آیت الله ابوالقاسم خزعلی، عضو مجلس خبرگان رهبری از بدو تشکیل تاکنون، گفت که پیش بینی نمی کرد سیدعلی خامنه ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی انتخاب شود اما در جلسه تعیین رهبر به او رأی داده است.
خزعلی در مصاحبه با مجله پاسدار اسلام (ارگان سازمان تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) و در پاسخ به این پرسش که آیا پیش‌بینی می‌کرد خامنه ای در جایگاه رهبری قرار بگیرد؟، گفت: “نه، ولی بعد دیدم بسیار خوب است و در مجلس خبرگان به ایشان رأی دادیم.”
او افزود: “خودش [خامنه ای] حاضر نشد به خودش رأی بدهد، ولی ما رأی دادیم و بعد هم دیدیم خیلی رأی مثبت و خوبی شد. وله‌الحمد.”
آیت الله روح الله خمینی، رهبر نخست جمهوری اسلامی، روز 13 خرداد 1368 درگذشت و مجلس خبرگان رهبری یک روز بعد سید علی خامنه ای را، که تا آن روز با عنوان حجت الاسلام خطاب می شد، به عنوان رهبر جدید جمهوری اسلامی انتخاب کرد.
مجلس خبرگان رهبری برای این کار، اصول قانون اساسی وقت را که براساس آن رهبر نظام باید آیت الله و دارای مقام مرجعیت باشد نادیده گرفت. در بازنگری قانون اساسی اما که مدتی بعد انجام شد، شرط مرجعیت از شروط لازم برای رهبری حذف شد.
اینک ابوالقاسم خزعلی که در آن جلسه خبرگان رهبر حاضر بوده در مصاحبه با مجله پاسدار اسلام، گفته است که باور نداشت آیت الله خامنه ای “چنین عملکرد مناسبی” در مقام رهبر جمهوری اسلامی خواهد داشت.
خزعلی توضیح داده: “بعداً به‌‌مرور فهمیدم که انتخابمان بسیار خوب بوده است. امام هم به ایشان نظر بسیار مثبتی داشت و یک مقدار هم با بیان امام بود که ما در آن مجلس به این فکر افتادیم. ایشان به کرۀ شمالی رفته بود و امام در تلویزیون ایشان را دیده و گفته بود به درد رهبری می‌خورد. این جملۀ امام، ما را تکان داد، ولی باز آن‌قدر در ما عمیق نبود، اما بعد دیدیم بسیار انتخاب خوبی بود و ارادتمان چند‌برابر شد.”
اصلی ترین مخالف
در جلسه انتخاب جانشین رهبر جمهوری اسلامی، خامنه ای با انتخاب خود به عنوان جانشین مخالفت کرد اما هاشمی رفسنجانی با بیان خاطره ای شفاهی از آیت الله خمینی در تایید او، فضای جلسه را تغییر داد و بدین ترتیب خامنه ای به عنوان جانشین بنیانگذار جمهوری اسلامی انتخاب شد.
عضو مجلس خبرگان رهبری و مسئول بنیاد بین المللی غدیر با تأیید نظر محمدتقی مصباح یزدی درباره خامنه ای گفت: “اگر آیت‌اله خامنه‌ای نبود، انقلاب از دست رفته بود. این انقلاب را ایشان حفظ کرد و خدا هم به ایشان کمک کرد.”
خزعلی همچنین درباره “بعد معنوی” زندگی رهبر جمهوری اسلامی گفت: “هنوز دارد مانند گذشته و همیشه، ساده زندگی می‌کند. این‌طور نیست که حالا که به جایی رسیده، برای خود زندگی مفصلی را تشکیل داده باشد. به پسرانش هم گفته اگر خواستید در اقتصاد وارد شوید، نام خامنه‌ای را از روی خود بردارید. همۀ فرزندانش انسان‌های سالمی هستند. ایشان پیروز است، چون دارد با قناعت و ساده زندگی می‌کند.”
