جهان نگران جنگ در ایران

محمدرضا یزدان پناه
محمدرضا یزدان پناه

» جمهوری اسلامی به فعالیت نظامی هسته‌ای متهم شد

در روزهایی که جنگ لفظی میان دولتمردان اسرائیل و جمهوری اسلامی بالا گرفته و دولت های بزرگ جهان درباره حمله نظامی به ایران هشدار می دهند، گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، جمهوری اسلامی را به داشتن “برنامه مخفیانه مرتبط با تولید جنگ افزار هسته ای” متهم کرد.

آخرین گزارش یوکیا آمانو، روز گذشته تقدیم اعضای آژانس بین المللی انرژی اتمی شد. در این گزارش مفصل، جزئیات و اسناد زیادی درباره اهداف نظامی برنامه هسته ای جمهوری اسلامی وجود دارد.

بی بی سی به نقل از یکی از خبرنگاران خود که این گزارش را مشاهده کرده، گزارش داده که اطلاعاتی با جزئیات در این گزارش وجود دارد مبنی بر اینکه ایران نوعی از مدل سازی کامپیوتری را انجام داده که تنها به سلاح اتمی مربوط می شود.

خبرگزاری فرانسه نیز از قول مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی نوشته که این اطلاعات نشان می دهد ایران “فعالیت های مرتبط با توسعه یک وسیله انفجاری اتمی” را انجام داده است.

این گزارش اگرچه به صراحت نگفته که جمهوری اسلامی در حال ساخت تسلیحات هسته ای است اما تاکید کرده آژانس “نگرانی های جدی در خصوص ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای” ایران دارد.

خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز نوشته یوکیا آمانو در تازه ترین گزارش خود به تشریح مجموع آگاهی آژانس در خصوص ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته ای ایران پرداخته است.

بر اساس ترجمه رادیو فردا این گزارش، شامل این محورهاست: “تدارک مخفیانه تجهیزات و اطلاعات مربوط به طراحی مورد نیاز برای سلاح هسته ای، آزمایش مواد انفجاری قوی و توسعه چاشنی برای تنظیم کردن خرج هسته ای، طراحی کامپیوتری و مدل سازی هسته اصلی یک کلاهک هسته ای، انجام کارهای مقدماتی برای آزمایش سلاح های هسته ای و توسعه و کار بر روی انتقال مواد بر روی کلاهک موشک های شهاب ۳”

مهم ترین و جنجال برانگیزترین بخش گزارش تازه آژانس، ضمیمه ۱۲ صفحه ای آن است که با عنوان “ابعاد نظامی احتمالی برنامه اتمی ایران” منتشر می شود.

این نخستین بار است که آژانس در مورد نشانه هایی از “ابعاد نظامی احتمالی” در برنامه اتمی ایران، جزئیاتی تا این اندازه مفصل منتشر می کند.

 

واکنش جمهوری اسلامی

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) سخنان علی اصغر سلطانیه، نماینده دائم جمهوری اسلامی در آژانس بین المللی انرژی اتمی را پوشش داده که با “تکراری و سیاسی” خواندن این گزارش، گفته است: “آمانو با تکرار ادعاهای قبلی، فضای سازنده ایجاد شده به ویژه در چند ماه گذشته میان ایران و آژانس را خدشه دار کرد.”

او افزوده که گزارش مدیرکل، “غیر حرفه ای، غیر متوازن و سیاسی” است.

به گفته سلطانیه، جمهوری اسلامی پیش از این در 117 صفحه با ارایه پاسخ‌های دقیق ثابت کرده که اسناد این ادعاها بی اساس و جعلی است.

واکنش محمود احمدی نژاد به آخرین گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی اما پیش از انتشار آن ابراز شد.

رئیس جمهوری اسلامی، صبح روز گذشته یوکیا آمانو را متهم کرده بود که در مورد فعالیت های اتمی ایران “گزارش های غیر واقعی” تهیه می‌کند.

احمدی نژاد گفته بود: “متأسفانه فردی را در رأس آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار داده‌اند که نه تنها اختیاری از خود ندارد، بلکه قوانین آژانس را زیر پا می گذارد و فقط حرف‌های آمریکا را تکرار می کند.”

مقامات جمهوری اسلامی همواره هرگونه انحراف برنامه اتمی خود از اهداف علمی و پزشکی را رد کرده و گفته اند که قدرت های جهانی با اتهام زنی به دنبال جلوگیری از پیشرفت ایران هستند.

 

آمریکا و اسرائیل: جنگ فعلا نه

سخنگوی کاخ سفید نیز پیش از انتشار گزارش مدیرکل آژانس در روز گذشته گفته بود که این گزارش “نگرانی‌های آمریکا درخصوص برنامه هسته‌ای ایران” را منعکس می کند.

جی کارنی گفته “نمی خواهد پیش از انتشار گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره آن موضع‌گیری کند” اما افزوده بود: “ما مسلما انتظار داریم این گزارش بازتاب و تقویت آنچه که درباره رفتار ایران و همچنین قصورش در اجرای تعهدات بین المللی‌اش می‌گفتیم، باشد.”

او در عین حال درباره نقش احتمالی ایالات متحده درباره حمله نظامی به ایران گفته: “همانطور که گفتم ما اکنون بر رویکرد دیپلماتیک متمرکز هستیم. البته ما در شرایط این چنینی هیچ یک از گزینه‌ها را از روی میز کنار نخواهیم گذاشت، ولی ما هم اینک به طور جدی بر دیپلماسی متمرکز هستیم.”

