دامنه انتقادات از جمهوری اسلامی به روحانیون و طلاب رسیده و در دوسال گذشته با افزایش این روند برخی از چهره های حکومتی منصوب آیت الله خامنه ای در حوزه علمیه قم نیز نسبت به آن ابراز نگرانی کرده اند.به همین علت سپاه پاسداران اجرای طرحی را در دستور کار خود قرار داده تا بتواند نیروهای خود را وارد جامعه روحانیت کشور کند.
در این راستا سپاه پاسداران اجرای طرحی با نام “سفیران بصیر” را آغاز کرده که طی آن برخی از روحانیون نزدیک به سپاه پاسداران و همچنین فرزندان اعضای سپاه پاسداران برای طلبگی و خواندن دروس حوزوی وارد حوزه های علمیه کشور می شوند.
حجت الاسلام صفرعلی مرادی معاون امور روحانیون حوزه نمایندگی آیت الله خامنه ای در سپاه پاسداران پس از برگزاری اولین گردهمایی اعضای طرح “سفیران بصیر” در این مورد گفت: “این گردهمایی با هدف هم اندیشی و بیان انتظارات سپاه از این مجموعه و همچنین انتظارات آنها از مجموعه سپاه، تعمیق بینش و بصیرت افزایی طلاب جوان برای ایفای نقش فعال تر در مجموعه سپاه و حوزه های علمیه و انسجام بخشی و سازماندهی برای حضور پررنگ تر در عرصه های فرهنگی، اجتماعی و… تشکیل شد.”
وی در مورد زمان آغاز اجرای این طرح نیز افزود: “از سال گذشته موضوع شناسایی و ساماندهی طلاب و روحانیون فرزند پاسدار به عنوان یک ضرورت در دستور کار نمایندگی ولی فقیه و معاونت امور روحانیون قرار گرفته است.”
معاون روحانیت نمایندگی آیت الله خامنه ای در سپاه با بیان اینکه “امروز بر اساس اطلاعات و آماری که داریم بحمدالله جمعیت قابل توجهی از فرزندان پاسدار روحانی معمم و غیرمعمم در حوزه های علمیه داریم” درباره نحوه گزینش و پیوستن این افراد نیز گفت: “برای پیوستن به شبکه مورد نظر در مرحله اول طبعاً دو چیز باید احراز شود؛ یکی طلبه و روحانی بودن افراد است که با ارائه مدارک و مستندات از حوزه های علمیه معتبر در قم و مشهد و شهرستان ها است و دوم انتساب آنها به خانواده پاسداران اعم از این که پدر یا مادر آنان عضو باشند. در مراحل بعدی، موضوع نمره و معدل نیز بررسی و ملاک بعضی از اقدامات و انتخاب ها قرار خواهد گرفت.”
طرح جدید سپاه پاسداران در شرایطی اجرا می شود که نیروی مقاومت بسیج نیز شاخه ای به نام “بسیج طلاب” را از سالیان پیش در مجموعه خود راه اندازی کرده است. با این حال اما پس از اعتراضات پس از انتخابات 88 و شرکت برخی طلاب در اعتراضات مقامات این نهاد نظامی نیز نسبت به فعالیت برخی از این طلاب ابراز نگرانی کرده بودند.
حجت الاسلام محمد کدخدایی مسئول نمایندگی آیت الله خامنه ای در بسیج در واپسین روز فروردین ماه سال جاری خطاب مسئولین بسیج طلاب هشدار داده و گفته بود: ”درهر قشری ممکن است افرادی سودجو و منفعت طلب وجود داشته باشد، در بسیج طلاب سعی کنیم از نفوذ برخی از طلاب که گرایش ضدانقلابی و منافقانه دارند جلوگیری کنیم تا زحمات خالصانه طلاب بسیجی با ایمان و پاک که در سطوح مختلف نظام مشغول کارند زیر سوال نرود.”
وی همچنین با بیان اینکه “بسیج باید سعی کند تا در مسایل سیاسی با بیان شاخص‌ها و ملاک‌ها و شناخت جریان‌ها به شفافیت در جامعه کمک کند” تاکید کرده بود که “باید مراقب و هوشیار باشیم تا جریان فتنه در بسیج نفوذ نکند.”
