۲۰ سال پس از جنگ خونبار ایران و عراق بین سال های ۱۹۸۰ و ۱۹۸۸، میلیون ها مین همچنان در خاک ایران جا مانده اند و هر روز بیلان قربانیان را سنگین تر می کنند. به همین دلیل، یک سری عملیات مین روبی آغاز شده که انگیزه آن بیشتر به هدف منفعت بخشیدن به شرکت های نفتی است تا تمهیدات امنیتی برای مردم.
به گفته منابع دولتی جمهوری اسلامی، نیروهای عراقی بین ۱۲ تا ۱۶ میلیون مین را در منطقه ای به وسعت ۴ میلیون هکتار در غرب و جنوب غربی ایران کاشته اند. استان خوزستان آلوده ترین استان از حیث تعداد مین است و استان های کرمانشاه، ایلام و کردستان پس از آن قرار دارند. عملیات مین روبی کمی پس از اتمام جنگ آغاز شد. ولی به گفته منابع نظامی، مین های عراقی هنوز در منطقه ای به وسعت یک و نیم تا ۱ ممیز ۸ میلیون هکتار باقی مانده اند.
در ایران، تصمیم گیری نسبت به اینکه چه مناطقی مین روبی شوند به عهده وزارت کشور است و این تصمیمات به ملاحظات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بستگی دارند. سپس واحد مهندسی ارتش برای انجام عملیات مین روبی به منطقه اعزام می شود.
در ایران بیلان دقیقی از تعداد قربانیان مین منتشر نمی گردد. ولی براساس آماری که در استان ایلام به دست آمده، تعداد ۱۰۸۲ نفر بین سال های ۱۹۸۹ و ۱۹۹۹ به روی مین رفته اند که از این تعداد، ۳۹۴ نفر جان خود را از دست داده اند.
بی توجهی به مقررات
رضا مسؤولیت نظارت بر عملکرد مین روب های ارتش در استان های خوزستان و ایلام را در یک شرکت خصوصی برعهده دارد.
پس از اتمام جنگ، مسؤولان امر یک سری عملیات سریع و بی برنامه را برای مین روبی به اجرا رساندند. هدف این بود که شرکت ملی نفت بتواند هرچه سریعتر عملیات حفاری را در استان های جنوب غربی کشور آغاز کند. این کار سرهم بندی شده امروز مجدداً از صفر آغاز شده.
درخلال جنگ ایران و عراق، دو ارتش اقدام به مین پراکنی در خاک ایران کردند. نیروهای عراقی در خاک ایران مین گذاری کردند تا از ضد حمله نیروهای ایرانی در امان باشند. این مین گذاری یک عملیات منظم بود و مکان های مین گذاری مشخص اند. نیروهای ایرانی نیز به نوبه خود به منظور عدم پیشروی نیروهای عراقی در خاک ایران اقدام به مین گذاری در خاک خود کردند. ولی این کار بسیار نامنظم و آشفته انجام شد و به همین دلیل اکنون عملیات مین روبی را بسیار مشکل کرده است.
ولی مشکل اصلی مین روب ها در ایران بی توجهی به مقررات است. در این حرفه نباید نسبت به امنیت بی تفاوت بود. مین روب هایی که در ارتش یا بخش های خصوصی در ایران استخدام شده اند، “روند استاندارد بهره برداری” [SOP] را رعایت نمی کنند: آمبولانس مجهز، پزشک و تمهیدات کمک های اولیه. همچنین دو مین روب باید حداقل فاصله امنیتی [۵۰ متر] از یکدیگر را حفظ کنند. تیم ناظران که در ایران بر کیفیت کار مین روبی نظارت می کنند نیز طی چند دقیقه تشکیل می شود. بنا بر تمامی این دلایل، شاهدیم که مین روب های بسیاری هر ساله جان خود را در حین کار در ایران از دست می دهند.
ولی از سوی دیگر، کار مین روب های بین المللی که مین روب های ایرانی را آموزش داده اند، بسیار دقیق انجام شده. می توان گفت که هیچ مین روبی در تیم آنان جان خود را از دست نداده. با این حال، آنان را به کشورهای شان بازگردانده اند. برخی از مسؤولان حکومتی ترجیح داده اند که هرینه های مین روبی به جانبازان جنگ ایران و عراق برسد تا به خارجی ها.
منبع: فرانس ۲۴