اکبر هاشمی رفسنجانی روز پنجشنبه 16 آذر 1385 در جمع تعدادی از روحانیون گفت که آیت الله خامنه ای “مهمترین مخالف رهبری یک فرد” در جلسه انتخاب رهبر جدید بود.
او که ریاست آن جلسه را بر عهده داشت، گفت که خود او نیز با رهبری فرد مخالف و طرفدار رهبری شورایی بوده اما مجلس خبرگان در این خصوص رای گیری کرد که 45 نفر به رهبری فردی و بیش از 20 نفر نیز به شورای رهبری رای دادند.
هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه “در آن زمان ما حتی اعضای شورای رهبری را هم مشخص کردیم که بر اساس آن، آیت‌الله مشکینی، مقام معظم رهبری و آیت‌الله موسوی اردبیلی سه عضو این شورا بودند” افزود که مجلس خبرگان رهبری با انتخاب آیت الله خامنه ای به عنوان رهبر “بهترین تصمیم” را گرفت.
ناگفته های کروبی
مهدی کروبی، رئیس پیشین دو دوره مجلس و مشاور سابق آیت الله خامنه ای هم در آبان 90 به تلویزیون ماهواره ای رسا گفته بود جلسه ای همزمان با درگذشت آیت الله خمینی با حضور تعدادی از روحانیون بلندپایه جمهوری اسلامی تشکیل شد و او نیز در آن حضور داشت.
به گفته کروبی، در آن جلسه که در ساختمان بیمارستان محل بستری آیت الله خمینی تشکیل شد، نظر حاضران بر شورایی شدن رهبری بود و نام هیچ فردی به عنوان جانشین رهبر سابق جمهوری اسلامی به میان نیامد.
به گفته رییس سابق مجلس و یکی از رهبران جنبش سبز، علی مشکینی، عبدالکریم موسوی اردبیلی، اکبر هاشمی رفسنجانی، محمد مومن، علی خامنه ای و امامی کاشانی در آن دیدار حضور داشته اند.
کروبی گفت با اینکه در آن هنگام عضو مجلس خبرگان رهبری نبوده، هاشمی رفسنجانی با دیدن او از وی خواسته تا در جلسه شرکت کند.
رئیس وقت مجلس شورای اسلامی که تا زمان حیات آیت الله خمینی جزو افراد نزدیک به او به شمار می رفت، درباره بحث اصلی جلسه فوق گفت: “در آن جلسه سخن از هیچ فردی به عنوان جانشین مطرح نشد و افراد خواستار تشکیل شورای رهبری بودند. حتی هاشمی رفسنجانی می گفت اگر سه نفر برای شورای رهبری مدنظر هستند آقایان مشکینی، موسوی اردبیلی و خامنه ای را پیشنهاد می دهم اما اگر می خواهید پنج نفر شورا را تشکیل دهند، آقایان جنتی و جوادی آملی را هم اضافه کنید.”
با رهبری آیت الله خامنه ای، جناح موسوم به چپ خط امام که مجمع روحانیون مبارز و روحانیون نزدیک به آیت الله خمینی در آن بودند، از عرصه سیاست ایران به تدریج کنار گذاشته شدند.
شورای نگهبان قانون اساسی به ریاست احمد جنتی، در سال ۱۳۶۹، مهدی کروبی را به همراه دیگر شخصیت های سیاسی سرشناس مجمع روحانیون مبارز و وابسته به جناح چپ نظیر آیت الله بیات زنجانی، علی اکبر محتشمی پور و هادی خامنه ای در دومین انتخابات مجلس خبرگان رهبری رد صلاحیت کرد.
افرادی مانند ابوالقاسم خزعلی پس از آن با قدرت و اختیارات بیشتری در هیات حاکمه جمهوری اسلامی ظاهر شدند.
