباتی اند. تمامی نامزدها نسبت به شیوه مدیریتی احمدی نژاد به انتقاد پرداختند و وعده بهبودی سریع وضعیت کنونی را دادند. با این حال، انتقادات دو نامزد اصلاح طلب بیشتر روی موضوعاتی می گردد که به مداخله حاکمیت در عرصه سیاست و قدرت سپاه پاسداران در اقتصاد مربوط می شود. درحالی که جلیلی کمپین خود را با تکرار سخنان خامنه ای دایر بر “اقتصاد مقاومتی” آغاز کرد، روحانی به چارچوب های صحیح و مزایای بخش خصوصی اشاره نمود.
سیاست فرهنگی و تحریم ها
در مناظره تلویزیونی روز چهارشنبه یک تفاوت بارز در زمینه سیاست فرهنگی قابل مشاهده بود. در برابر دیدگاه محافظه کارانه که همچنان بر آرمان های انقلاب اسلامی تأکید دارد، روحانی و عارف از سیاست فرهنگی مرکزیت یافته و سانسور انتقاد کردند. نظر روحانی این بود که هیچ کس، حتی زنان و هنرمندان جوان، نباید از مشارکت در توسعه و گسترش جامعه و حکومت کنار گذاشته شوند.
روحانی همچنین با اشاره به بحران اقتصادی، واقعیت تحریم های بین المللی و سیاست خارجی ایران را به عنوان یک موضوع مهم انتخاباتی مطرح نمود. او بین سال های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۵ مذاکره کننده پرونده هسته ای ایران بود که با تعلیق موقت غنی سازی اورانیوم موافقت کرد. او به عنوان یک دیپلمات، تجربیات خود را در سال ۲۰۱۱ در کتابی هزار صفحه ای منتشر کرده است.
رویارویی های جدید
اشتیاق شدید روحانی برای حکومت این خطر را به دنبال دارد که ایران بار دیگر گرفتار سناریویی مشابه با سال ۲۰۰۹ شود؛ در آن زمان عدم پیروزی اصلاح طلبان باعث وقوع اعتراضات گسترده ای شد. دیگر سناریوی ممکن که احتمالاً بهترین سناریو است و ممکن است مورد استفاده خامنه ای قرار گیرد، به پایان دوره خاتمی اشاره می کند: اپوزیسیون از پیروزی در انتخابات چشم پوشی کند و طرح های اصلاحاتی خود را به دست نهادهای تحت کنترل محافظه کاران بسپارد تا لگد مال شوند.
منبع: نویه زورشر سایتونگ، ۸ ژوئن