البته نگرانی ها از روحانیون و طلاب منتقد هرچند که در سالیان گذشته و از ابتدای استقرار جمهوری اسلامی وجود داشته اما پس از آغاز اعتراضات انتخابات 88 موجبات نگرانی شدید سپاه پاسداران را فراهم آورده است.
پیش از این فرمانده کل سپاه پاسداران با بیان اینکه “امروز شناخت شناخت دوستان و دشمنان و چهره واقعی افراد کار سختی است” گفته بود: “امروز اختلاف بر سر دو دیدگاه اساسی یعنی راه اسلامی، انقلابی، قرآنی و علوی با راه دنیایی، غربی و آمریکایی است و این دو نگاه در همه جا خودش را نشان می‌دهد.”
محمدعلی (عزیز) جعفری در دی ماه سال در جمع نیروهای بسیج در چهارمحال و بختیاری اضافه کرده بود که “کسانی هستند که لباس روحانیت بر تن دارند، اما ولایت فقیه و حکومت دینی را قبول ندارند و معتقدند که حکومت دینی مربوط به امام معصوم است. البته آنها جرأت بیان این تفکر را ندارند و از همین جهت تلاش می‌کنند تا در عمل ماهیت دینی حکومت کمرنگ شود. این افراد تنها راه رسیدن به اهداف خود را تضعیف ولایت فقیه می‌دانند.”
پیش از این اظهارات فرمانده کل سپاه در آذرماه 88 نیز با مقامات سپاه با انتشار تحلیلی در بولتن ویژه برای هادیان سیاسی خود از”گسل مرجعیت و روحانیت با ولایت فقیه” و “گسل مردم و روحانیت” به عنوان برخی از گسل های ایجاد شده در ماه های پس از انتخابات یاد وابراز نگرانی کرده بودند.
مقامات اداره سیاسی سپاه در تحلیل خود ادعا کرده بودند که “رسانه های داخلی و خارجی با انتشار نظرات روحانیان بر شکاف مراجع تقلید و روحانیان با ولی فقیه دامن می زنند و هرجا یک روحانی به نظام و اسلام نقدی می زند، این شبکه‌ها آن را برجسته می کنند و با تبلیغ مداوم آن را به ارزش تبدیل می کنند.”
بولتن سپاه پاسداران همچنین درباره “گسل مرجعیت و روحانیت با ولایت فقیه” اعلام کرده بود که این گسل “ناشی از تقابل آراء فقهی در احکام عبادی مثل رویت هلال و مسایل قضایی و حقوقی، شکاف ناشی از تقابل نظریه حکومت در فقه شیعه، و شکاف ناشی از تقابل احکام حکومتی با برخی نظرات مدیریتی و اجرایی و سیاسی خارج از قدرت بروز پیدا می کند.”
تحلیل گران سپاه پاسداران دراین نوشته با تحلیل وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته از “گسل مردم – حاکمیت”، “گسل مردم – مردم”، “گسل ارکان حاکمیتی ” در کنار “گسل مراجع و روحانیت با ولایت فقیه” و “گسل مردم و روحانیت” به عنوان پنج گسل تهدید کننده جمهوری اسلامی نام برده و ادعا کرده بودند که این پنج گسل یا شکاف سیاسی- اجتماعی “بستر جنگ نرم دشمن با نظام اسلامی” است.
پس از آغاز اعتراضات به نتیجه انتخابات 88 تاکنون نزدیک به 20 نفر از روحانیون و طلاب منتقد در شهرهای قم، مشهد و شیراز بازداشت شده اند.
از سوی دیگر در طول سال گذشته در کنار تلاش های سپاه و بسیج برای کنترل روحانیون و طلاب منتقد چهره های حکومتی همچون آیت الله محمد یزدی در مدیریت حوزه علمیه قم با تشکیل یک کمیسیون محرمانه بر کار مراجع تقلید و روحانیون منتقد نظارت و آنها را در بیان نظراتشان محدود کرده اند.
