در ادامه تحریم های بین المللی که باعث کاهش پرواز هواپیماهای خارجی به و از ایران شده است، دو شرکت اروپایی دیگر هم از توقف پروازهای خود به ایران خبر دادند.پیش از آن هم هزاران مسافر به خاطر عدم تحویل سوخت به شرکت های داخلی هوایی از سفر بازمانده بودند.
تحریم های بین المللی آسمان ایران را بیش از گذشته خالی می کند؛ دیروز دو شرکت هواپیمایی در قاره سبز اعلام کردند که پرواز هواپیماهایشان به ایران را متوقف خواهند کرد. یکی از آن ها خطوط هوایی مشهور “ک ال ام” متعلق به هلند است و دیگری، “آوسترین ایرلاینز” که از زیر مجموعه های “ْلوفت هانزا” به شمار می رود.
به گفته این شرکت های هواپیمایی مسافران ایرانی دیگر پول ندارند بلیط هواپیماهای آن ها را بخرند. به بیان دیگر، بحران اقتصادی که گریبان کشور را گرفته، مسافران قدیم را تنگدست تر از آن کرده است که از پس پرداخت هزینه بلیط سفرهای خارجی بر آیند.
به وی‍ژه از اوایل تابستان امسال، همزمان با تصمیم اتحادیه اروپا برای توقف خرید نفت از ایران و اعمال تحریم های شدید مالی و بانکی از سوی ایالات متحده، ارزش ریال در کشور به شدت سقوط کرد، اوایل پاییز امسال قیمت دلار به ۳۵۰۰ تومان رسید و هنوز هم بالای ۳۰۰۰ تومان است.
این ها باعث شده است خرید بلیط هواپیما برای خیلی از شهروندان ممکن نباشد و پرواز شرکت های هواپیمایی خارجی به ایران خالی بماند؛ امری که باعث شده تردد هواپیماهای اروپایی در آسمان ایران برای شرکت های غربی دیگر صرف نکند.
بر این اساس خبرگزاری های خارجی به نقل از مسئولان”ک ال ام” گفته اند که از اول ماه آوریل ( اواسط فروردین) ارائه سرویس پرواز آمستردام-تهران متوقف خواهد شد. این در حالی است که این روزها هفته‌ای چهار پرواز در همین مسیر انجام می شود. ک ال ام از سال ۲۰۰۵ ارزان ترین شرکت هواپیمایی اروپا محسوب می‌شود. این شرکت بخشی از شرکت هواپیمایی ایرفرانس است و پیش از ادغام در ایرفرانس، هواپیمایی ملی هلند به شمار می‌رفت.
شرکت “لوفت هانزا” که حتی هفته ای یک پرواز بیشتر از “ک ال ام” انجام می دهد نیز گفته است بخاطر کمبود تقاضای بلیت، این شرکت ارائه سرویس به ایران را لغو می کند. آن ها البته تا بهار صبر نمی کنند، آخرین پرواز تهران-ـ وین دیروز انجام شد و تا اطلاع ثانوی متوقف شد.
این شرکت اتریشی تابستان گذشته نیز، به علت عدم اطمینان از سوختگیری هواپیماهایش در تهران، برای دو ماه پروازهایش به تهران را به حال تعلیق در آورد.
پاییز امسال شرکت “ایر ایشیا” متعلق به کشور مسلمان مالزی نیز به دلیل اثرات تحریم ها بر اقتصاد ایران، پرواز های خود را به حالت تعلیق در آورد؛ همان کاری که شرکت بریتانیایی “بی ام آی” نیز در همان زمان انجام داد.
در آن زمان رسانه های داخلی نوشته بودند شرکت هواپیمایی ایر آسیا که سال های متوالی است لقب ارزان ترین خط هوایی را از آن خود کرده به سرعت مورد توجه ایرانیان مقیم مالزی، دانشجویان و گردشگرانی قرار گرفته بود که بین تهران و کوالالامپور در رفت و آمد بودند. ارزان بودن بلیت این پرواز ها در مقایسه با دیگر شرکت های هوایپمایی و همچنین ناوگان هوایی مدرن و امن آن از جمله دلایلی بود که مسافران ایرانی پرواز با ایر آسیا را به خطوط هوایی دیگر ترجیح می دادند. اما نوسان قیمت ارز در ایران و مشکلات مربوط به سوخت موجب شد سرانجام مقامات این شرکت اعلام کنند از چهار پرواز هفتگی هواپیما های ایر آسیا به ایران صرفنظر می کنند.
به جز گران شدن قیمت بلیط برای شهروندان داخل کشور که درآمدشان عمدتا هیچ افزایشی نداشته، موضوع دیگری نیز در تصمیم شرکت های هوایی غرب تاثیر گذار بوده است. تحریم ها موجب شده اند که نقل و انتقال مالی بین ایران و دیگر کشور ها به سختی انجام شود. در برخی موارد هم این امکان از طریق راه های قانونی به کلی از بین رفته است.
از سوی دیگر دغدغه تامین سوخت برای هواپیماهای متعلق به شرکت های هواپیمایی ایرانی نیز وجود دارد. چرا که در اتحادیه اروپا شماری از کشور ها از جمله آلمان از تحویل سوخت به هواپیماهای ایرانی خودداری می کنند و این هواپیما ها ناچارند در مسیر بازگشت از آلمان در کشور ثالثی مانند ترکیه فرود بیایند تا سوخت گیری انجام دهند. شرکت های بریتیش پترولیوم و شل از جمله شرکت های اروپایی هستند که دیگر سوخت مورد نیاز هواپیمایی ایران ایر را تامین نمی کنند.
اما دغدغه شهروندان فقط معطوف به پروازهای خارجی نیست. هفته گذشته پس از آنکه وزارت نفت جمهوری اسلامی، تحویل سوخت به شرکت های داخلی هوایی را متوقف کرد، بسیاری از پروازهای داخلی لغو شد وهزاران مسافر در فرودگاه ها سرگردان شدند.
رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی پیش از آن گفته بود: “از ساعت ۹ امروز سوخت به هواپیماهای داخلی داده نمی‌شود و شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اعلام کرده است که پس از تسویه بدهی و قرارداد جدید به شرکت‌های هواپیمایی سوخت می‌دهیم.“شرکت های هوایی از پاییز امسال برای جبران افزایش سرسام آور سوخت جت قیمت بلیط های خود را تقریبا دو برابر کردند اما به دلیل اینکه مسافران زیادی قدرت خرید این بلیط های گران را ندارند هنوز قدرت باز پرداخت بدهی های خود به شرکت ملی نفت را ندارند.
از آذرماه امسال نرخ سوخت هواپیما برای پروازهای داخلی ۷۰۰ تومان و برای پروازهای خارجی ۲۱۲۰ تومان شده است. مسئولان شرکت های هوایی می گویند شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی توقع دارد بدهی شرکت‌های هواپیمایی برای سوخت، به طور کامل تسویه شود و پس از آن به فروش سوخت جدید به هواپیماها اقدام کند؛ امری که غیر ممکن به نظر می رسد.
وزارت نفت در اختیار سپاه پاسداران قرار دارد، وزیر نفت، سردار رستم قاسمی، فرمانده پیشین سپاه پاسداران است؛کسی که چک قبول نمی کند و دنبال پول نقد است. این را مسئول شرکت هوایی آسمان می گوید: “برای تسویه بدهی به شرکت ملی پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی به ازای سوخت هواپیما چک داده‌ایم اما این شرکت خواهان تسویه نقدی بدهی گذشته و سوختی است که از امروز می‌فروشد.”