آخرین اظهارنظر سخنگوی دولت آمریکا درباره حمله به ایران، همزمان با آن صورت گرفت که وزیر دفاع اسرائیل روز سه‌شنبه با رد گمانه‌زنی‌های رسانه‌های این کشور در مورد اینکه بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر، مسیر رویارویی نظامی با ایران را در پیش گرفته این گزارش‌ها را “خیال‌بافانه” نامید و افزود که “اسرائیل هنوز در مورد هیچ‌گونه عملیاتی تصمیم نگرفته‌است.”

او در گفت و گو با رادیو اسرائیل افزود: “جنگ پیک‌نیک نیست و ما پیک‌نیک می‌خواهیم، جنگ نمی‌خواهیم.”

با این وجود ایهود باراک با درخواست از جامعه جهانی برای تحریم واردات نفت از ایران و توقف صادرات بنزین به آن کشور، گفت که “ما احتمالاً در مرحله آخرین فرصت برای اعمال تحریم‌های هماهنگ و مهلک بین‌المللی که می‌تواند ایران را مجبور به توقف کند قرار داریم.”

وزیر دفاع اسرائیل تاکید کرد که “تا زمانی که چنین تحریم‌هایی اعمال نشود و تأثیرگذار بودن آن اثبات نشود اسرائیل به این توصیه خود که هیچ گزینه‌ای را نباید منتفی دانست ادامه می‌دهد.”

این سخنان در حالی ابراز شده که نخست وزیر و رئیس جمهور این کشور، هفته گذشته به صراحت از نزدیک شدن روز به روز زمان جنگ با ایران خبر داده بودند.

 

“آماده پاسخ”

در واکنش به این تهدیدات، وزیر دفاع جمهوری اسلامی روز گذشته گفت که “ما آماده پاسخگویی قدرتمندانه به هر گونه جهالت دشمنان هستیم.”

به گزارش ایسنا، احمد وحیدی در پاسخ به پرسشی در مورد موضوع افزایش احتمال حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران توسط این کشور گفت که “هر گونه ماجراجویی و اقدام خصمانه علیه تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران با پاسخ قاطع، سریع و کوبنده نیروهای مسلح کشورمان روبه‌رو خواهد شد.”

وزیر دفاع جمهوری اسلامی با افزودن اینکه “تهدیدات اخیر علیه ایران بیشتر سر و صداهای رسانه‌ای بوده و به نظر من ناشی از ضعف غرب در مقابل ایران است” اینگونه اظهار نظر کرد که این تهدیدات “در واقع ناله‌های آخرین مرگ جریان سلطه است” و اینکه حکومت اسرائیل نیز “زائده همین جریان است.”

وحیدی افزود که “تهدیدات غربی‌ها علیه ایران برای ما اهمیت ندارد و ما آماده پاسخگویی قدرتمندانه به هر گونه جهالت دشمنان هستیم.”

جنگ لفظی شدید میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، نگرانی جامعه بین الملل را به دنبال داشته تا جایی که نخست وزیر روسیه روز گذشته گفت که تهدید ایران به برخورد نظامی می‌تواند به بروز یک “جنگ بزرگ و فاجعه” در منطقه بینجامد.

دیمیتری مدودف در عین حال گفت که ایران باید به تعهداتی که در برابر جامعه بین المللی دارد، پایبند باشد.

او تأکید کرد که روسیه به عنوان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و کشوری که نماینده اش در مذاکرات اتمی با ایران حضور داشته است، از ایران می خواهد که رفتاری مسئولانه داشته باشد.

شورای امنیت سازمان ملل تاکنون با صدور چند قطعنامه از جمهوری اسلامی خواسته است که کلیه فعالیت های مرتبط با غنی سازی اورانیوم را متوقف کند، اما ایران از پذیرش این خواسته سر باز زده و می گوید که غنی سازی اورانیوم را حق خود می داند.

روسیه مخالف انتشار گزارش اخیر مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته ای ایران بود.

وزارت امور خارجه روسیه روز گذشته در این مورد بیانیه ای منتشر کرده که در آن آمده است: “روسیه به شدت از اینکه گزارش آژانس به عامل افزایش تنش های موجود بر سر برنامه اتمی ایران تبدیل شده، مأیوس و متعجب شده است”.

روسیه در مورد موجه بودن “انتشار محتوای این گزارش در سطح عمومی” ابراز تردید جدی کرده و رفتار کشورهایی را که خواهان هر چه تندتر بودن گزارش آژانس بوده اند، غیر سازنده خوانده است.

آلن ژوپه، وزیر خارجه فرانسه نیز روز سه‌شنبه با ابراز نگرانی از حمله نظامی به ایران گفت که اگر نیاز به تشدید تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی باشد فرانسه آماده‌است اما باید از حمله نظامی به ایران خودداری شود.

ژوپه در این مورد به رادیو آر تی ‌ال گفت: “موضع فرانسه مشخص است؛ اگر لازم است تحریم‌ها را تقویت کنیم، ما آماده‌ایم اما فکر می‌کنم باید هر کاری از دستمان برمی‌آید انجام بدهیم تا از صدمات جبران‌ناپذیری که اقدام نظامی به بار می‌آورد پرهیز شود.”

پیش از این نیکولا سارکوزی رئیس جمهور این کشور گفته بود که فرانسه نمی تواند دست به سینه بنشیند و نظاره گر نابودی اسرائیل توسط ایران باشد.

در همین حال، آلمان نیز روز دوشنبه اعلام کرد برای واداشتن جمهوری اسلامی به اجرای تعهدات بین‌المللی درباره برنامه هسته‌ای‌اش خواستار تشدید فشارها بر تهران است.

آندریاس پشکه سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان گفت که برلین نسبت به اهداف برنامه هسته‌ای ایران مشکوک است و بر “دستیابی به رویکردی قاطع برای رویارویی با خطر برنامه هسته‌ای ایران” تأکید کرد.