به نقل از منابع دیپلماتیک، 35 کشور عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه به این توافق رسیدند که هیچ گونه کمک یا حمایت فنی از رآکتور اراک به عمل نیاورند.
دو مقام دیپلماتیک که نخواستند نامشان فاش شود اظهار داشتند روز پنج شنبه قرار بود خلاصه سه روز مذاکرات کمیته ای برخاسته از آژانس اتمی به شورای حکام ارسال شود؛ این مذاکرات به دنبال صدها درخواست ازسوی کشورهای عضو به منظور ارائه کمک های فنی و تکنیکی انجام شده است. این دو دیپلمات همچنین افزودند: “تاکنون هیچ تصمیمی در مورد درخواست ایران برای رآکتور اراک اتخاذ نشده است.”
یک دیپلمات اروپایی خاطرنشان کرد که این توافق موقت نشان می دهد که درخواست تهران به طور کامل رد شده است، اما دیپلمات دیگری [از یک کشور درحال توسعه] در این خصوص می گوید: “این مسأله هنوز روی میز مذاکره است و امکان دارد در جلسه بعدی کمیته مورد بررسی قرار گیرد. مطمئناً رد نشده است.”
اگر اختلاف نظرات فعلی مربوط به جزئیات فنی باشند، می توان اذعان داشت که جوّ موجود در جلسات این کمیته تا چه حد متشنج است. درخواست های مربوط به کمک های فنی معمولاً بدون هیچگونه بحث و مشاجره ای به تصویب می رسند، ولی ترس از اینکه تهران برنامه غیرنظامی و صلح آمیزی را دنبال نمی کند موجب شده تا در نشست های این کمیته مناقشات دیپلماتیک رخ دهد.
به علاوه، تهران از آژانس اتمی برای 7 پروژه دیگر نیز درخواست کمک فنی کرده که البته مشاجره بر سر این پروژه ها کمتر از پروژه رآکتور آب سنگین اراک است. یکی از این درخواست ها به بسط و گسترش توان هسته ای برای مصارف پزشکی مربوط می شود و درخواست دیگر مربوط به مرکز هسته ای بوشهر است که توسط روس ها ساخته شده.
درخصوص رآکتور اراک، تهران می خواهد اطمینان حاصل کند که این رآکتور برای محیط زیست خطری دربر ندارد. بنابراین حتی اگر کمیته آژانس اتمی نیز درخواست تهران را رد کند، این مسأله هیچ تأثیری بر روند پیشرفت ساخت این رآکتور و جاه طلبی های هسته ای تهران مبنی بر غنی سازی اورانیوم نخواهد داشت. ولی ازطرف دیگر می تواند تا زمانی که شورای امنیت سازمان ملل بر مسأله اعمال تحریم و مجازات به توافق نرسیده است، به مثابه یک “اعمال فشار نمادین” درنظر گرفته شود.
منبع: نوول ابزرواتور، 22 نوامبر 2006
مترجم: علی جواهرفروش